" Бір ша?ыра? астында - тату-т?тті жасаймыз " т?рбие са?аты.

Рудный қаласы әкімдігінің

«№ 18 орта мектебі» КММ

Өткізген: Ш.К. Букаева

Рудный қаласы

1-мамыр

Қазақстан халықтарының бірлігі күні мерекесіне орай өткізілетін

тәрбие сағаты

1.Күй орындалады және мәнерлеп өлең оқылады. (күй «Көңіл толқыны»)

Жұбан Молдағалиев «Мен қазақпын» 
Мен-қазақпын мың өліп, мың тірілген. 
Жөргегімде таныстым мұң тілімен. 
Жылағанда жүрегім, күн тұтылып, 
Қуанғанда күлкімнен түн түрілген. 
Мен-қазақпын, ажалсыз анамын мен, 
Құрсағыма сыйдырам даланы мен. 
Пәк сәбимін бесікте уілдеген, 
Дәуірлермен құрдаспын, данамын мен. 
Мен- жігітпін, айқасқа, сынға асықпын 
Жүрегі бар кеудемде шын ғашықтың. 
Жанартаудай жойқынмын жұлқынғанда, 
Шарықтасам қыран боп шыңға шықтым. 
Мен- қара көз сұлумын, сайтан қызбын 
Сайрай қалсам, тілімнен бал тамғыздым. 
Сүйер болсам, өмірдей өле сүйдім, 
Қас батырмен қайрасқам балтам жүзін.

(1-оқушы)

Орнында бар оңалар демекші ел орнында,жер орнында,жерге жетер байлық жоқ. Осы ұлан байтақ еліміздің дархан жеріміздің қойнауында арайлап атқан таңдарымыздың нұр-шапағатына бөленіп, Қазақ елі күннен-күнге өркендеп келуде. Біздің елімізде 130-дай ұлт өкілдері тұрады. Олардың көптігіне қарамастан, егеменді еліміздің кең-байтақ жерінде олардың барлығы да тату-тәтті, бірлікте және жарасымды тіршілік кешуде. Қазағымыздың құшағы кең, бауырмал халық екенін осыдан-ақ аңғаруға болады.

(киіз үй ұстаған оқушы)

Қазақ халқы ежелден көшпелі ғұмыр кешкен. Сол көшпелі кезеңде халқымыз көшпелі өмірге бейімделген киіз үйді баспана санап, оны дәріптеген. «Атамыз-алаш, керегеміз-ағаш» деген ата-бабамыздан қалған сөздер осының дәлелі болса керек.

(бесік ұстаған оқушы)

Бесік –өмірге жаңа келген періште-сәбидің ақ отауы. Бесікте сәбидің дені де, тәні де таза болып, дене пішіні тура қалыптасады. Оны маңызы мен пайдасы өте зор. Сондықта да халқымыз бесікке салуды – салтымызға айналдырған.

(сандық ұстаған оқушы)

Сандық – киіз үйдің ағаш жиһаздарының бірі. Оған киім-кешек, асыл бұйымдар салынады. Ағаштан жасалып, сырты ою-өрнектермен әшекеленеді. Көшпелі ғұмыр кешкен халқымыздың өмірінде сандықтың алатын орын ерекше.

(ыдыс-аяқ ұстаған оқушы)

Ыдыста да ырыс бар. "Шешесін көріп – қызын ал, ыдысын көріп – асын іш" деген қазақ мақалында пәлсапалық, әлеуметтік ой жатыр. Демек, ата- бабаларымыз ұлт тұрмысында ас сақталатын ыдыс аяққа да үлкен мән берген. Олар ежелде көшіп-қонуда тасуға оңай, сынбайтын болсын деп ыдыстардың көбісін ағаштан жасайтын болған.

(жүргізуші)

«Ас – адамның арқауы» демекші алдарыңызға қазақтың ұлттық тағамдарын ұсынамыз.

(оқушылар қолдарындағы аспен ортаға шығады)

(жүргізуші)

Екі ішектің бірі қатты,
Бірін сәл - сәл кем бұра.
Нағыз қазақ, қазақ емес,
Нағыз қазақ – домбыра. - деген өлең жолдарында айтылғандай, домбыра – біздің ата-бабамыздан ұрпақтан-ұрпаққа жалғасып келе жатқан қасиетті ұлттық аспабымыз.

Жеткізген талай жанның демін-зарын,

Домбырам! Құдіретіңе мен ырзамын!

Ғасырдан-ғасыр жалғасып келе жатқан,

Япыр-ай, неткен тірі сенің жаның!

Домбырам менің елжірейді, егіледі,

Күй болып мына көздің жасы төгіледі.

Сыңғырлатып қос ішекті қоса шертсем,

Жан кеудем бір қақырап сөгіледі.

(оқушылар күй орындайды)

Ән «Достық» (оқушылар орындап, сонымен аяқтайды).

Оқушы:

Ақ  жайық, Алтай  арасы,

Қазақтың  шалқар  даласы,

Республикама   қарашы!

Жерінің  дәні  маржандай,

Қырманы  асқар  таулардай,

Республикама  қарашы!

 Оқушы: Гаухар

Көгінде күн нұрын төккен,

Жерінде гүл жұпар сепкен.

Неткен сұлу, неткен көркем,

Осы менің туған өлкем.

Оқушы: Нұрғиса

Алтын дәнді даласы бар,

Ақ күмістей қаласы бар.

Неткен сұлу, неткен көркем,

Осы менің туған өлкем.

Оқушы: С.Тамирис

Ер еңбегі шалқып, тасқан,

Ел еркіндей бақыт тапқан.

Неткен сұлу, неткен көркем,

Осы менің туған өлкем.

Оқушы: Динара

Қазақтың ұлттық тағамдары

Қазақ халқы асты жоғары бағалап, қадірлей білген. Сондықтан қазақтар адам қажеттіліктерінің ішінде тағамды жоғары қойған. «Астан үлкен емессің», «Ерді қорласаң састырар, асты қорласаң құстырар» деген секілді ескертпе сөздер, мақал- мәтелдер осының дәлелі. Қай заманда, қалай айтылғанына қарамастан, халық асты құрметтеудің жолын, оны әзірлеудің көзін, ретін таба білген.

Бауырсақ Қазы-қарта

Қымыз Наурыз көже

Мазмұны

1. Ұннан жасалған тағамдар

• 1.1 Бауырсақ

• 1.2 Таба нан

• 1.3 Салма

• 1.4 Май шелпек

• 1.5 Қаттама

• 2. Дақылдардан жасалатын тағамдар

  • 2.1 Талқан

  • 2.2 Бидай көже

  • 2.3 Тары

  • 2.4 Жент

  • 2.5 Майсөк

  • 2.6 Бидай қуыру

  • 2.7 Бөкпе

• 3 Сүт тағамдары

  • 3.1 Айран

  • 3.2 Қатық

  • 3.3 Қойыртпақ

  • 3.4 Шалап

  • 3.5 Қымыз

  • 3.6 Балқаймақ

  • 3.7 Кілегей

  • 3.8 Қаймақ

  • 3.9 Құрт

  • 3.10 Сүзбе

  • 3.11 Уыз

  • 3.12 Ірімшік

  • 3.13 Сары май

  • 3.14 Іркіт

• 4 Ет тағамдары

  • 4.1 Қазақша ет

  • 4.2 Қазы

  • 4.3 Қарта

  • 4.4 Жал

  • 4.5 Жая

  • 4.6 Сорпа

  • 4.7 Бас

  • 4.8 Сүр

  • 4.9 Жаубүйрек

  • 4.10 Борша

  • 4.11 Қарын бөртпе

  • 4.12 Әсіп

  • 4.13 Жөргем

  • 4.14 Қимай

  • 4.15 Шұжық

  • 4.16 Шыртылдақ

  • 4.17 Сірне

  • 4.18 Ми палау

  • 4.19 Құйрық-бауыр

  • 4.20 Қуырдақ

Оқушы:Альмира

( Аңыз ? )Көрініс: «Бірлік» - Амина көріністі сөздері кейінірек
Автор: Ертеде бір қария балаларын бірлікке былай үйреткен екен. Қарт бір бума шыбықты сындыруды ұсынады. Ұлдары олай әуреленіп, былай бір бума шыбықты сындыра алмайды. Қарт буманы шешіп, шыбықты бір талдап сындырып көруді ұсынады. Шыбықтар оп - оңай сынады. 
Қария: бірігіп өмір сүрсеңдер, сендерге ешкімнің де әлі келмейді. Ал жеке - жеке тұрсаңдар, әрқайсыңды біртіндеп құртады.

Өлең : « Ағайынбыз бәріміз ?» 1-2 сынып