Ազատության երգիչ

1 .Ո՞վ է:

19-րդ դարի հայ գրականության վառ ներկայացուցիչներից մեկը, ով հիմնականում գրել է չափածո ստեղծագործություններ և մեծ դեր է ունեցել հայ նոր գրականության հիմնադրման մեջ:

2.Արմատները, ծնունդը:

Մ. Նալբանդյանը ծնվել է 1829թ. Նոյեմբերի 2-ին Նոր Նախիջևանում (այժմ՝ Ռոստով քաղաքի Պրոլետարական շրջան), արհեստավոր, պայտար՝ Ղազարի, ընտանիքում։

3.Ուսումը

Սովորել է հայրենի քաղաքում՝ Գաբրիել Պատկանյանի դպրոցում։ Մի որոշ ժամանակ Միքայելը սովորել է իր ուսուցչի որդու՝ ապագա հայ ականավոր բանաստեղծ Ռափայել Պատկանյանի հետ միասին։ 1848 թվականի հուլիսին Նալբանդյանը որպես քարտուղար աշխատանքի է անցնում Նոր Նախիջևանի և Բեսարաբիայի թեմի առաջնորդարանում։ Նա մոտիկից է ծանոթանում ժողովրդի կյանքին, ատելությամբ համակվում տիրողների նկատմամբ։ 1853 թվականի ամռանը, թողնելով թեմի քարտուղարի պաշտոնը, Նալբանդյանը մեկնում է Մոսկվա։ Նալբանդյանը հայոց լեզու է դասավանդել Մոսկվայի Լազարյան ճեմարանում՝ միաժամանակ սովորելով Մոսկվայի համալսարանի բժշկական ֆակուլտետում՝ որպես ազատ ունկնդիր։ Նալբանդյանը աչքի էր ընկնում իր առաջադիմական հայացքներով, որի պատճառով իշխանությունները հետապնդում էին նրան։ Հետագայում Նալբանդյանը երկու անգամ ուղևորություն է կատարում արտասահման։ Լոնդոնում եղած ժամանակ կապեր է հաստատում Գերցենի, Օգարյովի, Սեռնո Սոլովևիչի հետ։ 1854-1858 թթ. սովորում է Մոսկվայի համալսարանի բժշկական ֆակուլտետում։

4.Գրական փորձը, ճանաչումը:

1860 թ. ուղևորվում է Հնդկաստան, այցելելով եվրոպական մի քանի երկրներ 1862 թ. վերադառնում է արտասահմանից Նոր Նախիջևան և այնուհետև հուլիսի 14-ին ձերբակալվում է ցարական ոստիկանության գործակալների կողմից։ Միքայել Նալբանդյանը հեղափոխականի մի տիպար է իր ազգային գործունեության և բանաստեղծության մեջ։ Իր անդրանիկ ուղղությունը և գրական պատրաստությունը ձեռք է բերել Պատկանյանի շնորհիվ։ Երբեք կանոնավոր դպրոց չի հաճախել. սեփական կրթությունը իր անձնական ջանքերի և աշխատության պտուղն է։ Նախիջևանում Խալիպյան աղայի դեմ պաշտպանեց ժողովուրդի իրավունքը։ Խնդիրը չլուծեց՝ փախավ Մոսկվա և նշանակվեց հայոց լեզվի ուսուցիչ։Մոսկվայում սերտ բարեկամությամբ կապվեց Ստեփանոս Նազարյանցի հետ, որի՝ 1858 թվականին հրատարակած «Հյուսիսափայլ»-ի ամենամեծ աջակիցը եղավ։ 1859 թվականին առողջական պատճառներով մեկնեց Եվրոպայի կարևոր կենտրոնները։ 1860 թվականին գնաց Կալկաթա, իր ծննդավայրը և ուրիշ կարուտյալ քաղաքների համար մեծահարուստ հնդկահայերից կտակված գումարները փոխադրելու։ Երբ 1862 թվականին վերադարձավ, ևս մեկ անգամ մեկնեց եվրոպական գլխավոր կենտրոնները, բայց ենթարկվեց ոստիկանական քննության. նրա մոտ գտան ռուս հեղափոխականների նամակներ։ Նալբանդյանը իբրև կասկածելի գործիչ բանտարկվեց երեք տարով։

5.Ստեղծագործությունը:

Նալբանդյանի գործը ամփոփվում է մի քանի բանաստեղծություններով, հրատարակված «Հյուսիսափայլ»-ի սյունյակներում, «կոմս Էմմանուել» և այլ ծածկանուններով, Աղցմիք անունով գրաբար քերթվածներում, ընկերային հարցերի շուրջ հոդվածներում, ինչպես 1862-ին լույս տեսած «Երկրագործությունը որպես ուղիղ ճանապարհ», «Շերամաբուծություն» և վիպական փորձերի՝ ինչպես «Մինին խոսք՝ միւսին հարս», «Մեռելահարցուկ» վիպակներում։ Թարգմանել է Էոժէն Սիվի «Թափառական հրեան»։ Ունի աշխարհաբար մի թարգմանություն՝ Ղազար Փարպեցու «նամակ առ Վահան Մամիկոնյան», որը կատարել է բանտում։

Նալբանդյանի անունը գլխավորապես կապված է շուրջ տասնյակ հեղափոխական երգերի հետ, որոնց մեջ ցույց է տալիս ազատության սերն ու գաղափարը՝ բուռն ու կրքոտ շեշտով։ Այսպես, «Ազատություն», «Մանկության օրեր», «Մեր Հայրենիք» և այլն։ Իր բանաստեղծություններում ձգտում է հեղափոխությամբ արթնացնել ժողովրդին։

Բանաստեղծություններ

Թարգմանություններ

Ազատություն

Մարգարե (Լերմոնտովից)

Աղցմիք

Աղքատ կին (Բերանժեից)

Վայր ընկնող աստղեր (Բերանժեից)

Ապոլոնին

Առօրյա աշխարհ

Բանաստեղծ

Հայ մարդու հայրենիքը

Հիշենք

Իտալացի աղջկա երգը

Կնդուկ պոչատի և նորա Սանչոյի մկրտությունը

Մամիկոնյան Մեծ Վահանի պատասխանը

Մանկության օրեր

Ժան Ժակ Ռուսսոյի հիշատակին

Հիմարաց՝ ուսման վրա ունեցած կարծիքը

Սուրբ Մեսրովբի տոնին

Վազող ջրին

Վեցերորդը― մի՛ շնար

Ուղերձ

6.Հերոսները:

Մ. Նալբանդյանի հերոսը կարող ենք համարել ազատությունը, քանզի յուրաքանչյուր ստեղծագործության մեջ նա նշում և փառաբանում է իր հերոսին՝ ազատությանը:

: " width="640"

7.Համեմատություններ այլ գրողների հետ:

Նալբանդյանին կարող ենք համեմատել Աբովյանի և Պռոշյանի հետ, որպես հայ նոր գրականության հիմնադիրներից մեկը և հայ վիպագրության հիմնադիր:

Նրան նաև համեմատում ենք Գերցենի և Օգարիովի հետ, որպես :

8.Որքա՞ն են արդիական բարձրացրած հարցերը:

Նրա բարձրացրած հարցերը առավել արդիական էին իր ապրած ժամանակներում, սակայն դեռևս չեն կորցրել իրենց իմաստը:Ազատությունը միշտ մեծ դեր և նշանակություն է ունեցել ժողովրդի և հասարակության համար, որը գնահատվել է Նալբանդյանի կողմից:

9.Երազանքը, նպատակը:

Երազում էր մարդուն, անհատին տեսնել ազատության մեջ և վերջ դնել անհավասարությանը:

10.Վախճանը:

1865թ. աքսորվում է Կամիշին քաղաք, որտեղ էլ 1866թ. մարտի 31-ին մահանում է թոքախտից տառապելով:Նրա աճյունը տեղափոխում են հայրենի քաղաք և ամփոփում Ս. Խաչ վանքում: