Дүйнөнүн суу ресурстары

Негизги ресурс –деӊиз суусу

• Запасы-1370млн км3,96,5%:
• Планетанын ар бир жашоочусуна -270 млн м3 океан суусу туура келет
• «жандуу суу»- Менделеевдин таблицасындагы 75 химиялык элемент:
• 1км3 сууда- 37 млн т. Эриген заттар: туздар-20млн.т,күкүрт-6 млн.т,сода, бром,Al, Ca, Na, Cu торий,алтын,күмүш

Деңиз суусу

Химиялык элементтер

Транспорттук ресурс

Минералдык ресурстар

тузсуздандыруу

Океан жана деңиз суларында жүз миңдеген транспорт жолдору өтөт

АКШ,Япония, Ливия, Куба, Тунис өлкөлөрүндө

Дүйнөлүк кайнатма туздун 1\3 бөлүгү алынат

Дүйнөлүк океан ресурстары

Деңиз суусу

Биологиялык ресурстар

Минералдык ресурстар

Энергетикалык ресурстар

Деңиздин химиялык элементтери.

Тузсуздандыруу

Нефть,газ жана

Деңиз толкун энергиясы

Деңиз өсүмдүктөрү

кен байлыктарды казып алуу

Ташкын,агым энергиясы

жаныбарлары

Климаттык алкактар

Океандарга жалпы мүнөздөмө

Аянты (деңиздер менен

Көлөмү млн км3

Орточо тереңдиги

Эң тереңи м

Атлантика океаны

Инди океаны

Түндүк муз океаны

Тынч океаны

Дүйнөлүк океан

Океан таманындагы минералдык ресурстар

• 1.Континенттик шельфте: нефть,газ-1/3 дүйнөлүк казылып алуунун үлүшү,2011-жылга нефть,газ Дүйнөлүк океандан казылып алынат
• Мексика булуӊунда-57 скважина,Түндүк деӊиз-37,Персия булуӊу-21,Гвинея булуӊу-15
• 2.Океан тереӊ таманында(3000-4000м)- темир-марганец конкрециясы 5-7см чоӊдуктагы тоголок шагылдар 15-20 баалуу металлдардан турат .
• 3.Чөккөн кемелердин байлыктары

Дүйнөлүк океандын ресурстары

Энергетикалык ресурс

• 1.Ташкын электростанциялары-Планетанын суммардык энергия күчү 1ден 6млрд квт/саатка –бул жер шарындагы бардык дарыялардын энергиясынан да жогору.
• Жер шарынын 25-30жеринен электростанция курууга мүмкүнчүлүгү бар.
• Ташкын энергия ири ресурсуна: Россия,Франция(1967-ж. дүйнөдө биринчи курулган электростанция) , Канада, Улуу Британия, Австралия,Аргентина, АКШ
• 2.Толкун электростанциялары,деӊиз агымдарынын энергиясы.

Энергетикалык ресурс

Ташкындардын энергиясы

1 ден 6млрд квт .саат

Толкун энергиясы

Дүйнөлүк океандын биологиялык ресурсу

• Биомассанын саны 140 миӊ түрү-булар деӊиз жаныбарлар( балыктар,сүт эмүүчүлөр,моллюскалар, рак сымалдуулар жана өсүмдүктөр.
• Негизги биомассаны фитопланктон жана зообентос түзөт.
• Нектон- балыктар,сүт эмүүчүлөр,кальмарлар,креветкалар,алар 1 млрд т.дан ашык

Биологиялык ресурстар

Биомассанын 85%-бул балыктар

Балыктын 95% и Тынч океандын шель зонасыныан кармалат

Биологиялык ресурстар

• Балык
• ресурсу

Океандын органикалык дүйнөсү

Тынч океаны Түндүк Муз океаны

Дүйнөлүк океан суусун чарбада колдонулушу

• Дүйнөлүк океандын эӊ продуктивдүү акваториясы-бул түндүк кеӊдиктин : Норвегия,Дания,Улуу Британия,Германия ,АКШ( Норвеж,Түндүк, Охот,Япон,Атлантика жана Тынч океандын түндүк кеӊдиктеринде)
• Дүйнөлүк океандан кармалган балыктын массасы 110 млн т.

Аквакультура,марикультура

• Балык уулоо-дүйнөлүк чарбанын тармагы 15 млн кишинин жашоосун камсыз кылат.
• 30 млн балык жана деӊиз продуктылары атайын колдо өстүрүлөт: аквакультура –суу организмдерин деӊиз сууларында өстүрүү (Кытайда4 миӊ жыл мурун п.б.)
• Марикультура –деӊиз суусунда микроорганизмдерди өстүрүү.
• Эл аралык сооданын 4/5 бөлүгүн дүйнөлүк океан тейлейт.
• Транспорттук мааниси да чоӊ
•  

Дүйнөлүк океан суусунун өзгөрүшүнөн келип чыккан глобалдык экологиялык проблемалар

• Океан суусуна жылына 1 млн т.нефть( деӊиз танкерлеринин аварияга учурап, деӊизге төгүлүп кетүүсүнөн)
• Өнөр жай таштандылар оор металлдар, контейнерлердеги радиоактивдүү таштандылар.
• Жер Ортолук деӊизге 10 миӊ туристтик кемелердин таштандылары.
•  

Нефтинин деңиз суусун булгоосу

Дүйнөлүк океандын проблемаларын чечүүнүн жолдору.

• Экологиялык,техникалык жана социалдык системасынын чараларын колдонуу.
• Дүйнөлүк океандын Эл аралык келишими,адамзатка океандын өлүмүнө жол бербөө.