Бактылуу уй-було

Бактылуу үй-бүлө-бактылуу коом.

Сабактын темасы: Бактылуу үй-бүлө-бактылуу коом.

Сабактын максаты:

• Окуучуларга үй-бүлөө коомдун, мамлекеттин тиреги улуттун бешиги экендигин: үй-бүлөөлүк мамилелердин баалуулугун, үй-бүлөө коомдогу негизги институт экендигин түрдүү маалыматтарды алышат.

• Коом ар бир Кыргызстандыктын үй-бүлөөсүнүн негизинде курала тургандыгын, ошондуктан үй-бүлөөнүн биримдиги, ынтымагы, бул коомдун биримдиги жана ынтымагы экендигин, мамлекеттин тынчтыгы экендигин туюушат.

• Окуучулардын үй-бүлөөнүн баалуулуктарын сыйлоого, ар бир үй-бүлөө мүчөсүнүн милдеттерин,жоопкерчилигин артыруу жана перзенттик парзын аткаруунун зарылдыгына: өз оюн туура так айтууга: топтордо бирдиктүү иштөөгө тарбияланышат.

Сабактын методу: ангемелешүү, топтордо иштөө

Сабактын тиби: жаны материалдарды өздөштүрүү

Сабактын жабдылышы: видео ролик, буклет, макал-лакаптар.

Сабактын жүрүшү.

1. жагымдуу маанай

2. жаны тема

3. топтордо иштөө

4. топтордо иштөө

5.кластер

6.окуучуларды баалоо

7. жыйынтыктоо

8.үйгѳ тапшырма

1. Жагымдуу маанай:

2. Жаны тема:

Сабактын жүрүшү: Мугалимдин кириш сөзү. («Үй –булөөнүн өнүгүү этаптары» аттуу төмөнкү схема доскага илинет)

Кана балдар төмөнкү схеманы карап түшүнгөнүнөрдү айтып бергилечи.

Мугалим: Үй –бүлөө эки адамдан куралат. Үй-бүлөө коомдун күзгүзү, бул жерде адамдар тарбияланып, мүнөздөрү калыптанып, эмгекке болгон мамиле бекемделип, улууларды урматтоо, кичүүлөрдү ызатто, идеялык жана маданият байлыктарыбызды барктоо сезими уялай баштайт. Кыргызда жакшы кеп бар эмеспи: үй-бүлөө башында эки кишиден куралып аягында эки киши калат деген. Бул демек үй-бүлөө балалуу болуп, аларды тарбиялап өстүрүшөт. Уулдарын үйлөп, кыздарын узатышкандан кийин карыя ата-эне үйдө кутмандуу карылыктын доорун сүрүшөт. Кыргызда жакшы салт бар, ал кичүү уулдун ата-энеге кам көрүп, алар менен чогуу жашашы. Демек, кыргыздын куттуу үйундө дайыма турмуш уланып келген жана улана берет. Силер үй-бүлөө жана мээримдүү ата-эне жөнүндө кандай макалдарды билесинер?

-Ата-энеси ынак баланын көөнү куунак,

-Ата-эне-баланын бактысы,

Тарбия таалайдын ачкычы:

-Ата сөзү алга үрөйт адамды,

Эне сөзү эпке салат жаманды,

-Эне сыйлаган элге жагат,

Ата сыйлаган абийир табат:

-Атасын сыйлаган акылду,

Энесин сыйлаган эстүү,

-Бала турмуш туткасы,

Ата-эне анын устасы:

-Баланы ата күтөт тукумум улансын деп,

Баланы эне күтөт, учугум узарсын деп.

Келгиле кыздар эки топко бөлүнүп топтордо иштейли. Топтордо бөлүнүү үчүн төмөнкүдөй шарт коелу: Силерге эки түрдүү сүрөт берилет (камчы, көөкөр)

1-топ камчы

2-топ көөкөр

1-тапшырма. Эми алган камчы менен көөкөрдүн атын чечмелеп бергиле эмне себептен ушул аттарды тандап алдынар? (окуучулар презентация жакташат)

Мугалим:

3. 2 –тапшырма боз үйдүн каалгасында катылган. Топтордун башчылары келип «үй-бүлөө» жөнүндө көркөм ыр окуу менен каалганы ачып тапшырманы алышсын.

1-окуучу: үй-бүлөө каухар сымал ыйык нерсе

Бак-дөөлөт төгүп берсин ата-энеге

Жаркылдап жанып турган кабагы ачык

Ырыскы Ыйман берсин келинине

Ай жамалдуу кызына адеп берсе

Уулдары жанып турса, намыс десе

Чоң ата-чоң эненин ак чачындай

Бактылуу карылык берсин небереге.

2-окуучу: Ата-энем аман бол деп тилек кылган,

Чоң атам, таятамдан дуба алгам,

Чоң апам, таянем бактым менин

Мээримин күн нурундай мага чачкан.

Байкем, тайкем колумдан жетелеген,

Эжекем, жууп- тараган, чайы белен,

Иничегим, секелек карындашым

Бүлөм менин, эң жакын адамдарым.

«Баркына жет»-деп жарткан мага берген.

Мугалим: Азаматсынар! Эми тобунарда акылмандардын үй-бүлөөгө байланыштуу айткандарын талкуулап, чыккыла.Каалагада катылган тапшырманын мазмуну:

4. 1-тапшырма. Кыргыздын жазгыч акыны Тоголок Молдонун коомго кошулуучу үй-бүлөөнүн кичинекей мүчөсүнө үч нерсе зарыл деп айткан.

1.Балага кичинекейинен адепке, ар намыстуулукка, эмгекке үйрөткөн тарбия берүү:

2.Балага билим берип, агартуу аркылуу көзүн ачып оң жолго салуу:

3.Инсандын өзүн-өзү тарбиялоосунун зарылдыгы.

2-тапшырма:

Кытай ойчулу Конфуций адамдардын мыкты коомго «беш өз ара мамилелердин» негизинде жетүүгө болот деп ишенген Конфуций.

Алар:

1. Президент жана министр

2. Күйөөсү жана аялы

3. Ата менен бала

4. Улуу бир тууган менен кичүү бир тууган

5. Достордун арасындагы мамиле

Мамлекет дагы үй-бүлөө сыяктуу сыйлоодон, ишенүүдөн, сүйүүдөн турушу керек. Ошондо гана коомдо тартип болот.

Мугалим: Демек, кыдар үй-бүлөөдөн алган тарбиядан жана мектептен алган билимден сырткары адам өзү дагы аракеттенип, жакшы жүрүш-туруштун үлгүсүн көрсөтүүсү керек турбайбы. Тоголок Молдонун айткандары боюнча дагы кандайпикиринер бар? Идеалдуу мамлекет курууга негизделген Конфуцийдин пикирине кошуласынарбы?

Жогорудагы акылмандардын айткандарынын уландысы катары силерге кийинки тапшырманы берем.

5. 3-тапшырма:

1-топ. Үй –бүлөөнүн мүчөлөрүнүн милдеттерин

2-топ. Үй-бүлөөнүн коомдогу функцияларын талкуулайсынар.

1-топ. Үй-бүлөөнүн мүчөлөрүнүн милдеттери.

Чон ата, таята-акылман насаатчы, үлгү болуучу инсан

Чон апа, тайэне-мээримдүү эне

Ата-сүрдүү тарбиялоочу, үй-бүлөөнүн муктаждыктарын камсыздоочу.

Эне-мээримдүү тарбиялоочу, үйдүн куту,ыйык эне.

Эже-энеге жардамчы, тазалыкка, тартипке көз салат, үнөмчүл, болочоктогу эне

Байке-инилерине жөлөк,үлгү

Ини-атага, байкеге жардамчы, турмуш-тиричиликке кол кабыш кылат.

2-топ. Үй –бүлөөнүн коомдогу функциялары.

1.Мамилелешүү-кошуналар менен туугандар менен мамиле түзүүчү.

2.Чарбалык-экономикалык-үй-бүлө мүчөлөрү бирдиктүү чарба жүргүзүп, эмгектенишет.

3.Инсанды калыптандыруучу-баланын коомго аралашуусуна моралдык, финансылык жардам берет.

4.Тукум уулоочу-уул кыз өстүрөт.

5.Тарбиялоочу-ата-эненин берген тарбиясы, баланын жүрүш-турушуна таасир этет.

6.Калыптандыруучу-үй-бүлөө инсанды психологиялык жактан тынчсыздардырат. Адам үй-бүлөөдө өзүн жакшы сезет

7.Үлгү болуучу-жакшы үй-бүлөө жүрүш-турушу, коомго кошкон салымы менен адамдарга үлгү боло алат.

6. Топторду баалоо: Азаматсынар презентациянарга чон рахмат! 2-топко «эн жакшы» деген

баа.

7. Жыйынтыктоо: Бүгүнкү сабакты жыйынтыктоодон мурда силерге кайрылгым келип турат. Урматтуу келечектин ээлери, адамзат үчүн эн ыйык жана куттуу болуп эсептелген үй-бүлөөнүн таасири, мааниси, мекендин биримдиги жана өсүшү үчүн канчалык зарыл экендигин бүгүнку сабактан түшүндүнөр деп ишенем.

Менин үй-бүлөөм-менин Мекеним өсүп-өнүгүшү үчүн бизге биринчиден үй-бүлөөдөгү

тынчтык, ынтымак керек. Дайыма үй-бүлөөнөр менен аман болгула!

8.Үйгө тапшырма: Канткенде, ата-энемдин ак сүтүн актайм-деген темада

дилбаян жазып келгиле.