Челтер-челтер ага чишмәкәй.

Челтер-челтер ага чишмәкәй...

Көмеш күзле чишмәкәй...

Чишмә диюгә, күз алдына тау астыннан көмеш күзе белән җирне тишеп, бик зур кыенлыклар белән саркып чыккан, көмеш тамчылары белән кояш нурларында ялтырап яткан энҗе бөртекләре күз алдына килә .

Чишмә образы ерак гасырлар аһәңе.

Чишмә ул рухландыру чыганагы. Ул җырларда тере зат кебек сурәтләнгән, туган ил белән бергә куелган. Чишмә образы ерак гасырлар аһәңе. Элек-электән чишмәләрне бик кадерләп тотканнар. Чишмә - изге урын саналган. Чишмә суы төрле авыруларга дәва булган.

Кемнең генә күңеленә илһам салмый...

    Чишмәләр...  Кемнең генә күңеленә илһам салмый да, кемгә генә канат куеп, хыялларын үстерми икән алар?!

       Тарихыбызда чишмә образына мөрәҗәгать итү бик ерактан килә. Борынгы бабаларыбыз чишмәләргә табынып, аны зурлап яшәгән. Бу чагылыш ерак дәверләрне үтеп, риваять-легендалар, сынамышлар, әкиятләр, мифлар рәвешендә бүгенге көннәргә килеп җиткән .

Чишмә образында мифологик персонажлар

Борынгы мифологик хикәятләрдә сулыклар, чишмәләр белән бәйле өч зат турында мәгълүмат саклана: су бабасы, су иясе, су анасы. Күренекле шагыйребез Габдулла Тукай да, шушы мифологик персонажларны кулланып, “Су анасы” һәм “Шүрәле” исемле әкиятләрен иҗат итә.

Иң хөрмәтле иҗат җимеше син Чишмә.

Чишмә-суларга карата булган мөнәсәбәт мәкаль-әйтемнәрдә дә чагылыш тапкан: “Агар суның кадере юк”, “Агым судан чиста булмассың”, “Аккан су кире кайтмас”, “Суның кадере чишмә корыгач беленә” .

      Татар халкының җыр чишмәсе халыкның иң киң таралган, иң хөрмәтле иҗат җимеше. Мәсәлән “Салкын чишмә”, “Су буйлап”.

Чишмә - тәрбия чыганагы.

        Югарыда санап кителгән татар халык авыз иҗатының барлык төр жанрларында да чишмә - тәрбия чыганагы, чисталык, пакълек символына әверелә.

Гүзәл чишмәләребезне саклыйк!

Чишмәләр безнең өчен буыннан-буынга васыять булып күчеп, хәзерге көнгә кадәр килеп җиткән кадерле хәзинә. Шул хәзинәне саклау, яшәү чыганагы булган чишмә-суларны кадерләү – безнең  дә бурычыбыз.

Гүзәл чишмәләребезне саклыйк!

Аларны чистартып, тәртипкә китереп торыйк !

Чишмәләрнең кадерен белегез !

Изге чишмәләргә төкерсәк без,

Саегыр җан, корыр телебез,

Бездән соң да челтерәп-челтерәп калсын,

Чишмәләрнең кадерен белегез.