Չափորոշչային կրթության իրականացման խնդիրները

Չափորոշչային կրթու­թյան իրակա­նացման խնդիրները

Համաձայն հանրակրթական պետական չափորոշչի՝ սովորողների ուսումնական առաջադիմության գնահատումը նպատակ ունի որոշելու սովորողի գիտելիքների, կարողությունների ու հմտությունների մակարդակի համապատասխանության աստիճանը չափորոշչի պահանջներին, խթանելու սովորելու ձգտումը, բարելավելու կրթության որակը: Ուսուցիչն իր աշխատանքում պետք է կարողանա հստակ պատկերացնել չափորոշչի պահանջը և ճիշտ կատարել գնահատումը, որպեսզի կարողանա գնահատել իր կողմից չափորոշչային պահանջի կատարումը: Մեր ուղեցույցի նպատակն է նկարագրել չափորոշչի կատարումը պլանավորելու և գնահատելու գործընթաց և ներկայացնել գնահատման արդյունքների հիման վրա չափորոշչի կատարման փաստը արձանագրելու ալգորիթմը: Չափորոշչի նկարագրությունը Հանրակրթության պետական չափորոշիչը սահմանում է հանրակրթական հիմնական ծրագրերի բովանդակության պարտադիր նվազագույնը, առավելագույն ծավալը, տարրական, հիմնական և միջնակարգ հանրակրթական ծրագրերի շրջանավարտներին ներկայացվող ընդհանրական պահանջները և սովորողների գնահատման համակարգը: Չափորոշչի նորմերն ու դրույթները պարտադիր են Հայաստանի Հանրապետության կրթության կառավարման մարմինների, տարրական, հիմնական և միջնակարգ ընդհանուր, հատուկ և մասնագիտացված հանրակրթական ծրագրեր (այսուհետ` հանրակրթական ծրագրեր) մշակողների և իրականացնող ուսումնական հաստատությունների համար` անկախ դրանց կազմակերպական-իրավական ու սեփականության ձևերից և ենթակայությունից։ Հանրակրթության պետական չափորոշչին համապատասխան`

1) մշակվում են պետական և այլընտրանքային հանրակրթական ծրագրերը.

2) փորձաքննության են ենթարկվում հաստատման ներկայացված այլընտրանքային հանրակրթական ծրագրերը.

3) կազմակերպվում են հանրակրթական ծրագրերի իրականացումը և դրա պետական վերահսկողությունը.

4) գնահատվում են հանրակրթության արդյունքները:

Չափորոշիչը օգտագործելու խնդիրը

Չափորոշչի կիրառման խնդիրները կարելի է բաժանել երկու մասի.

● չափորոշիչները գրված չէն այնպիսի ոճով, որը հնարավորություն կտար ուսուցիչներին այն հեշտությամբ օգտագործել ուսուցման և գնահատման ժամանակ՝ դասի ընթացքում

● չափորոշիչներով սահմանված բովանդակային նվազագույն պահանջները ներառում են ավելի շատ նյութ, քան կարելի է սահմանված ժմանակամիջոցում սովորել կամ սովորեցնել

Խնդիրը-եթե ուսուցիչը չի գտնում տվյալ դասին վերաբերող չափորոշչային պահանջներ: Նման խնդիր առաջանալու դեպքում ուսուցիչը պետք է վերադառնա թեմատիկ պլաավորմանը: Այնտեղ գտնի տվյալ թեման և թեմային վերաբերող չափորոշչային պահանջները: Հասկան, թե ինչ է պահանջում չափորոշիչը, չափորոշչի կատարման համար պահանջվող նյութը որ պարագրաֆում և ինչ ծավալով է նկարագրված և ըստ այդմ պլանավորի իր թեման՝ որոշի թե որ դասի համար քանի ժամ է նախատեսում: Այդ դեպքում կարող է պարզվել, որ դասի նյութը մեծ է, բայց դրա միայն մի մասը սովորեցնելով կարելի է ապահովել չափորոշչային պահանջների կատարումը: Պետք է հստակ հասկանալ, որ եթե աշակերտները չափորոշչային պահանջները յուրացրել են 10 րոպեում 4 կամ 5 միավորի չափով, ապա լրացուցիչ ժամանակ տրամադրելով սովորելու համար, մենք կհասնենք ավելի բարձր մակարդակի: Միայն դրանից հետո ուսուցիչը տեսնելով, որ աշակերտները կարողանում են նոր գիտելիքը վերարտադրել և կիրառել իրենց համար ծանոթ և անծանոթ իրավիճակներում, կարող է անցնել նոր՝ դասի մեջ նկարագրված նյութի մյուս մասի ուսումնասիրությանը: Խնդիրը Ուսուցիչը գտել է դասին վերաբերող չափորոշչային պահանջը, բայց այն շատ ընդհանուր է գրված և նա չգիտի ինչ է իրենից պահանջվում: Չափորոշչային պահանջները չեն կարող գրված լինել ընդհանուր տեսքով: Չափորոշիչը կոնկրետ նկարագրում է ներկայացվող պահանջը: Երբեմն թեմային ներկայացվող չափորոշչային պահանջը փոքր է, իսկ ծրագրով նախատեսված է մեծ ծավալի նյութ: Այդտեղից էլ առաջանում է այս խնդիրը: Ուսուցիչը պետք է նախ ապահովի դասարանի կողմից չափորոշչային նվազագույն պահանջի կատարումը և նոր անցնի ծրագրով նկարագրված մյուս պահանջների կատարմանը: Կարող է կիրառել նաև տարբերակված մոտեցում: Խնդիրը Չափորոշչում շատ մեծ պահանջներ են դրված և թույլ սովորող աշակերտները դրանք չեն կարող հաղթահարել: Չափորոշչի նորմերն ու դրույթները պարտադիր են Հայաստանի Հանրապետության կրթության կառավարման մարմինների, տարրական, հիմնական և միջնակարգ ընդհանուր, հատուկ և մասնագիտացված հանրակրթական ծրագրեր մշակողների և իրականացնող ուսումնական հաստատությունների համար` անկախ դրանց կազմակերպական-իրավական ու սեփականության ձևերից և ենթակայությունից: Ուսուցիչը իր դասի ընթացքում պետք է կարողանա այնպիսի մեթոդներ կիրառել, որպեսզի դասարանի բոլոր աշակերտները կարողանան յուրացնել չափորոշչային նվազագույն պահանջները: