СДЕЛАЙТЕ СВОИ УРОКИ ЕЩЁ ЭФФЕКТИВНЕЕ, А ЖИЗНЬ СВОБОДНЕЕ

Благодаря готовым учебным материалам для работы в классе и дистанционно

Скидки до 50 % на комплекты
только до

Готовые ключевые этапы урока всегда будут у вас под рукой

Организационный момент

Проверка знаний

Объяснение материала

Закрепление изученного

Итоги урока

Annatma "Dünürcülük"

Нажмите, чтобы узнать подробности

Kaaviletmäk hem sintez dersi.

Просмотр содержимого документа
«Annatma "Dünürcülük"»

UROON PROEKTİ


Tema: “Kim kabaatlı Nidanın ölümündä? (N. Baboglunun “Dünürcülük” annatmasına görä)”.









Hazırladı M. Çakirin adına pedagogika

kolecin gagauz dilin hem literaturanın

I-nci kategoriyada üüredicisi: Sirkeli G.D.












Data:

Grupa:

Predmet: Gagauz literaturası

Uroon teması: “Kim kabaatlı Nidanın ölümündä? (N. Baboglunun “Dünürcülük” annatmasına görä)”.

Operaţional neetlär:

Kognitiv - formativ (üüretmäk - ilerletmäk):

- verili temaya görä üürenicilär, kendibaşına işleyeräk, eni becermeklerin hem sınaşmakların kazanması;

- örneklärlän ustalı kendi bakışlarını temaya görä açıklamak;

- üürenicilerin söz laflıını zenginnetmäk;

- üürenicilerin kendibaşına işlemektä becermeklerini ilerletmäk;

- logika fikirini ilerletmäk, yaparkan analitik, konstruktiv hem yaratmalı sınışları;

afektiv (terbietmäk)

- annamak ömürün paalılıını hem Allahın kanonnarını.

Uroon tipi: Kaaviletmäk hem sintez dersi.

Uroon metodları: konstruktiv“Dünnä odası”, aaraştırmak, yaratmalı, imitaţiyalı.

Didaktika materialı: Tafta, üürenicilerin yaratmaları, tefterlär, sözlüklär, yazallar, resimnär,muzıka instrumenti, muzıka avaları.


Kullanılan literatura:1. Nikolay Baboglu, İgnat Baboglu “Gagauz literaturası”. Hrestomatiya X-cu – XI- ci klaslar için. Chişinêu, Ştiinţa, 1997 y.

2.Gagauzça-rusça-romınca sözlük. Hazırlayannar: Petri Çebotar, İon Dron. Pontos. Kişinêu, 2002y.











Uroon örüyüşü


Uroon

etapları

Verilän

vakıt

Subkompetenţiyalar

Üüretmenin

metodları hem kolaylıkları

Uroon içindekilii

Üüredicinin çalışması

Üürenicilerin çalışması

Kantarlamak

I


































II














III







IV





V

















VI







VII















VIII







IX







XI







XII





XIII

















1m.





3m.

(4m.)




























3m.

(7m.)













4m.

(11m.)





2m.

(13m.)




10m.

(2 3m.)
















4m.

(27m.)






3m.

(30m.)














3m.

(33m.)






4m.

(37m.)





3m.

(40m.)






2m.

(42m.)



3m.

(45m.)





















Kantarlamak üürenicilerin hazırlıını uroo



becermeklerini şiir yazmasında ilerletmäk






















kırnak yazmak tefterlerdä




uroon temasınnan, daavalarınnan tanıştırmak, laf zebelliini zenginnetmäk










Kontrol etmäk becermeklerini yaratma - fikirlemä yazmasında




Becermäk pay almaa soruş-cuvap konuş-masında


Örneklärlän ustalı kendi bakışını göstermäk.















Asoţiuaţiya bakışlarını ilerletmäk






pay almak soruş-cuvap konuşma-sında,ilerletmäk söz kompetenţi-yasını












ilerletmää yaratıcılık becermeklerini






Dikat seslemäk,

logika fikirini

ilerletmäk





dooru annamak ev işi







arkadaşların bilgilerini kantarlamaa becermeklär


Dikat seslemäk






Orgmoment





Dikatın çekilmesi. “Dü-

nnä odası”.












Epigraflan tanışmak














Eni temaylan tanışmak, neetlerin açıklanması

Baş laflarlan tanışmak









Evdeki işin kontrol edilmesi




Soruş-cuvap konuşması




Diskusiya

















Serbest asoţiaţiya





Soruş- cuvap konuşması





Allahın kanonnarınnan tanışmak






Yaratmalı iş




Uroon çıkışını yazmak


Avayı seslemäk





Evdeki işin verilmesi






Notalamak





Çıkış

-Zaman hayır olsun!

-Görerim, ani ii haldaysınız, sanêrım, ani dersimiz büün çok faydalı geçecek hem meraklı.


-Sizin dikatınıza teklif ederim şiirin bir payını, angısını bu konstrukţiya görä siz lääzım olacek başarasınız sıracıkları:

Yok bu dünnedä çiçek

köksüz

hem sapsız,

hem hiç olamaz yapraksız.


I v. Yok bu dünnedä ev...

II v . Yok bu dünnedä uşak...



Yaşamak – o bir gözäl çiçek, kok onu, sevin ona.

Yok bu dünnedä ev aylesiz, aylä dä anaların-bobaların hem uşakların arasında problemsiz olmaz. Onuştan olur demää, ani

Yaşamak – o bir tragediya, ol hazır ona.

Büünkü uroon epigraflarını yazın tefterinizä.

Yaşamak – o bir gözäl çiçek, kok onu, sevin ona.

Yaşamak – o bir tragediya, ol hazır ona.


Biz bu urokta savaşacez annamaa, kim kabaatlı Nidanın ölümündä.

Büünkü urokta bizim sözümüzdä lääzım kullanılsın te bu laflar. Tanışalım onnarlan:

Sabur-

Sevinç-

Güçlü-

Hak-

Allahın kanonnarı-

Cümnä kahırı-

Cennet-

Cendem-


-Aklımıza getirelim, nesoy halk adeti açıklanêr derindän annatmada “Dünürcülük”.

- Lääzımdı yazasınız yaratma-fikirlemä “Bu annatmada adetin maanası çiinendi”.


-Adetlär göstererlär halkın ruh zenginniini, yaşamasını .Dünürcülük adeti lääzım yaşamakta sevinçlää getirsin, ama biz göreriz ne?


- Kim sanki kabaatlı Nidanın ölümündä? Kaç sebep var nicä getirmää?


Herbir sıraya verildi çözmää herbir sebepin kabaatlıını.


1.Ama tamaalık hem fukaara bölüünä karezlik ensedi.

2. Biz zenginiz, ne isteeriz onu yapêrız, dünnä bizim.

3. Ölä kalmıştı taa zamandan. Kimsey gençlerä sormazdı isteer onnar, osa istämeer mi, işleri düzärdi analar-bobalar.


Bu sebeplär hepsi bir iptä baalı. Birerdä kötü erä itirdilär bizim personajları.

- Nidanın tragediyası - cümnä tragediyası, cümnä kahırı. Nidanın eceli nesoy sizä görüner?


-Vardı mı nicä aylanmaa bu tragediyayı? Sizin bakışınız.

- Kim da kabaatlı olmasa, var mı insanın hakı kestirmää kendi yaşamasını, ömürünü?



-Allahın kannonnarı nesoydur?

(kanonnar asılı taftada)

-Angı kanonnar taa yakın bizä bu urokta?


Öldürmeyäsin nicä başkasının ölä da kendini. Bunu olur esaba alalım.


Yok bu dünnedä yaşamak... Nesiz?


Bu sıraları uroon çıkışı gibi alırız.


-Dikatınıza teklif ederim sesleyäsiniz iki ava çalmasını.

-Birtürlü mü bu avaların çalması?


-Angı ava uyar annatmanın sonuna.

-Angı ava verer izin yaşamaa?


Avtorun poziţiyası nesoydur bu annatmada? Siz kayılsınız onnan? Diiştirin annatmanın sonunu.

Sevda için bulmaa şiir, türkü, söleyiş.


Uroon eksperti açıkla notaları




Sevda satın alınmaz. Bunu taa bir kerä gösterdi bizim geroylar. Ama biz diil lääzım unudalım, ani ölümnän yaşamak bitmeer.

Ölüm – o kapu diveç yaşamaya yada diveç ölümä (cennetä yada cendemä). Yäniyi öldürdülär zoruna, onun canı raatlık buldu cennettä, ama Nidanın canı bölä ölüm kabletmektän sora, hristian dininä görä, cendemä düştü. Onnar yok nicä öbür dünnedä da buluşsunnar.

Nidayı zor vakıtta yoktu kim paylasın, faydalı nasaat versin ona.

Ama danışêrım sizä, dostlar,olun herzaman hazır zorlukları ensemää, fenalıklan güreşmää. Zor vakıtta yoksaydı yanınızda insan, angısı sizä yardım edär, unutmayın, ani var Allaa, angısı herkerä saklı sizin yanınızda durêr.

Kaç sıra sabur, umut

Yakındı brakmaa seni?

Kaç sıra hata bulup,

Savaştı örtmää seni.


Ama sän verilmä hiç

Ol saburlu, kaavi.

Yaşamanı savaş sevmää

Hem inanı kaybetmemää.


Hepsiniz bu urokta çalıştınız gözäl. Umutlanêrım, ani bu uroktan çok faydalı nasaatlar aldınız kendinizä, angıları yardım edecek sizä yaşamak yolunda.

-Saalıcaklan!

-Zaman hayır olsun!




Üürenicilär dikat sesleerlär, çalışêrlar düzmää şiir sölpetini. Okuyêrlar yaratmalarını.


Yok bu dünnedä ev

temelsiz

hem duvarsız,

hem hiç olamaz örtüsüz.


Yok bu dünnedä uşak

anasız

hem bobasız,

hem hiç olamaz cansız.









Yazêrlar uroon epigrafalrını tefterlerä.







-Uroon neetlerini esaba alêrlar, kimi annaşılmaz lafları tefterlerindä yazêrlar.












-dünürcülük.



Okuyêrlar kendi yaratmalarını.



- Adet diil sevinçlää getirsin bizim personajları, ama büük tragediya oluşuna getirer.


-Kabaatlı bu tragediyada var nicä saymaa ana-boba sevgisini, varlıı, adetleri.


Herbir sıra, pay alıp diskusiyada,önemli argumentlär getirerlär kiyattan.


Ana-boba

sevgisi

Varlık-zenginnik

adetlär

s.

210, 213, 214,

223, 224, 225,

s.226-227, 228, 229

s.228, 229


Göstererlär hem açıklêêrlar, ne istedilär göstermää.

Asoţiaţiyalar:

-Yıldırımnan bir yarık fidan.

-Gözäl dalanmış alma.

-Senik laalä gibi.


Açıklêêrlar kendi bakışlarını.


-İnsanın yok hakı kestirmää kendi yaşamasını. Yaşamak verili Allahtan. Biz dä lääzım yaşayalım Allahın kanonnarına görä.


Sıralêêlar kimi kanonnarı.


5-nci: Bobana hem anana ikram edäsin, ki sana ii olsun hem da erdä uzun ömürlü olasın.

6-nci: Öldürmeyäsin.


Yok bu dünnedä yaşamak...

sevgisiz

hem sabursuz,

hem hiç olamaz acısız.

Yazêrlar tefetrlerindä çıkışı.



Sesleerlär.


-Diil. Biri-güçlü, biri-sevinçli.


Üürenicilär seçerlär avaları, açıklêêrlar kendi bakışlarını.

Cuvap vererlär.







Ekspert notaları koyêr, komentariya yapêr.




Dikat sesleerlär, faydalı nasaatları esaba alêrlar.




































-Saalıcaklan!










Yaratmalı işlär


individual




































Aazdan cuvaplar


individual




Aazdan cuvaplar








Grupalarda iş

Aazdan cuvaplar











Yaratmalı işlär,

individual






aazdan cuvaplar







Aazdan cuvaplar
















Aazdan cuvaplar












































































Allahın kanonnarı

  1. Bän Senin Saabi Allahınım: Bendän kaarä, başka allahların olmasın.

  2. Kendin için saizm (kumir) hem hiç birinin benzärmesini, ani göktä yukarda, hem ani erdä aşaada, hem ani erin altındakı sularda, yapmayasın, hem onnara başurmayasın hem da izmetetmeyäsin onnara.

  3. Senin Allahının adını boşuna almayasın.

  4. Akılında tutasın subota (Pazar) gününü, ayozlamak için onu, altı gün işlä hem herbir işlerini onnarda yapasın, edinci gün subota (Pazar) Saabiyä Senin Allahına (olsun).

  5. Bobana hem anana ikram edäsin, ki sana ii olsun hem da erdä uzun ömürlü olasın.

  6. Öldürmeyäsin.

  7. Kurvarlık etmeyäsin.

  8. Hırsızlık etmeyäsin.

  9. Dostuna karşı yalan şaatlık etmeyäsin.

  10. Tamah etmeyäsin komuşunun karısına, tamah etmeyäsin komuşunun evinä, ne onun tarlasına, ne onun izmekärinä, ne onun izmekärkasına, ne onun öküzünä, ne onun eşeenä, neda hiçbir hayvanına, neda cümlesinä, ne vardır senin komuşunda.





Yok bu dünnedä ev

temelsiz

hem duvarsız,

hem hiç olamaz örtüsüz.



Yok bu dünnedä uşak

anasız

hem bobasız,

hem hiç olamaz cansız.


Yok bu dünnedä çiçek

köksüz

hem sapsız,

hem hiç olamaz

yapraksız.



Yok bu dünnedä yaşamak

sevgisiz

hem sabursuz,

hem hiç olamaz acısız.



8