Արեգակնային համակարգի մոլորակ` Երկիր

Երկիր մոլորակ

Երկրի հեռավորությունը արեգակից,լուսնից և նրա արագությունը

149,6 մլն կմ

384.000 կմ

29,8 կմ/վ

Երկրի զանգվածը հասնում է մոտ 5,976x10 կգ:

5,976x10

Տարիքը 4,6 մլրդ տարի

Շառավիղը 6.371 կմ

Երկրի ընդհանուր մակերեսը՝   510 մլն կմ 2

Ցամաքի ընդհանուր մակերեսը՝ 149 մլն կմ 2   (29%)-

Ջրածածկ մակերևույթի ընդհանուր մակերեսը՝   361 մլն կմ 2   (71%)-

Ծավալը՝ 1,083x10 12   կմ 3

Երկիրը Արեգակնային համակարգի մոլորակներից մեկն է, Արեգակից հեռավորությամբ՝ երրորդը, իսկ չափերով ու զանգվածով՝ հինգերորդը: Այն Արեգակի շուրջը պտտվում է էլիպսաձև ուղեծրով՝ ժամացույցի սլաքի ընթացքին հակառակ ուղղությամբ: Այն ժամանակահատվածը, որի ընթացքում Երկիրն Արեգակի շուրջը կատարում է 1 լրիվ պտույտ, կոչվում է տարի, իսկ իր առանցքի շուրջը 1 լրիվ պտույտ կատարելու ժամանակահատվածը՝ օր: Տարին ունի 365 ու 1/4 օր, իսկ օրը՝ 23ժ 56ր 04վ:

Երկրի գնդաձևության մասին առաջինը կարծիք է հայտնել հին հույն գիտնական Պյութագորասը (մ. թ. ա. IV դար): Այդ եզրակացությանը նա հանգել է, երբ, դիտելով նավերի հայտնվելը հորիզոնում, նկատել է, որ սկզբից երևում է նավի կայմը, իսկ նավախելը` երբ նավն ավելի է մոտենում ափին:

Երկիրն ունի մեկ բնական արբանյակ՝ Լուսինը: Նրա շուրջը ներկայումս պտտվում են նաև բազմաթիվ արհեստական արբանյակներ:

Երկրի ընդերքը

Երկրակեղևը Երկրի ընդհանուր չափերի համեմատ ավելի բարակ է, քան այստեղ պատկերված գիծը՝ նկարի մասշտաբում։ Երկրակեղևի հաստությունն օվկիանոսների տակ մոտավորապես 5 կմ է, իսկ մայրցամաքների տակ՝ մոտ 35 կմ։ Կեղևի տակ գտնվող մանթիայի հաստությունը մոտավորապես 3000 կմ է։ Մետաղական միջուկն ունի արտաքին՝ հեղուկ, և ներքին՝ պինդ մասեր։ Միջուկում ճնշումը գրեթե միլիոն անգամ գերազանցում է մթնոլորտային ճնշմանը, իսկ ջերմաստիճանը 4500 °C է։ Լաբորատորիայում այսպիսի պայմաններ անհնար է վերարտադրել, հետևաբար Երկրի միջուկը կազմող մետաղի վիճակի մասին տեղեկությունները հիմնված են սոսկ ենթադրությունների վրա։

Երկրի մագնիսական դաշտը

Երկրի հեղուկ մետաղական արտաքին միջուկը հոսում և ալեկոծվում է՝ առաջացնելով մագնիսական դաշտ։ Ժամանակ առ ժամանակ, գուցե հազարավոր կամ տասնյակ հազարավոր տարիների ընթացքում, մագնիսական դաշտի ուղղությունը շրջվում է, որի պատճառը անհայտ է։ Մագնիսական դաշտի ուժագծերը կարելի է մոտավորապես պատկերացնել որպես երկրագունդը պարուրող հսկայական «կանթեր»՝ նրա հյուսիսային և հարավային բևեռների միջև, որոնք վահանի պես պաշտպանում են Երկրի մակերևույթը Արեգակից եկող՝ էլեկտրական լիցք կրող մասնիկների հեղեղից (արեգակնային քամի): Այդ վահանը գոյացնում է մի մագնիսական խոռոչ, որը կոչվում է մագնիսոլորտ։ Երբ Երկրի մագնիսական դաշտը հանդիպում է արեգակնային քամուն, ապա դաշտի՝ Արեգակին ուղղված մասը սեղմվում է, իսկ հակառակ կողմում առաջանում է պոչանման եզր։ Լարերից պատրաստված այս մոդելը պատկերում է արեգակնային քամու հետ Երկրի մագնիսական դաշտի փոխազդեցությունը

Երկրի տարբեր կետերում կողմնացույցի սլաքի որոշակի ուղղությամբ կողմնորոշվելու փաստը հնարավորություն է տալիս կատարելու հետևյալ կարևոր եզրակացությանը։ Առաջին`Երկիրը մի հսկայական մագնիս է, որի մագնիսական դաշտի գծերի ուղղությամբ էլ դասավորվում է կողմնացույցի սլաքը տարածության տվյալ կետում։ Երկրորդ`Երկրի հյուսիսային աշխարհագրական բևեռի մոտ`նրա մագնիսական դաշտի հարավային բևեռն է, իսկ հարավային աշխարհագրական բևեռի մոտ`հյուսիսային մագնիսկան բևեռը։ Դա Է պատճառը, որ կողմնացույցի սլաքի հյուսիսային բևեռը, ձգվելով Երկրի մագնիսական հարավային բևեռից, ուղղվում է դեպի հյուսիս։

Հյուսիսափայլեր

Հյուսիսափայլերը Երկրի մագնիսական բևեռների մոտակայքում 100-ից մինչև 150 կմ բարձրուրյան վրա գտնվող մթնոլորտի լուսարձակումներ են,որոնք առաջանում են տիեզերքից դեպի մթնոլորտ թափանցող լիցքավորված մասնիկների և օդի մոլեկուլների փոխազդեցության հետևանքով:Երբ այդ լիցքավորված մասնիկները հարվածում են թթվածնի ու ազոտի մոլեկուլներին ու ատոմներին,գրգռում են նրանց,այսինքն բերում են նրանց ավելի մեծ էներգիայով վիճակների:Գրգռված ատոմների և մոլեկուլների վերադարձը սկզբնական հավասարակշռված վիճակի ուղեկցվում է լուսային քվանտների ճառագայթմամբ:Երկի բևեռների շրջաններում գիշերային երկնքում բազմաթիվ մոլեկուլների այդպիսի լուսարձակումներն ընկալում են որպես հյուսիսափայլեր:

Երկրի վրա կյանքի առաջացումը

Գիտնականները տարբեր վարկածներ ունեն երկրի առաջացման հետ կապված,բայց NASA հետազոտությունների կենտրոնի աշխատակիցները նորագույն բացահայտումներ են առաջ քաշում` կապված Երկրում կյանքի առաջացման նոր տեսություն:Ըստ այդ տեսության, կյանքի առաջացման պատճառ կարող էին հանդիսանալ գիսաստղերի ռմբակոծությունները: Սառցե մետերոիտները, բախվելով Երկրին, առաջացրել են հարվածի խոշոր ալիքներ, որոնք հանգեցրել են սպիտակուցային միավորումներ, արդյունքում` կարող էր կյանքի առաջացման համար հող ստեղծվել:

Հետազոտությունները ցույց են տվել, որ ամինաթթուները, որոնք հանդիսանում են սպիտակուցի առաջացման նախապայման, ոչ միայն պահպանվել են գիսաստղերի հարվածների ժամանակ, այլև հետագայում փոխգործակցել են միմյանց հետ “ռմբակոծություններից” առաջացած էներգիայի ազդեցության տակ:

Մոտավորապես 3.8 մլրդ տարի առաջ Երկիրն ապրեց“ծանր ռմբակոծության”ավարտը, երբ նրան էին մշտապես բախվում գիսաստղերից և աստերոիդներից պոկված կտորներ: “Գիսաստղերն իսկապես կարող էին դառնալ քիմիական էվոլյուցիա առաջացնող կոմպոնենտների իդեալական մատակարարներ:Նրանք պարւոնակում են կյանքի համար անհրաժեշտ գրեթե ամեն ինչ` ամինաթթուներ,ջուր, էներգիա”,- նշում է հետազոտության հեղինակներից մեկը` Ջենիֆեր Բլանկը:Մարտի կեսերին հաղորդվում էր,որ իտալացի և գերմանացի գիտնականների մի խումբ կարողացել է ներկայացնել գիսաստղի վրա կյանքի առաջացման մոդելը:Նրանք մեթանից և այլ նյութերից ստեղծել են գիսաստղի բաղադրությանը մոտ գոյացություն,որը պահել են ցածր ջերմաստիճանային պայմաններում: Ընդամենը տասն օր անց գիտնականները“գիսաստղի”վրա ամինաթթու հայտնաբերեցին:Իսկ ահա 2009թ.24 Ֆեմիդա կոչվող աստերոիդի վրա հայտնաբերվել է օրգանական նյութերի մասնիկներ պարունակող սառույց:Գիտնականները կարծում են որ կենդանի օրգանիզմների առաջացման վերաբերյալ ցանկացած հետազոտություն այդպես էլ անավարտ կմնա, ինչը ևս մեկ անգամ հանգեցնում է մեկ այլ տարբերակի`կյանքը Երկրի վրա առաջացել է Արարչի կողմից:

Մարդու ծագումը

Շատ գիտնականներ փորձել են բացատրել թե ինչպես են առաջացել մարդիկ երկրի վրա բայց ճշգչիտ ոչ մեկ չի կարողացել ապացուցել:

Շատ  կրոնների  տեսանկյունից մարդկային էության բնական ( էվոլուցիոն ) առաջացման բոլոր ասպեկտների վերաբերյալ հարցի առաջքաշումը ընդունելի չէ , քանի որ նման մոտեցումը հակասում է մարդու աստվածային ծագման տեսակետներին : Որոշ կրոնական խմբեր ավելի հեռու են գնում իրենց գաղափարներով և ժխտում են մարդու ֆիզիոլոգիական բնույթի էվոլուցիոն կապը կենդանական աշխարհի հետ ( կրեացիոնիզմ ): Նման հայացքները հետևանք են կրոնական դոգմաների բառացի ընդունման : Առասպելների մեծամասնության մեջ ողջ մարդկային ցեղը սերվում է նախածնողների զույգից ` առաջին մարդկանցից , որոնք դարձել են մնացածների մայրն ու հայրը `

• Աբրահամյան կրոններում ` Ադամ և Եվա
• Գերմանա - սկանդինավյան կրոններում ` Ասք և Էմբլա :

Որոշ առասպելներում աստվածները միանգամից ստեղծում են մի ողջ ազգ : Հինդուիզմում , ինչպես նաև հունական առասպելաբանության մեջ մարդկային ցեղն առաջացել է մի քանի անգամ : Փիլիսոփայության և մշակույթի մեջ « մարդ » հասկացությունը անցնում է երկար ճանապարհ ` բնության մասնիկից մինչև անհատականություն :

Հետաքրքիր փաստեր Երկիր մոլորակի մասին

Ամենախիտ բնակեցված քաղաքն է համարվում Ֆիլիպինների մայրաքաղաք Մանիլուն: 38,55 քառակուսի կիլոմետր տարածքում բնակվում է շուրջ 1,660,714 մարդ:

Մոլորակի ամենաչոր վայրը` Ատակամա անապատ, գտնվում է Հարավային Ամերիկայի արևմտյան ափին, Չիլիի տարածքում: Անապատի որոշ հատվածներում պատմության մեջ երբևէ անձրև չի տեղացել:

Որպեսզի արևի լույսը հասնի Երկիր մոլորակի մակերեսին , անհրաժեշտ է 8 րոպե , 19 վայրկյան :

Երկրագնդի մակերևույթի մոտ 70% – ը ( մոտ 361 միլիոն կմ ² ) ծածկված է օվկիանոսով , որը պայմանականորեն տարաբաժանվում է մի քանի հիմնական օվկիանոսների և ավելի փոքր ծովերի։ Այս մակերեսի կեսից ավելին ունի 3.000 մետրից ավել խորություն : Օվկիանոսային միջին աղիությունը կազմում է մոտ 3,5%, և գրեթե ամբողջ ծովաջրի աղիությունը ընկած է 3,1% և 3,8% – ի միջև :

Ասիան երկրագնդի ամենամեծ աշխարհամասն է, Եվրոպայի հետ կազմում է Եվրասիա մայրցամաքը: Տարածքը մոտ 43 միլիոն քառ. կմ է, իսկ կղզիների հետ միասին` 44 միլիոն 363 հազար քառ. Կմ:

Մոլորակի ամենախոր կետը համարվում է Խաղաղ օվկիանոսի Մարիանյան անդունդը ` 11 022 մ . խորություն : Սակայն ամերիկյան մասնագետները , ովքեր ճշգրտել են համաշխարհային օվկիանոսի ամենախորը իջվածքի կոորդինատները , եզրակացրել են , որ Մարիանյան անդունդի խորությունը ոչ թե 11 022, այլ 10 994 մետր է :

Էվերեստը ( նաև Ջոմոլունգմա ), ծովի մակարդակից հաշված բարձրությամբ աշխարհի ամենաբարձր լեռն է ` 8848 մ : Հանդիսանում է Հիմալայան Լեռնաշղթայի մասը Բարձր Ասիայում , տեղակայված է Նեպալի և Տիբեթի ( ՉԺՀ ) միջև :

Կալիֆորնիա նահանգում գտնվող « Մահվան հովիտ » կոչվող տեղամասը համարվում է աշխարհի ամենաշոգ վայրը : Սակայն Լիբիայի Ալ - Ազիզիա կոչվող վայում ժամանակին գրանցվել է 57,8 աստիճան ջերմություն :

Ամենացուրտ վայրը համարվում է Անտարկտիդայի Անհասանելիության բևեռ կոչվող վայրը, որտեղ ջերմաստիճանը հասնում է մինչև -57,8 աստիճանի: