А?ашты ою. А?аштан сувенирлік б?йымдар жасау

А?ашты ою. А?аштан сувенирлік б?йымдар дайындау

Саба?ты? ма?саты: 

О?ушылар?а а?ашты к?ркемдеп ою т?сілдерін ме?герту. Саба?ты? барысы: 1. ?йымдастыру кезе?і. 2.   ?ткен материалдарды ?айталау. А)А?ашты? ?андай т?рлерін білесі?дер? ?) А?аш ??деу ??ралдарын атап шы?ы?дар. Б) А?ашты? текстурасы дегеніміз не? В) А?аштан б?йымдар жасайтын адамды ?алай атайды?  3. Жа?а саба?. А?аш-таби?атты? тамаша туындысы. А?аш к?п ?скен жерді халы? орман, то?ай деп ата?ан. То?ай ертеден адамдарды? негізгі т?ра? жайы бол?ан. Ерте заманнан-а? адамдар а?ашты тіршілігіне ?ажетті материал ретінде пайдалан?ан. Олар а?аштан  а? аулау?а ?ажетті аша тая?, найза, ?ада, жебе т.б. заттар жаса?ан. Адам а?аш ??деуді тез ?йренген. ?йткені а?аш ??деуге о?ай к?нетін материал. Пыша?, балта сия?ты ?арапайым ??ралдарды? к?мегімен адамдар ?йлерді, к?пірлерді, жел диірмендерін, ?амалдар мен ыдыс-ая?тар жаса?ан. ?азіргі уа?ытта да біздер а?ашсыз ?з ?мірімізді елестете алмаймыз. Т?р?ан ?йіміз, ?й жи?аздары, бас?а да т?рмыста жиі ?олданылатын заттарды? к?бі а?аштан жасал?ан. ?ол?нерді? е? к?п тара?ан т?рлеріні? бірі – б?л а?ашты к?ркемдеп, ??деу. Ертеден-а? к?шпелі халы?  т?рмысына ?ажетті заттарды ?здері жасап отыр?ан. А?аштан т?йін т?йген шеберлер ат?а салатын ерді, тама? са?тайтын кебеже, киім салатын санды?, ?бдіре, киім ілетін-адалба?ан, тоста?ан, саптая?, шара, отау, таба? пен тегештерді аса шеберлікпен жаса?ан. А?аштан жасал?ан б?йымдарды? ішіндегі е? к?п тара?ан т?рлері ж?пая?, к?бі, а?аштан б?тіндей ойыл?ан астау, келі-келсап, асадал. Б?л б?йымдарды шеберлер к?містен, с?йектен жасал?ан ою-?рнектермен ?рлеген. А?аш ?йді? б?лшектерін ою ?рнектермен ?шекейлеп безендірген. Халы? шеберлері жаса?ан осындай заттар ?азір елімізді? музейлерінде са?таулы. Слайдтардан ал?ан м?ліметтерге с?йене отырып саба?ымызды жал?астырайы?. К?ркемдеп ??деуге ?ажетті а?ашты д?рыс та?дау істі? н?тижелі болуына септігін тигізеді. О?ан май ?ара?ай, терек, ?йе?кі секілді ж?мса? а?аш ?ажет, н?зік ойы?ша, ?шб?рыш ж?не бас?а ?рнектерді салу, ?рлеу ж?мыстары о?ай ж?ргізіледі. Ж?мыс?а б?та?сыз ж?мса?  а?аш т?рін та?дап, ?ажетті ?лшеммен кесіп, с?ргілеп, ?рлеп бол?ан со?, тегіс бетіне ?рнек бейнесін к?шіреді. ?рнек дегеніміз- кез келген б?йымны? сыртына т?сірілетін бірт?тас байланысты ?шекей. Ал ою дегеніміз, б?йым?а т?сірілген ?рнекті пыша?пен кесу ар?ылы ??деу немесе шабу кезіндегі ойып ??деу ж?мыстары. Ою-?рнектерді? бір т?рі ?аза?ты? ою ж?не ?рнек деген ?ос с?зі біріге келіп латынша орнамент деген ??ымды білдіреді. Ма?ынасы с?ндеу, ?семдеу. Осы с?ндеу, ?семдеуді? бір т?рі, я?ни хайуанат, жан-жануар ж?не ?сімдік белгілері мен м?шелері немесе геометриялы? фигуралар іспеттес элементтерді? ?немі ыр?а?ты ?айталап, симметриялы орналас?ан к?ркем ?рісі мен ??рылымын ою деп атаймыз. ?рнекті оюды? бірнеше т?сілі бар. Соны? бірі- геометриялы? бейнедегі ?рнек. М?ндай ?рнек а?аш бетінде геометриялы? сурет салу ар?ылы жасалады. Екінші т?сіл-?рнекті сал?анда, оны? ізін пыша?пен тігіп, ?рнекті? жиектерін к?лбеулей ж??алап жонып алады. М?ндай оюларды бірнеше ?дістермен орындайды: біріншіден, ?рнектерді? жиектерін д??естеп, ж?мырлай жиектеп ?рнекке ке?істіктегі к?рініс береді; екіншіден, ?рнектерді? сырт?ы жиегін ?рнек денесіні? ортасынан да ойы?шалап бедер беріледі; ?шіншіден, бірінші ж?не екінші ?діспен орындал?ан ?рнекті? т?бін бедерлеп, бедерлі ?рнекті? м?ніне ?арай та?дап, бедер беру т?сілімен орындайды. А?аш б?йымдарын к?ркемдеп ??деу мынадай шаралар ар?ылы ж?зеге асады. -          б?йымны? негізін талаптар?а сай тазалау; -          б?йымдарды бояу, о?ан ?р беру; -          боял?ан б?йымдарды тазалау, лактау. ?ауіпсіздік ережесіні? са?талуын ?ата? тексеру. ?дебиет пен ?нерде композиция деген т?сінік бар: Ол ж?йелеу, ?йлестіру ??ымын білдіретін латын с?зі. ?нерді? барлы? саласында композициялы? пішін ар?ылы жатты?ып к?реміз. ?орытынды. «?тір» (?айырма), «?шб?рыш» ж?не «сы?ар ?анат» т?ріндегі ?рнектерді та?тай бетіне салып ?йренеміз, іске с?т! О?ушыларды ба?алау, жа?сы ж?мыстарды  к?рмеге алу. ?йге тапсырма: дайында?ан ою-?рнекті к?ркемдеп ??деу, ая?тау ж?не «А?ашты к?ркемдеп ??деу технологиясы» та?ырыбына реферат жазу