Երեխաների նախապատրաստումը դպրոցին:
Դպրոց տեղափոխվելիս փոխվում է երեխայի ապռելակերպը և սոցիալական դիրքը: Նոր սոցիալական դիրքը պահանջում է ինքնուրույն և պատասխանատվությամբ կատարել ուսումնական պարտականությունները , հանձնարարություններ կատարելու ունակություն, կազմակերպվածություն և կարգապահություն, վերահսկել սեփական պահվածքն ու գործունեությունները, իմանալ և պահպանվել վարքագծային ճիշտ կանոնները, կարողանալ շփվել երեխաների և մեծերի հետ: Դպրոցում ընդհանուր նախապատրաստման անհրաժեշտությունը թերագնահատելը հանգեցնում է ուսումնառության գործընթացի ձևականացմանը,, հիմնական խնդրի լուծման նկատմամբ ուշադրության նվազելուն `երեխայի անհատականության ձևավորմանը: Հաճախակի են լինում դեպքեր, երբ լավ մտավոր պատրաստվածությամբ երեխան այնուամենայնիվ վատ է սովորում:
Այսպիսով, պատճառը պետք է փնտրել , ոչ թե դպրոցին նախապատրաստվելու հատուկ ուսուցման մեջ, այլ առհասարակ: Առաջին հերթին անհրաժեշտ է, որ երեխան ֆիզիկապես պատրաստ լինի ապրելակերպի և պարապմունքների փոփոխության: Դպրոցին ֆիզիկական պատրաստվածությունը ներառում է՝.
ընդհանուր լավ առողջություն,
հոգնածություն ցածր մակարդակ,
աշխատանքային կարողություն,
դիմացկունություն:
Թուլացած երեխաները հաճախ հիվանդանում են, արագ հոգնում են, նրանց աշխատունակությունը կընկնի, այս ամենը չի կարող չանդրադառնալ կրթության որակի և առողջության վիճակի վրա: Այդ իսկ պատճառով ուսուցիչը և ծնողները պետք է հոգ տանեն առողջության մասին երեխայի վաղ տարիքից, ձևավորեն դիմացկունություն: դպրոցում առկա սոցիալ-հոգեբանական, բարոյական-կամային պատրաստվածության բովանդակությունից կարելի է առանձնացնել հետևյալ բաղադրիչները․
Սովորելու պատրաստություն (ուսուցման) և նոր ապրելակերպի պատրաստակամություն: Ուսուցման պատրաստակամությունը ենթադրում է ինքնուրյունության զարգացման որոշակի մակարդակի առկայություն: Կ․Պ․Կուզովկովա- ի և Գ․Ն․Գոդինա- ի ուսումնասիրությունները պարզել են, որ ինքնուրյունությունը սկսուվում է ձևավորվել դեռևս վաղ նախադպրոցական տարիքից, և մեծահասակների ուշադիր վերաբերմունքով այս խնդրի նկատմամբ, այն կարող է տարբեր գործողություններում ձեռք բերել կայուն դրսևորումներ։
Հնարավոր է նաև պատասխանատվության ձևավորում (Կ. Ս. Կլիմովա): Ավագ նախադպրոցականները կարողանում են պատասխանատվություն վերցնել այն առաջադրանքների համար, որոնք մեծահասակն առաջարկում է նրան: Երեխան հիշում է իր առջև դրված նպատակը, կարողանում է այն երկար ժամանակ մտապահել և կատարել: Որպեսզի պատրաստ լինենի սովորելուն, երեխան պետք է կարողանա գործը հասցնել ավարտին, հաղթահարել դժվարությունները, լինել կարգապահ: Եվ այդ հատկությունները, ըստ հետազոտության (Ն․Ա․Ստարոդուբովա, Դ․Վ․Սերգեևա, Ռ․Ս․Բուրե) և պրակտիկայում, հաջողությամբ ձևավորվում են նախադպրոցական տարիքի ավարտին: Ուսուցման պատրաստակամության անփոխարինելի հատկանիշը հետաքրքրությունն է գիտելիքների հանդեպ (Ռ․Ի․Ժուկովսկայա,Ֆ․Ս․Լևին-Շիրինա, Տ․Ա․Կուլիկովա), ինչպես նաև ինքնուրյուն գործողություններ իրականացնելու ունակություն (Զ․Մ․Իստոմինա): .
Նոր ապրելակերպի պատրաստակամությունը ներառում է հասակակիցների հետ դրական փոխհարաբերություններ հաստատելու ունակություն (Տ․Ա․Րեպինա, Ր․Ա․Իվանկովա, Ր․Բ․Ստերկինա), վարքագծի և հարաբերությունների կանոնների իմացություն (Վ. Գ. Նեչաև, Տ. .Ի Պոնիմանսկա): , երեխաների և մեծահասակների հետ շփվելու ունակություն (Մ Ի Լիսինա,Ա Գ Րուզսկայա):
Կյանքի նոր ապրելակերպը կպահանջի որոշակի անձնական հատկություններ, ինչպիսիք են ազնվությունը, նախաձեռնությունը, հմտությունը, լավատեսությունը և այլն: Դասարանցիների հետ հարաբերություններ հաստատելիս երեխաները միշտ չէ, որ գիտեն, թե ինչպես պաշտպանել իրենց տեսակետը առանց կոնֆլիկտներ հրահրելու և վիրավորանքներ հասցնելու, չքծնեն ուրիշների արջև, ինչպես նաև չհամեմատվեն ուրիշների հետ: . Այս գիտելիքները երեխային հեշտ չեն տրվում, բայց, ինչպես ցույց են տալիս Ե․ՎՍուբոտսկիի, Տ․Ի պոնիմանսկիի, Լ․Ի․ Պենևայի- ի հետազոտությունները , վաղ մանկության տարիներին հնարավոր է դնել դրանց հիմքը։
Սոցիալական, բարոյական-կամային պատրաստականություն սրանք ձևավորվում են աստիճանաբար երեխայի կյանքի ամբողջ գործընթան ընթացքում ծնվելուց մինչև 6 տարեկանը, ընտանեկան և նախադպրոցական հաստատությունում և դասերից դուրս: Տրամաբանության է սովորելու պատրաստակամություն ձևավորումը `միավորելով նախադպրոցական և դպրոցական կազմակերպման ձևերին, դասավանդման մեթոդներին:
Իհարկե, պետք չէ մանկապարտեզը վերածել դպրոցի, բայց պետք է լինի ընդհանուր դասերի պարտադիր, համակարգված ձև: Սա զարգացնում է վարքի կարծրատիպ՝, ստեղծում է պարտադիր կրթության նկատմամբ հոգեբանական կայացում; նմանատիպ կարող են լինել մեթոդները և տեխնիկաները (խաղային); կարող են համընկնել երեխաներին ուղղված անհատական պահանջները համընել. Պատասխանել առանձին առանձին, չընդհատել ընկերներին, լսել նրանց պատասխանները, կատարել դաստիրակի (ուսուցչի) առաջադրանքը և այլն: եվս մեկ անգամ ընդգծենք որ չի կարելի պարապմունքները վերածել դասի։ Դպրոցին բարոյական-կամավոր պատրաստվելու տեսանկյունից անհրաժեշտ է ուշադրություն դարձնել երեխայի հետաքրքրությանը դասերի նկատմամբ,նրան ինչը հանգեցնում է ուսման ցանկության: Ռ Ս Բուրեն- ն նշում է, որ դասերին ներգրավվելու ցանկությանը նպաստում են հետևյալ գործոնները, գիտելիքներ ձեռք բերելու ցանկութունը,, առաջադրանքների կատարման համան բովանդակության, ծավալի, մեթոդների դժվարությունների առկայությունը. այդ դժվարությունները հաղթահարելու և մեծահասակների դրական գնահատականը ստանալու հնարավորությունը (տե՛ս. «Կրթությունը մանկապարտեզում սովորելու գործընթացում»: -Մ., 1987): Գնահատումը, ոչ թե գնահատականը, այնպես ինչպես դա կլինի արդեն դպրոցում: Շ.Ա. Ամոնաշվիլին խորհուրդ չի տալիս նույնիսկ առաջին դասարանցիներին թվանշան նշանակել։.
«Թվանշանը մանկավարժական Բաբա Յագան է /Բոբոն/ , որը կերպարանափոխվել է Բարի փերու», - գիտնականը այսպես պատկերավոր արտահայտեց իր վերաբերմունքը թվանշանի նկատմամբ: Բարոյական-կամային զարգացման խթանը շարժառիթների ենթակայությունն է, հասարակական շահի դրդապատճառների ներդրումը: Նոր ապրելակերպին նախապատրաստումը տեղի է ունենում առօրյա կյանքում, որտեղ ամրագրված են բարոյական չափանիշները, և պայմաններ են ստեղծվում բարոյական վարքի պրակտիկայում կիրառելու համար: Խոսելը դպրոցում սոցիալական (ներառյալ բարոյական-կամային) պատրաստակամության մասին թույլատրելի է միայն այն դեպքում, երբ անհրաժեշտ հատկությունները ամուր ձևավորված են և երեխան կարող է դրանք տեղափոխել նոր միջավայր: Դպրոցի համար հոգեբանական պատրաստվածությունը ներառում է իր մեջ նաև ուսուցման դրդապատճառի ձևավորումը: Հայտնի է, որ երեխաների հետաքրքրությունը դպրոցի հանդեպ վաղ են իհայտ գալիս : Դա տեղի է ունենում ավելի մեծ տարիքի աշակերտներին տեսնելու արդյունքում, մեծահասակների պատմությունները դպրոցի մասին լսելու արդյունքում՝ որպես հետաքրքիր հեռանկար; գործում է նաև «գրավիչ անհայտի» ազդեցությունը: Հարցին, թե ինչու են ուզում դպրոց գնալ, նախադպրոցական տարիքի երեխան նույնիսկ ավելի բարձր տարիքի երեխաները հաճախ պատասխանում են. «Որովհետև նրանք ինձ պայուսակ են գնելու». «Որովհետև իմ եղբայրը սովորում է այնտեղ»; «Մենք այնտեղ մեծ տղաների նման ֆուտբոլ կխաղանք» և այլն: Այս դրդապատճառների շարքում չկա գլխավորը `սովորելու շարժառիթը (« Ես ուզում եմ շատ բան սովորել »,« Ես ուզում եմ սովորել կարդալ, գրել, խնդիրներ լուծել »և այլն):
Միայն այս դրդապատճառների իհայտ գալը կարող է վկայել դպրոցում սովորելու երեխայի հոգեբանական, մոտիվացիոն պատրաստակամության մասին: Նման դրդապատճառները ձևավորվում են աստիճանաբար: Նրանք «աճում են» ուժեղ ճանաչողական հետաքրքրություններից, նոր գիտելիքներ ստանալու ջանքեր գործադրելու ունակությունից որոնք ամրապնդվում են մեծահասակների դրական գնահատականով: Այսպիսով, դպրոցին նախապատրաստվելը պետք է բազմակողմանի լինի և սկսի դպրոց երեխաների իրական ժամանումից շատ ավելի առաջ: Երեխային դպրոց նախապատրաստելը իրականացվում են երկու վայրում `ընտանիքում և նախակրթարանում: Միայն համատեղ ջանքերով կարելի է հասնել ցանկալի արդյունքի: Բայց պատրաստակամության ախտորոշումը պետք է իրականացվի մասնագետ հոգեբանի և ուսուցիչի կողմից `ըստ հատուկ ընտրված, գիտականորեն հիմնավորված և փորձված մեթոդների: Եթե սիրողական մակարդակով զբաղվում են այս պատասխանատու գործով `անձ, ով չունի անհրաժեշտ որակավորում և պատրաստվածություն, ապա կարող եք վնասել երեխային` թերագնահատելով կամ գերագնահատելով նրա զարգացման մակարդակը
2 024
31 167 
