Биотикалык факторлор 11-класс

Негизги компетенттуулүктөр:

1.Маалыматтык:

2.Социалдык-коммуникативдик:

3.Өз алдынча уюштурууу жана маселелерди чечүү:

Сабактын тиби:

Сабактын формасы:

Колдонулуучу ыкмалар: аңгемелешүү,суроо-жооп ж.б.

Керектелүүчү каражаттар: түстүү сүрөттөр,таркатмалар ж.б.

Предмет аралык байланыш: география,тарых,экология.

Сабактын максаттары: (окуучулар үчүн күтүлүүчү натыйжалар)

Көрсөткүчтөр

1.Билим берүүчүлүк: биотикалык шарттар боюнча маалымат алышат.

2.Өнүктүрүүчүлүк : биотикалык шарттар боюнча өз оюн кенен,эркин айтууга,таанып билүүчүлүгү,эске сактоосу,логикалык ой-жүгүртүү аркылуу чыгармачылыгы калыптанат.

3.Тарбиялык: кыргыз жерин,биология сабагын сүйүүгө жана алган билимдерин турмушта пайдалана билүүгө тарбияланышат.

1.Окуучулар биотикалык шарттар боюнча маалымат алышат.Топтордо теманын үстүнөн чыгармачылык менен иштешет.

2.Биотикалык шарттар боюнча өз оюн кенен,эркин айтууга,таанып билүүчүлүгү,эске сактоосу,логикалык ой-жүгүртүү аркылуу чыгармачылыгы калыптанат.

3.Кыргыз жерин,биология сабагын сүйүүгө жана алган билимдерин турмушта пайдалана билүүгө тарбияланышат.

Сабактын

этаптары

Убак-

тысы

Мугалимдин

ишмердүүлүгү

Окуучунун ишмердүүлүгү

Компетент-

түүлүгү

Баа-

лоо

Уюштуруу

3 мин.

Сабактын темасын ,максатын айтат.

Окуучулар сабактын темасын,максатын угушат.

2.Өтүлгөн

теманы

кайталоо

3-5

Минут.

Мугалим окуучуларга өтулгөн темалар боюнча кыскача аңгеме жургүзөт.

-Биотикалык шарт деген эмне?

-Түр ортосундагы атаандаштык деген эмне??

Окуучулар берилген суроолорго жооп берүү менен өз ойлорун ортого салышат.

3.Жаңы теманы өтүү

5-7мин

Мугалим окуучулардын билимин текшерип алуу максатында тичиликтин пайда болушу жөнүндө талкуу жүргүзүп сурап алат.Окуучулардын оюн угуп,тема боюнча түшүндурмө берет.Тустүү сүрөттөр, таблицалар колдонулат.

Мугалим төмөнкүлөр боюнча кыскача айтып берет:

Биотикалык факторлор:

Таасир этүүчү организмдин түрүнө жараша: түр ичиндеги жана түрлөр аралык факторлор болуп бөлүнөт.

Белгилүү падышачылыкка таандыгына жараша: фитогендик, зоогендик, микробиогендик, микогендик, факторлорго бөлүнөт:

— тирүү организмдердин бири-бирине тийгизген таасири:

фитогендик — өсүмдүктөрдүн таасири

микогендик — козу-карындардын таасири

зоогендик — жаныбарлардын таасири

микробиогендик — микроорганизмдердин таасири.

Биотикалык факторлор: классификация жана мисалдар

The биотикалык факторлор же биотикалык элементтер - экосистеманын бири-бири менен жана жансыз (абиотикалык) компоненттери менен өз ара аракеттенүүчү тирүү компоненттери. Бул жаныбарларды, өсүмдүктөрдү

Биотикалык факторлор: классификация жана мисалдар.

Биотикалык факторлордун классификациясы:

- классикалык классификация

Фауна

Флора

- Азыркы биологиялык классификация:

Адам

Биотикалык факторлордун мисалдары:

Кургактыктагы экосистемалардагы биотикалык факторлор:

Тропикалык токой

Суу экосистемаларындагы биотикалык факторлор:

Маржан рифтери

Адам чөйрөсүндөгү биотикалык факторлор:

Адам денеси

Экосистеманын биотикалык компоненттери:

Бактериялар,планктон,козу карындар,өсүмдүктөр,токойлор,жаныбарлар,адам фактору.

Биотикалык факторлор же биотикалык элементтер - экосистеманын бири-бири менен жана жансыз (абиотикалык) компоненттери менен өз ара аракеттенүүчү тирүү компоненттери. Бул жаныбарларды, өсүмдүктөрдү, папоротниктерди, боор курттарын, козу карындарды, эңилчектерди, балырларды, бактерияларды жана жамаатты түзгөн биоценозду камтыйт.

Биотикалык факторлор классикалык шартта фаунада жана флорада классификацияланат, бирок бүгүнкү күндө биологиялык классификация дагы көптөгөн категорияларды карайт. Биологиялык ар түрдүүлүктүн учурдагы билимине ылайыкташуу үчүн алты категорияны (жаныбарлар, өсүмдүктөр, козу карындар, протисттер, бактериялар жана археялар) эске алуу керек.

Биотикалык факторлор аныктамасы боюнча ар бир экосистеманын ажырагыс бөлүгү, ошондуктан алар планетанын бардык экосистемаларында кездешет. Алар жер бетинен же атмосферадан жүздөгөн чакырым алыстыкта ​​жайгашкан кургактык же суу, деңиз же таза суу болушу мүмкүн.

Окуучулар биотикалык факторлор жөнүндө түшүнуктөрүн айтып беришет.

Теманын үстүнөн талкууларга активдүү катышышат.

Түшунбөгөн жерлерин мугалимден сурашат.

Мугалимге суроо берүүнү,оз оюн кенен айтууга үйрөнө алышат.

Биотикалык факторлор боюнча бир топ маалыматтарга ээ болушат.

Биотикалык факторлорго мисалдарды келтирүү менен бирге талкуу жүргүзүшөт.

4.Жаңы

теманы

бышыктоо

15 мин.

Мугалим доскага түстүү сүрөттөрдү илет,слайд көрсөтүлөт.

1.Биотикалык фактор деген эмне??

2.Биотикалык фактордун классификациясы?

3.Биотикалык фактордун экосиситемадагы орду канд

Окуучулар берилген тапшырманы аткарышат.

5.Талкуу

10 мин

Мугалим суроолор менен кайрылат.

Суроолорго жооп беришет.

6. Баалоо

3 мин

Сабакта жакшы катышкан топторду жана окуучуларды баалайт.

Окуучулар бааларын угушат.

7.Үй тап.

2 мин

Биотикалык фокторлор.

Битоикалык факторлор.

Презентация.