Байыркы Индиядагы маданият жана дин

Сабактын максаты

Күтүлүүчү натыйжа

Билим берүүчүлүк окуучулар байыркы индия өлкөсүндөгү маданият жана дини, касталар жөнүндө маалымат алышат;Индия элинин илимге кошкон салымы, архитектурасынын маанилүүлүгүн түшүнүшөт.

___________________________________________

Ѳнүктүрүүчүлүк: байыркы индиянын маданияты жана дини боюнча билим-билгичтигин жана көндүмдөрүн өнүктүрүшөт.

____________________________________________

Тарбиялык: берүүчүлүк окутулган теориялык материалдарын практикалык жагдайларда колдоно билүүгө,өзүнүн көз карашын коргой билүүгө тарбияланышат.

1. )окуучулар байыркы индия өлкөсүндөгү маданият жана дини, касталар жөнүндө маалымат алышат;Индия элинин илимге кошкон салымы, архитектурасынын маанилүүлүгүн түшүнүшөт.

1. байыркы индиянын маданияты жана дини боюнча билим-билгичтигин жана көндүмдөрүн өнүктүрүшөт

1. окутулган теориялык материалдарын практикалык жагдайларда колдоно билүүгө,өзүнүн көз карашын коргой билүүгө тарбияланышат.

____________________________________________________________________________

Негизги компетенттүүлүктѳр:

Предметтик компетенттүүлүктөр

Маалыматтык: социалдык чөйрө менен өз ара аракеттенүүнүн түрдүү инструменттерин пайдалануу жөндөмдүүлүгү.

Социалдык-коммуникациялык :

- Башка адамдар менен натыйжалуу мамилелерди түзүү:

- өзүн башка адамдын ордуна коё билүү жана кыраалды анын көз карашынан көрө билүү

- өзүнүн идеяларын айта билүү жана башка адамдардын идеяларын уга билүү;

Ѳз ишин уюштуруу жана маселелерди чечүү компетенттүүлүгү: адамдын өз турмушун башкара алуу жа-на өз алдынча аракеттене алуу жөндөмдүүлүгү,

иш-аракеттердин кандай үлгүлөрү бар экенин түшүнүү;

өзүнүн иш-аракеттеринин түз жана кыйыр натыйжаларын болжолдоо;

Турмуштук пландар менен долбоорлорду түзүү жана ишке ашыруу.

- Жаратылыштын адам үчүн маанисин ачып берет, жаратылышка болгон камкор мамиле – адамдын жана жарандын нравалык милдети экенин түшүнөт.

- Өзүнүн жана башка адамдардын жүрүш-турушун жа-на кылык-жорук-тарын адептик баа-луулуктардын, жакшылык менен жамандыктын пози-циясынан баалайт.

Иш-аракет-терди мораль тара-бынан айыпталган-дарга жана мыйзам менен жазаланган-дарга бөлүштүрөт.

-Досторуна, коңшуларына, үй-бүлөсүнө, окуучу катары өзүнө карата алганда өзүнүн идентификациясын түзөт.

Адамдардын ортосундагы диний, социалдык, курактык айырмачылыктарды сыпаттайт, алар-дын улуттук өзгөчө-лүктөрүнүн белгиле-рин аныктайт.

Сабактын мазмуну

ресурстар

баалоо

усулдар

каражат

тар

Уюштуруу: Саламдашуу. Катышуучуларды толуктоо.

Окуучулардын китептерин, окуу куралдарын, класстын тазалыгын кѳзѳмѳлдѳѳ .

Жагымдуу маанай түзүү.

“Топтордун каалоо-тилеги”

көнүгүүсү

таркатма

а) үй тапшырмасын текшерүү:

б) ѳтүлгѳн теманы кайталоо: анын жаңы тема менен

байланышы

“Сократтын семинары”

көрсөтмө

курал

Жаңы теманы түшүндүрүү:

Мугалим окуучулар саламдашып, сабактын планы менен тааныштырат:

1. “Окуу керемет” долбоорунун “Сократтын семинары” стратегиясынын жардамы менен окуучулардын үй тапшырмасын текшерүү;

• 1-ички айлампа-Байыркы Индиянын ээлеген орду жана географиялык чөйрөсү;

• 2-сырткы айлампа-Индиядагы байыркы цивилизациялар;

• Топ башчылары баалашат;

1. Жаңы темага киришүү:

• Мугалим фасилитатордун ролунда;

• POWER POINT PREZENTATION слайд боюнча маалымат берет;

1. Топторго бөлүү:

1. “Аджанта” тобу;

2. “Касталар” тобу;

3. “Буддизм” тобу;

4) Топторго тапшырма берүү:

1-топ-Тест менен иштөө

• Текшерүү ыкмасы:ZIPGRADE

2-топ-Таблицаны толтуруу

Топтун ишинин презентациясы.

3-топ-Сүрөттөр менен иштөө

Топтун ишинин презентациясы.

• Фасилитатор аларды чогултуп, жыйынтыктайт;

Байыркы Индиянын маданияты.

• Маданиятка бай өлкө.Индиянын билим,илим жана искусство жаатындагы жетишкендиктери б.з.ч.xv-x к.к ушул күнгө чейин сакталып келе жатат.Б.з.ч.VI-V кылымдарда Индия элинде «Махабхарата» жана «Рамаяна» эпостору жаралган. Бул эпостор дүйнөнун эн көлөмдүү чыгармалардын катарына кирет.Илим тажрыйбасы жонундө маалыматтар Ведалар деп аталган булактарда кездешет.

• Маурьялар династиясы бийлеген мезгилден (б.з.ч.IV-II к) б.з.VIII-кылымына чейин гүлдөп өнүккөн.

Бул мезгилде грамматика, медицина, математика, астрономия жана башка тармактар боюнча тажрыйба топтолгон.Илимге эсептөөнүн ондук системасын ошол кездеги инди илимпоздору киргизген.Физика менен химия боек,дары-дармек даярдоодо колдонулган.

Медицина тармакта чоң ийгиликтер жаралган

• Дарыгерлер көз катаратасын алып таштаганды ,баш сөөктү көзөп, операция кылганды билген.

Тенсиздердин касталык коому:

Байыркы Индиянын калкы төмөнкудөй топторго бөлүнгөн

Индиялык жрецтер диний эрежелердин жыйнагын тузгөн .

• Эрежелер жыйнагында адамдарды касталарга болуп,алардын кесибин,укутарын жана милдеттерин аныктаган.Ар бир кастанын ээлеген абалы анын ата теги менен аныкталган.

• 1.Брахмандар(дин кызматкерлер)

• 2.Кшатрийлер(аскердик ак сөөктөр,жоокерлер);

• 3.Вайшилер(дыйкандар,кол өнөрчүлөр,соодагерлер;

• 4.Шудралар»кол тийбестер»(,мүлксүздөр,жерсиздер

Буддизмдин пайда болушу:

• Буддизм дини Байыркы Индияда б.з.ч.VI-Vкылымдарда жаралган. Ал дүйнөдөгү үч чоң диндин бири. Буддизм индиялыктардын мамлекеттик дини болуп саналат.Б.з.ч.III кылымда Индияны сурап турган Ашока падыша буддизмди мамлекеттик дин деп жарыялаган. Б.з.ч.X кылымдын башында Индияда будда дини күчүн жоготкон. Бирок буддизмТибет,Кытай,Корея,Япония,

• Инди-Кытай мамлекеттерине, Моңголия,Таиланд, Индонезия,Россия (бурят, калмак, тыва элдерине) жана башка өлкөлөргө тарап кеткен.

Ал жергиликтүү диний түшүнүктөр менен айкалышып, мазмунун жана формасын өзгөртүп турган. Мисалы; Тибет менен Моңголияда будда дини шаман түрүнө өткөн.

Окуп-түшүнүү

талкуулоо

Окуу китеби

Ички жана сырткы айлампалар бири-бирин толукташат.

“Алтын эрежелер”

тааныштыруу

&12 Окуу китеби

149-бет

Кайтарым байланыш

Тест

Таблица

Сүрөттөр

Окуу китеби

Интернет булактары

Videouroki.net

Multiurok.ru

Окуу китеби

№ 1 ички

айлампа

№ 2 сырткы айлампа

оозеки

Көрсөт

-мөлүү

Слайд

Флипчарт

Касталар

Бышыктоо:

1. “Ким миллионер болгусу келет?” оюну;

2. QR код

Баалоо

Жекече иштѳѳ

Learning App

Приложение,

Тест

Быйтыкчалар менен

Үй тапшырма: & 12 текстти окуп-келүү,индия жөнүндө кошумча булактардан маалымат таап келүү.