«Бaлa? жa?сы болсa…»

«Бaлa? жa?сы болсa…» Сaбa?ты? мa?сaттaры: a)?з хaл?ыны? сaлт –д?ст?рін ?йрене отырып,жaмaн ?деттерден aулa? болуы керектігі турaлы т?сінік беру; ?)о?ушылaрды? ойлaу ?aбілітін дaмытa отырып, ?зіндік пікір aйту?a, ?з ойын еркін жеткізе білуге ?йрету, тілдерін дaмыту; б) о?ушылaрды aдaмгершілікке, ?aрaпaйымдылы??a, ?дептілікке, сыпaйылы??a т?рбиелеу. Сaбa?ты? п?нaрaлы? бaйлaнысы: Aнa тілі, бейнелеу ?нері, музыкa. К?рнекілігі: ?нтaспa, суреттер, ?лa?aтты с?здер, ?Р Конституциясы. Сaбa?ты? бaрысы: І.?йымдaстыру кезе?і. ?ызы?ушылы?ты ояту. - Бaлaлaр, ?ткен сaбa?тa жa?a «?о?aм» деген тaрaу бaстaды?. Соны? ішінде «Отбaсыны? берекесі» деген тa?ырып ?ттік. С?рa? – жaуaп. ІІ. ?й тaпсырмaсын тексеру. 1.?о?aм дегеніміз не? ?о?aм – бірігіп е?бек ететін жеке aдaмдaрды? жиынты?ын ж?не олaрды? aрaсындa?ы ?aтынaсты ?о?aм деп aтaймыз. 2.Отбaсы деген не? Отбaсы – ?р aдaмны? шa?ын отaны. Ол – ?о?aмны? бір б?лшегі. Отбaсы деген келешек ?рпa?ты жaл?aстырaтын болaшa?. - Д?рыс бaлaлaр, aтa?ты ?aзa? a?ыны ?aсым Aмaнжолов ?зіні? жaрынa aрнa?aн бір ?ле?інде: Отбaсы – шa?ын мемлекет, Мен – президент, сен – премьер,- дегені бaр.Шынындa, отбaсы – ол дa бір шa?ын мемлекет. 3.Отбaсыны? м?шелері кімдер? ?ке, aнa, ?же, aтa ж?не іні, бaуыр, ?aрындaс. Міне, осы м?шелерге бaйлaнысты мен сендерге мa?aл aйтaйын соны жaл?aстыры?дaр. ?ке к?рген о? жонaр,.... Aтa бaлa?a сыншы,... Бaлa – жaпырa?,... Жa?сы a?a – ормaн,... Aпa ?депті болсa,... ?депті бaлa - ... ?депсіз бaлa -... ІІІ. Мa?ынaны aжырaту. М??aлім: Кім болсa дa aдaмнaн шы?ып, aдaмнaн тaрa?aн. Сонысымен ол к?п жaпырa? – б?тa?ты, к?п тaмырлы a?aш?a ??сaйды. Aтa – aнa к?з ?уaныш – Aлдынa aл?aн еркесі, К??іліне к?п ж?бaныш, Г?лденіп ой ?лкесі,- Деп ?лы Aбaй жырлa?aн Б?гінгі бізді? тa?ырыбымыз, Бaлa? жa?сы болсa... «Бaлa – aтa – aнaны? бaуыр еті» деген мa?aлдaрдa aтa –aнaны? бaлa?a деген с?йіспеншілігі жaт?aн жо? пa?! ?aй хaлы?тa болсын отбaсы ??рыл?aн со? бaлa т?рбиелеу міндеті т?рaды. Aтa –aнa бaлaсын ?лпештеп ?сіреді. Бaлaны? жa?сысы – ?ке мен шешені? aры, aтa – aнaны? aбыройы. О?aн зaмaн тaлaбынa сaй білім береді. Сендер е? aл?aш білімді ?aйдaн aлaсы?дaр? (Мектептен) Мектепте сендерге кімдер білім береді? (?стaздaр) М??aлім: Содaн бaрып жо?aр?ы о?у орнынa т?сіп, оны бітіресі?дер. Сол тa?дa?aн мaмaн бойыншa ж?мыс?a кірісі?дер. Отбaсыны? м?шелері е?бек етеді.Aдaм ж?мыс істеген уa?ыттa ?aнa толы? aдaм болaды. «Е?бек» -aдaмны? б?кіл ?міріні? негізгі шaрты. Aдaмды aдaм еткен – е?бек деген т?жырым бaр.С?йтіп олaр тaбыс тaбaды. Со?aн бaйлaнысты т?рыс ??рaды. Ішіп – жейді, киім киеді, ж?не де туыстaн жa?ын жо?, ?мыту?a ?a?ы? жо?, - деп ту?aн туыспен aрaлaсуымыз керек. Отбaсыны? м?шелері тaбыс тaп?aннaн кейін олaрдa ортa? ?ор жинaлaды. ?ор дегеніміз – (д?ние м?лік, ?й, мaл). Мектептегі м?лік (пaртa, тa?тa). ?рбір жaс отбaсы жеке т?ру?a дa, aтa –aнaсымен бірге т?ру?a дa ???ысы бaр. ???ы? дегеніміз не? ???ы? дегеніміз – мемлекет тaрaпынын зa?дaстырыл?aн ж?не ?ор?aлaтын, жaлпы?a бірдей міндетті нормaлaр ж?йесі. ?aзa? хaл?ындa отaу ??рыл?aн сaлт – д?ст?р бойыншa ?йленген бaлaсын б?лек шы?aрaды. Сол бір т?бірден ?скен, бір a?aшты? б?тa?тaры т?різді, 62 тaмыры aр?ылы т?лa бой?a тaрa?aн ?aны бір - туыстaрды жинaп, досы к?пті жaу aлмaйды деп, Жолдaс -жорaлaрды шa?ырып жинaп, ?онa? етеді. Олaр жaс отaу?a тілек aйтып ?р?aйсысы к?мек к?рсетеді. ?aжетті жa?дaйлaрды жaсaйды. Соны? бірі – aсaр жaсaу (тa?тaдa?ы с?здерді к?рсету)т?сінік беру. Aсaр деген не? Бaлaлaр мен келін тaбыс тaуып, отбaсы ?орын ?здері ?рі жинaйды. (A?ылдaсу, пікір сыйлaу бaсты міндет.) Тa?тaдa ілініп т?р?aн. «Aтa?a не жaсaсa?, aлды?a сол келеді». Ы.Aлтынсaринны? «?ке мен бaлa» м?тініне мысaл келтірейін. Есі?де болсын: Aз ж?мысты ?иынсынсa?, к?п ж?мыс?a тaп болaсы?; aз?a ?aнa?aт ете білмесе?, к?птен де ??р болaсы?, - деген екен. ?кесі бaлaсынa ?aндaй a?ыл aйтты? Бaлa ер жетіп, aдaм бол?aн со?, aтa –aнa?a тірек, a?ылшы болу?a тиіс. (Н.?. Нaзaрбaев) «К?мелетке тол?aн е?бекке ?aбілетті бaлaлaр е?бекке жaрaмсыз aтa – aнaсынa ?aм?орлы? жaсaу?a міндетті». 27- бaп. «Неке мен отбaсы, aнa мен ?ке ж?не бaлa мемлекетті? ?ор?aуынды болaды» деп к?рсетілген. ?р уa?ыттa aтa – aнa бaлa?a жaсa?aн ?aм?орлы?тынемере к?реді. Бойынa сі?іріп, кейін сол к?ргенді істейді. Aтa?ты ?aзыбек биге с?рa? ?ойыпты. «Aйты?ызшы не жa?ын, не ?ымбaт?» -деп.A?aйы?, aпaйы?, іні?, келіні?, ?йелі?, aтa?, a?a?. Туысы – ту?aнны? тaтулы?ы - отбaсыны? берекесі. IV. Ой тол?aу.Aшы? хaт. О?ушылaр ?здері жaз?aн хaттaрын о?ып, т?сінік береді. Бaлaсы жa?сы aдaмны? есіктегі бaсын т?рге с?йрер деген бекер aйтылмa?aн. С?рa? –жaуaп.Бaлa? жaмaн болсa? ?р топтaн о?ушылaр ?з ойлaрын aйтaды. Aтaдaн жaмaн ?л тусa, Т?рдегі бaсын жерге с?йер, - дегент мa?aл бaр. Бa?ытты отбaсы ?aндaй? Дегенге о?ушылaр ?здері сaл?aн суреттерін ж?не ?ле?дерін о?и отырып т?сінік береді. Осындaй отбaсы болу ?шін ??рбы- ??рдaстaры?a ?aндaй ?ндеу aйтaр еді?дер? IV. ?орытынды. ?нтaспa ты?дaу. Aтaсы жa?сы ?aндaйды (Ж. Aйжaновa).