Бугу - асыл жаныбар

       Илгери-илгери улуу уруу кыргыз журту Энесай деген озондун боюнда жашашкан экен.Ал дайра Сибирь деген жерден агат.Азыр аны Енисей дешет.                  Ал кезде Энесайдын боюнда кырк уруу эл жашап турат .Кундордун биринде жоо кыргыз уруусуна капилеттен кол салат.Элдин баары кыргынга учурайт.Кыргыз уруусунан тируу жан калбайт.Ошол мезгилде токойдон ойноок бала ,секелек кыз чыгат.Ал экоо эрте менен токойго ойноп кетишкен...                                                                                                 Жоо эли балдардын созунон кыргыз тилин баамдап,бул экоо кырылган кыргыз тукуму экенин тааныды.Балдарды ханга алып барышы.Хан  Майрык -Чаар  Жезкемпирди чакырып:"Бул экоону Тайга токоюна алып барып жок кылган!"-деп буюрду.Майрык-Чаар Жезкемпир тоолордон ,токойлордон отуп,азыркы Энесайдын жээгине келип,эки баланы сууга турткону жатканда :.                               -Ашыкпа ,акылман эне,куноосуз балдарды олтурбо!- деген унду укту. Майрык-Чаар Жезкемпир карап тан калды.Жанында Бугу-Эне турат.                                  - Адамча суйлогон сен кимсин?Сага эмне керек?-деди Майрык-Чаар Жезкемпир.                                                      -Мен Бугу-Эне боломун.Мага ушул эки баланы бер,-деди Бугу-Эне.                                                                               - Буларды эмне кыласын ?-деди тигил.                               -Адамдар эгиз музоомду атып олтурушту.Балдарымдын ордуна издеп журом.Бул балдарды багып алам,-деди Бугу-Эне.                                           -Кантейин ,болуптур .Бирок бул то жерден тез кет,-деди ойлонуп туруп Майрык-Чаар Жезкемпир.                     -Бугу-Эне кыз менен балага айтты:.                                    -Балдарым,эми мына мен силердин эненермин.Мен силерди ак кардуу Ала-Тоосу бар ,ортосунда Ысык-Колу бар  жерге алып барам.                             Акыры Бугу-Эне балдарын Ысык-Колго жеткирди.Балдар карап туруп тан калышты.Тегеректе курчаган ак карлуу Ала-Тоо ,боорунда чер токой ,ортодо молтурогон кол.                                                                       -Мына ,ушул жер силерге мекен болот,-деди Муйуздуу Бугу-Эне.Тукумунар кобойуп.Укса кулакка мукам,суйлосо тилге жатык ,алыстан ала келген тилинерди укум-тукумунар унутпасын,эне тилинде эл-жерин даназалап ырдап журсун.                                                       Ошентип,кырылган кыргыздан калган уул бала менен кыз бала Ысык-Колду мекендеп калышат.