КИМ, 7 класс, хабсаргалта, буряад литература

Хабсаргалта

А.Л. Ангархаев “Алтан”

Шалгалтын тест

1. “Алтан” зохёолой жанр.

А) туужа

Б) роман

В) хөөрөөн

1. А. Ангархаевай түрэһэн нютаг.

1. А) Таһархай

2. Б) Таблангууд

3. В) Харбяангууд

1. Зохёол соо харуулагдаһан үе.

1. А) 1902

2. Б) 1914

3. В) 1977

1. Дёмин гэжэ хэн бэ?

2. А) алтанай уурхайнуудай эзэн

3. Б) түрмэһөө тэрьелһэн хатаржаан

4. В) Кузнецовой туһамаршан

5. Шоён Дёминдо ямар туһа хүргөөб?

1. А) амииень абараа

2. Б) мүнгэ үгөө

3. В) алтан жалга харуулаа

1. Кузнецов ямар мэргэжэлтэй хүн бэ?

2. А) эмшэн мэргэжэлтэй хүн

3. Б) Байгалай хойто бэеын алтанай уурхайнуудай эзэн

4. В) алтанай харуулшан, газаршан

5. Шоёной басаганай нэрэ.

1. А) Долгор

2. Б) Должид

3. В) Дэжэд

1. Түнхэнэй бөөгэй нэрэ.

1. А) Моходой

2. Б) Бабна

3. В) Шоён

1. Кузнецов ямар гол зорилго урдаа табинхайб?

2. А) буряад хэлэ үзэхэ

3. Б) Шоёнтой нүхэсэхэ

4. В) Алтанай уурхай бариха

5. Новиков Дёминдо хэн болоноб?

1. А) хүбүүн

2. Б) нүхэр

3. В)хүрьгэн

2. Энэ хэн бэ?

3. Үшөө залуу аад, оройдоо гушан зургаатайдаа тон олон юумэ мэдэдэг. Хүхэ сагаан нюуртай, туранхай бэетэй... Сибирьтэ түрэһэншье, ажаһууһаншье һаа, мяха ехээр эдидэггүй...

4. Түхэреэхэн улаан шарайтай, монсогорхон үзүүртэй хамартай, пүсхэгэрхэн уралнуудтай, нахигархан нидхэнүүд дороо бэлтэгэрхэн нюдэдтэй... Тоһоор эльбэжэ байһан мэтэ зөөлэн хоолойгоор айлшадтаяа хөөрэлдэнэ. Ородоор тон һайнаар дуугарна.

5. Бүдүүн гар хүлнүүдтэй мяхалиг томо хүн. Бүхэл хүн хэбэртэй. Яһалиг мантан үргэтэй, мархагар ута хамартай, дэлхэй мэтэ үргэн үндэр духатай толгойтой... Бавариһаа гарбалтай эсэгэтэй...

6. Арбаад наһатай басагахан... Соол хара түхэреэн ехэ нюдэдынь үхибүүнэй гэхээр булсагархан бэшэ, шобтон хасартай бишыхан нюур дээрэнь бүри ехээр илгаран харагдана. Богонихон хуушан самса доронь туранхай, шобхо, ганса яһан ээмынь ойлгогдоно.

7. Хорин таба хүрөөдүй залуухан һамганиинь... Алталиг шара үһэтэй, үндэр сэмсэгэр тэгшэ бэетэй, сэнхир тэнгэриин үнгэ буляаһан ехэнүүд нюдэдтэй...

9. Хэнэй хэлэһэн үгэнүүд бэ?

10. Баян Хангаймни, ямар хатуубши!

11. Эх! Хүбүүмни, хамарайнгаа үзүүр дээрэ мэнгэтэй хүбүүмни!

12. Аяга сай ууха зуураа алта мүнгэеэ арьбадханаб!

13. Жаргалтай гээшэб! Иимэ жаргал хэзээдэшье үзөөгүйб гэхэдэ болохо. Байгаалимнай хэмгүй баян юм гэжэ ойлгобоб. Тиимэ хадаа хүнэй ажабайдал энэ һайхан дэлхэй дээрэ жаргал, баяраар халижа байха ёһотой!

14. Ши алта олоо хүн гүш, али алтан шамайе олоо юм гү? Архида, хаартада үрихэгүй һаань, юунэй түлөө алтан хүндэ хэрэгтэй юм! Хайрлана гүш? Алтаяа хуурсагтаа абажа орохоёо һанаа гүш?

15. Һайн хүндэ туһалхаар бэлэн байдагби.

16. Һанаха байха һайхан айлшадни! Зөөримнай үшөө үнэр боложо байг гэжэ юрөөе! Бултыемнай алтан жалга, алтан хада угтажа байг!

17. Европо баһал баян. Рур юугээр сэнтэйб. Теэд эзэлэгдэнхэй. Хэнэйшье бэшэ элдин Ази, Сибирь маанадые хүлеэжэ хэбтэнэ. Баруун зүгэй хүбүүдые... Һармагшанһаа холо ошоогүй эндэхи зон хүл дороо хэбтэһэн алта тонгойжо абанагүй. Ажал хэжэ шадахагүй. Теэд хара хүдэлмэридэ һургабал миинтэ гарнууд...

18. Дэжэдэй эжын түлөө! Новиковой түлөө!

19. Э-ээ! Манайшни үе саг үнгэршэбэл хаш даа!... Моходоймнайшье үгы... Халаг... Мүнөө урилдаанда табяад шүүһэн мүнгэеэ тооложо һууха һэн. Мэхэтэйхэн Моходоймнай... Теэд мүнөө харанхы амбаар соо хаалтатай һууна. Хангайн баялиг бү абагты гэгшэл һэм!