Мотвациялық қозғаушылық | Алтын балық балаларға хат жібергенін айтады, ал хатта мына сөздер: қариялық,ескі, айғайлап шақыру, ғажайып, келеке ету, ашықауыз, бұрынғыдан бетер, қазымыр, меңдуана жегендей, дөрекі, жер үй. | Сөздерді тындайды, мағынасын шамалап түсінеді,аңғарады. |
Ұйымдастырушылық ізденушілік | Бұл сөздер А.С.Пушкин «Балықшы мен балық туралы ертегі» кездеседі, тындауға ұсынады. Ертегіден сұрақтар қояды: -Ертегінің бас кейіпкері кім? - Қалай балық балықшыға қызмет жасады? -Кемпірдің қандай тілектерін алтын балық орындады? -Автор балықты қандай сөздермен атайды? -Балықты қалай мінездеуге болады? -Ертегідегі ата қанша жыл балық аулады? -Автор ол туралы қандай сөздерді қолданды? -Қандай сөздермен атаны мінездеуге болады? -Балықққа келгенде ,ата өз кемпірі туралы не айтты? -Ертегі немен аяқталды? -Қалай ойлайсындар, кемпірді не үшін жазалады? Балалардың жауаптарын жалпылайды: сарандық, шекті білмейді, және жақсылықты бағаламауы – осындай қасиеттері үшін кемпір жазаланды,ол тағы да тесік астаудың жанында қалды. Сергіту сәті: Балалар кім келе жатыр? Ата шығады(ойыншықтар): «Тағы мені кемпір теңізге шығуға бұйырды. Ол алтын балықтан тағы тағы қымбат сыйлықтар алғысы келеді. Бірақ менің кемпірімдей адамдар өмірде аз» Ал қандай адамдар көп? (мейірімді) Мейірімділік туралы өлеңдер жазған, жұмбақтар жасырған,қисса құрастырған және мақал –мәтелдер жазған. Ал сендер балалар, мейірімділік туралы мақал-мәтелдер білесіңдер ме? Кемпір шығады(қуыршақ) айтады: «Мен жақсымын, мейірімдімін, ал балық менің тілектерімді орындағысы келмейді» Ата: «Менің кемпіріме қандай мақал –мәтел келеді: өз сөзіне ие бол немесе сарандық, көл алытаған сайын кең көрінеді?» Ата: «Балыққа қандай мақал-мәтел келеді:ғасыр бойы өмір сүрсен де үйрен, немесе мейірімді бол, жамандықтан қаш?» Кемпір мен шал: «Балалар сендер ертегіні мұқият тындадында ма, айтындаршы біздің ертегі нені үйретеді?» Балалардың сұрақтарын жалпылайды: Ешкімге зұлымдық жасама, сарандық әрқашан өз жазасын алады. Шегі жоқ сарандық және жақсылықты бағалай алмаушылық- осылар үшін кемпір жазаланды, ол ақырында тесік астаудың жанында қалды» | Ертегіні мұқият тындайды. Сұрақтарға жауап береді. Алтын балықты атайды. Атаның мейірімділігі үшін балық айтқанын орындайтынын түсінеді Барлық тілектерін орындайды. Алтын балық, тақсыр ханым. Мейірімді, адал, риясыз, тәрбиелі,әділетті, сыпайы, Үлгілі,шыдамды,сабырлы Еске түсіреді, жауап береді Кәрі,ақымақ, ашықауыз, еркек, шал, кәрі топас. Бақытсыз, мейірімді, тоқтаусыз, еңбекқор, мінезсіз, сенгіш,жетектеген ит қорға үрмес, кедей, қиналған Кемпір одан жаман ұрысты. Қазымыр, қатал, аяушылықсыз, долы,саран, дөрекі, пандылық, арзымаушылық, ақымақ, тойымсыз, рақымсыз. Ертегінің соның айтады. Өз ойларын білдіреді. «Теңіз толқиды,бір» ойнайды. Мейірімділік туралы мақал-мәтелдерді еске түсіреді: мейірімділік алтыннан да қымбат. Өмір жақсы істер үшін беріледі. Кім жақсылық жасай алмайды, соған қиын. Тындайды, кемпірмен келіспейді Мақалдарды тандайды Ертегіден қорытынды шығарады. |