"Биосфера жашоонун булагы"

6-класс Биосфера - жердеги жашоонун булагы

Организм менен таралган жана алар тараптан кайра ѳзгѳртүлгѳн Жердин тармагы биосфера деп аталат. Ал ѳзүнѳ атмосферанын тѳмѳнкү бѳлүгүн, гидросферанын бардыгын жана литосферанын жогорку бѳлүгүн камтыйт.

Бардык организмдер таралган чөйрөсү бири - бири менен байланышкан. Алар жашоо коомчулугун түзүшѳт. Коомчулуктардагы негизги болуп өсүмдүктөр эсептелет.

Организмдер үчүн жашоо чөйрөсү болуп тѳмѳнкүлѳр эсептелет:

Биосферада организмдер Жерде тегиз эмес бѳлүштүрүлѳт. Климатка ылайык органикалык дүйнө экватордон уюлдарды карай жана жээктерден материктердин ичкери жагына жана ачык океандарга карай өзгөрүлөт. Мындай бөлүштүрүү кеңдик зоналуулук деп аталат.

Органикалык дүйнөгө мүнөздөмө

Тоолордо бийиктеген сайын өсүмдүктөр жана жаныбарлар дүйнөсүнүн мыйзам ченемдүү алмашылышы – бийиктик алкактуулук дайыма байкалат.

1-тапшырма:

Биосферанын жогорку чеги ... деңгээлде жайгашкан:

А) Озон катмары

Б) Дүйнөлүк океандын бети

В) Тропосферанын жогорку чеги

Г) Экзосфера

2-тапшырма:

Экватордон баштап уюлду карай жаратылыш зоналарынын алмашылышы ...аталат:

А) Континенттүүлүк

Б) Бийиктик алкактуулук

В) Кеңдик зоналуулук

Г) Жаратылыштык-территориялык комплекс

3-тапшырма:

Төмөнкү терминдердин негиздөөчүлөрүн дал келтиргиле:

а)В.И.Вернадский                  1)ноосфера

б)Э.Геккель                            2)биогеохимия

в)Э.Леруа                                3)экология

г)Э.Зюсс                                  4)биосфера

4-тапшырма: Сүйлөм толуктоо

Биосферада тиричилик төмөндөгүдөй шарттардын негизинде өнүгүүдө:

1. __________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

2. __________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

3. __________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

4. __________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

5-тапшырма: Сүйлөм толуктоо

Эмне үчүн атмосферанын катмарынын 77км бийиктигинен кийин тиричилик болбойт?

___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________