Чайдын пайдасы жана зыяны

Чай биздин жашоодо

Мазмуну:

• Чайдын тарыхы
• Чайдын түрлөрү
• Чайды ачытуу даражасынын түрлөрү
• Чайдын пайдасы
• Сурамжылоонун жыйынтыгы
• Химиялык курамы
• Практикалык бөлүм
• Жыйынтыктоо

9. Маалымат булактары

Максаты:

Чайдын түрлөрүнүн биздин организмге тийгизген таасирин билүү менен жашоодо аны туура пайдалануу жана сактоо.

Милдеттери:

• Чайдын тарыхына сереп салуу

• Чайдын биздин организмге тийгизген таасири
• Чайды жашоодо туура пайдалануу
• Санариптик медиаларды колдонуу

  Негизги каражаттар:

• Чайдын түрлөрүнүн көркөм сүрөттөрү
• Командалык видео сүрөт
• Тастыктоочу таблицалар
• Жамааттык сурамжылоолор

Негизги продуктулар:

- Кара чай

- Көк чай

ЧАЙ

• Француз химиги Одри кара же Кытай классификациясы боюнча кызыл чайды ачкан. Анда теин деген бирикме бар экендигин байкаган. 1838-жылы илимий изилдөөдө Теин жана кофеинди далилдешкен. Кофеин химиялык тилде алколоид.
• Дүйнө жүзү боюнча, ар бир үйдө ысык күнү кара, көк чайдан башталат. Анткени, адамзат башынан эле чайга көнүп калган. Окумуштуулардын иликтөөсү боюнча, бир адам күнүнө бир жарым литр суусундук ичет. Ал суусундуктун ичинде биз сөз кылып жаткан чай да кирет. Бирок, чайды ар бир жерде ар кандай ичишет. Кээ бири сүт кошуп, кээси май, туз кошуп ичишет дегендей. Чайды бир нече алколоид, кофеиндер камтыйт. Таза түрүндө кофеин түзсүз же ак кристалдык формада болот, жыты жок кээде ачуу даамы бар. Ысык сууда жакшы ээрийт. Чайда 2-5% кофеин болот. Чайдын жалбырагында жай, күзгө караганда жазында кофеин көп экендиги байкалган.

• Кытайча  - Асман империясы - чайдын ири өндүрүүчүсү (бул жалпы дүйнөлүк көлөмдүн төрттөн биринин көбүн түзөт). Өлкөдө ак, кара, сары, улонг, пуэр, кызыл жана жашыл жалбырактуу чай өндүрүлөт. Индия  - Чай өндүрүү боюнча Индия экинчи орунда турат. Өсүмдүктүн Ассам сорту чийки зат катары колдонулат. Негизинен, өлкө суусундуктун кара сортторун өндүрөт.
• Кытайча  - Асман империясы - чайдын ири өндүрүүчүсү (бул жалпы дүйнөлүк көлөмдүн төрттөн биринин көбүн түзөт). Өлкөдө ак, кара, сары, улонг, пуэр, кызыл жана жашыл жалбырактуу чай өндүрүлөт.
• Индия  - Чай өндүрүү боюнча Индия экинчи орунда турат. Өсүмдүктүн Ассам сорту чийки зат катары колдонулат. Негизинен, өлкө суусундуктун кара сортторун өндүрөт.

• Цейлон  - дүйнөдөгү чайдын ондон бир бөлүгүн Шри-Ланка чыгарат. Продукцияны алуу үчүн Индиядагыдай эле чийки затты алышат. Индия жашыл жана кара сортторуна адистешкен. Жапончо  - эреже боюнча, Японияда чайдын бир нече түрлөрү гана чыгарылат, алар экспорттолот. Калгандарынын бардыгы ички керектөө үчүн жасалган.
• Цейлон  - дүйнөдөгү чайдын ондон бир бөлүгүн Шри-Ланка чыгарат. Продукцияны алуу үчүн Индиядагыдай эле чийки затты алышат. Индия жашыл жана кара сортторуна адистешкен.
• Жапончо  - эреже боюнча, Японияда чайдын бир нече түрлөрү гана чыгарылат, алар экспорттолот. Калгандарынын бардыгы ички керектөө үчүн жасалган.

• Индокытай (Вьетнам жана Индонезия)  - суусундуктун кара жана жашыл түрлөрүн жасашат. Африка  - Кениядан башка бардык өндүрүүчү өлкөлөр аз санда өндүрүшөт.
• Индокытай (Вьетнам жана Индонезия)  - суусундуктун кара жана жашыл түрлөрүн жасашат.
• Африка  - Кениядан башка бардык өндүрүүчү өлкөлөр аз санда өндүрүшөт.

Чай өндүргөн өлкөлөр

Чайдын түрлөрү

Чайдын жалбырагынын түрүнө

жараша чайды классификациялоо

параметрлеринин бири болуп

саналат. Ошентип, кургак чай

жалбырактардын

түрлөрү боюнча классификациялоо

төмөнкүдөй:

ЖЕ (Orange Pekoe)

- бул сапаттын негизги даражасы болгон өзгөчө белгилөө. Бул продукт, чынында эле, падышалардын өзүнө татыктуу. Адатта, ал чай бадалынын жогорку эки жаш жалбырагынан жасалат. Мындай жалбырактар ​​дагы эле жаш үлпүлдөп турат. Бул чай жалбырагы бүтүн жана бүктөлгөн болушу керек. Анын курамында табигый жыпар жыттуу майлар көп. Эгерде өнүмдүн таңгагында OP белгиси бар болсо, демек, даяр чай күчтүү болуп, укмуштуудай жагымдуу жыпар жыттанат.

R (Pekoe)

- Бул чайды өндүрүү үчүн алар өтө жаш, жалаң гана гүлдөп турган жалбырактарды алышат (тоголок). Ири жалбырактуу сортторго таандык. Чай жалбырактары анчалык күчтүү болбойт, бирок назик янтарь жана назик даамы бар.

F (Гүлдүү)

- окшош белгилери бар чайдын учтары бар. Булар жаңы гүлдөгөн өсүмдүктүн бүчүрлөрү. Алар тундурмага сонун даам жана назик жыт берет.

Б (Сынган)

• Жапон  чай  аземи (ча-но-ю, чадō, же кайгылууō) - салттуу ырым, анда порошок көк  чай  ("матча") квалификациялуу адис тарабынан салтанаттуу түрдө даярдалат. Чай ​​жалбырагы машинада кесилгенде же тоголонтулганда орточо майдаланып, бирок күкүм абалына жеткирилбеген продукт .

D (Чаң)

- курамында танин кислотасы бар чай чаңынын бир түрү. Адатта, арзан чай баштыктарын жасоодо колдонулат. Чайдын пакеттери да зыяндуу. Себеби, чайдын пакеттери менен кайнак сууга салганда организмге зыян заттар бөлүнүп чыгат.

АЧытУУ ДАРАЖАСЫ

Чайдын ачытуу деңгээлине жараша классификациясы бар. Ферментация - өсүү мезгилинде чай жалбырактарында топтолгон заттардын кайтарылгыс трансформация процесси. Бул процесс жалбырак бутактан алынган учурдан башталат жана бардык заттар туруктуу бирикмелерге айланганда гана бүтөт. Ачытуу даражасы боюнча чай беш негизги топко бөлүнөт:

1.Бай ча (ак чай).

Ак чай демдөө үчүн, чогултулган чийки заттарды күндүн астында сактоо керек. Бул "жай ачытуу" деп аталган процесс менен коштолот. Бүрчүктөр менен жалбырактар ​​эч кандай жол менен бүгүлбөйт, бирок табигый формасын сактап калышат, бул ак чайлардын маанилүү мүнөздөмөлөрүнүн бири.

2. Лу ча (көк чай).

Эң аз ачытылган чайлар ушул топко кирет. Жашыл жалбырактуу чайды алуу үчүн жулунган жалбырактарды термикалык дарылоого өткөрүү керек, натыйжада ачуу сезим жоюлуп, ачытуу токтойт. Андан кийин жалбырактар ​​оролуп, акыры кургатылып, сорттолот. Эми чайды колдонсо болот.

3. Улонг ча (улонг чай)

Бул көк-жашыл же жарым-жартылай ачытылган чайлар. Сорттун өзгөчөлүгү жалбырактар ​​ар кандай жолдор менен ачытылат. Мисалы, жалбырактын ортосу азыраак, чекеси көбүрөөк ачытылышы мүмкүн.

4.Хонг ча (кызыл чай).

Кытайдын кызыл чайы - биз көбүнчө кара деп атай турган суусундук. Ал үчүн жалбырактар ​​ жайдын аптаптуу ысыгында жыйналат. Тез (активдүү) ачытуу бул категорияда чай кайнатуунун өзгөчөлүгү. Продукт дээрлик толугу менен ачытылат.

5. Хэй ча (кара чай).

Бул бир нече жылдан бери карытылып келе жаткан ачытылгандан кийинки чай. Убакыттын өтүшү менен, бул өнүм тобу гана жакшырат.

Чайдын пайдасы

• Антиоксидант касиеттери
• Картаюуга каршы эффект
• Ракка каршы потенциалга ээ болушу мүмкүн
• Депрессиядан арылтат
• Психикалык ден соолукту чыңдайт
• Чарчоону бошотот
• Стрессти бошотот
• Иммундук системаны жогорулатат
• Тамак сиңирүүнү жакшыртат
• Арыктоо
• Диабетти башкаруу

• Жүрөк оорусунун алдын алат
• Холестеринди төмөндөтөт
• Артрит коркунучун азайтат
• Көздүн ден соолугун жакшыртат
• Сөөктөрдү бекемдейт
• Кандын уюшун алдын алат
• Грипп менен күрөшөт.
• Суук жана жөтөлдүн алдын алат
• Бөйрөктөгү таштардын алдын алат
• Уругунан алынган май косметикада колдонулат
• Өсүмдүктөрдө ар кандай курт кумурскаларды жок кылууда колдонулат

Чайдын терс таасирлери

• Чай боюнча көпчүлүк изилдөөлөр позитивдүү болсо да, диетаңызга башка кошумча нерселер сыяктуу, аны ашыкча өлчөмдө колдонбоңуз. Бул жерде эстен чыгарбоо керек болгон бир нече нерселер бар:
• Көз карандылык сапаты:  Бул байыркы суусундук көз карандылыкты жаратат жана сизди тышкы дүүлүктүрүүчүгө көндүрөт. Ошондуктан, ал жок болгон учурда, сиз өзүңүздү алсыз жана эскиргендей сезишиңиз мүмкүн, анткени өзүңүздүн энергетикалык деңгээлиңиз нормадан төмөн түшүп, акыры көбүрөөк каалайсыз.
• Органга зыяны:  Чайдагы алкалоиддер, танин жана кофеин узак мөөнөттүү келечекте зыяндуу таасирин тийгизиши мүмкүн жана ашыкча керектелсе боорго жана өпкөгө зыян келтириши мүмкүн. Бул зыяндуу таасирди чайыңызга лимон/лайм ширесин же сүттү кошуп азайтууга болот.
• Табитти басуучу:  Ошондой эле табитти өлтүрөт.
• Уйкуга тоскоол болот:  Эгерде ашыкча же уктаар алдында керектелсе, анда ал уйкусуздукка жана баш ооруга алып келет.

.

Чайдын химиялык курамы

Химиялык бирикмелердин тиби

Кара чайы

Катехиндер

(антиоксиданттар)

9%

Теофлавондор

Көк чайы

30%

(чайга түс берет)

4%

Алколоиддер

Аминокислоталар

1,5-5%

(кофеин)

0%

17 кислота

Сахар

2-3%

17 кислота+теанин

Витаминдер

(кан басымды түшүрүүчү)

Көп өлчөмдө

Көп өлчөмдө витамин С,Е

Чай боюнча сурамжылоо

Жыйынтыктоо

• Чайлар канчалык кымбат болсо ошончолук сапаттуу
• Жалбырак чайлардын сапаттуусун колдонуу (ал даамынан жана өңүнөн байкалат )
• Чайларды сатып алууда акча каражаттарды үнөмдөө б.а. килограмдап алууга көңүл буруу
• Чайды даамдуу кылып ичүү даярдоо ыкмасына байланыштуу