Просмотр содержимого документа
«Көп орундуу сандарды мамыча түрүндө кошуу жана кемитүү»
Мамыча түрүндө кошуу жана кемитүү ыкмасы.
Көп орундуу сандарды жазуу же мамыча түрүндө кошуу жана кемитүү ыкмалары көп орундуу сандарды ойдо эсептөө бардык балдар үчүн өтө татаал проблемаларды пайда кылгандыктан негизги эсептөө ыкмасы болуп саналат. Балдар үч (жана төрт) орундуу сандарды мамыча түрүндө кошуу эрежесин билген билимдерине таянып, төрт, беш, алты орундуу сандарды кошуу эрежесин үйрөнүшөт.
Миң ичиндеги сандарды кошуу жана кемитүүгө эрежесине аналогиялуу:
1) Каалагандай көп орундуу сандарды мамыча түрүндө кошуу жана кемитүү үч орундуу сандарды кошуу жана кемитүүдөй аткарылат.
2) Мамыча түрүндө жазганда тиешелүү разряддардын алдына ошондой разряд жазылып, алгач бирдиктер, андан кийин ондуктар, жүздүктөр, миңдиктер жана башкалар (оңдон солго карай) кошулат жана кемитилет.
Мисалы:
3126 6бирд+2бирд =8бирд бирдигинин алдына 8ди жаз
+ 2онд.+3онд.=5онд. ондугунун алдына 5ти жазабыз
4232 1жүзд.+2жүзд.=3жүзд. жүздүктөрдүн алдына 3тү жаз
7358 3миңд.+4миңд.=7миңд. миңдиктердин алдына 7ни жаз
1 1 1
28721 1бирд+8бирд =9бирд бирдигинин алдына 9ду жаз
+ 2онд.+8онд.=10онд. ондугунун алдына 0ду жаз
53988 10онд.– бул 1жүзд 0онд жүзд үстүнө 1ди жаз
7жүзд.+9жүзд.=16жүзд.
82709 16жүзд.+1жүзд.=17жүзд. жүзд алдына 7ни жаз
17жүзд.– бул 1миңд.бирд.7жүзд
8миңд.бирд+3миңд.бирд=11миңд.бирд
11миңд.бирд+1миңд.бирд=12миңд.бирд миңд бирд үстүнө 1ди жаз
12миңд.бирд–бул 1миңд.онд2миңд.бирд. миңд бирд алдына 2ни жаз
2миңд.онд+5миңд.онд=7миңд.онд миңд онд үстүнө 1ди жаз
7миңд.онд +1миңд.онд.=8миңд.онд. миңд.онд. алдына 8ди жаз
30007 – 648 29359 | бирд кемитүүдө 7ден 8ди кемите албайбыз 30000=30миңд.бирд 30миңд.бирд.=29миңд.бирд.+1миңд.бирд. 1миңдбирд=1000=990+10 10+7=17; 17 – 8 = 9 бирд алдына 9ду жаз 990 – бул 9жүзд.9онд. 9онд.–4онд.=5онд онд алдына 5ти жаз 9жүзд. –6жүзд.=3жүзд. жүзд алдына 3тү жаз Кемитүүчүнүн 4 – 5 – разряддагы цифралары болбогондуктан, 9 жана 2 цифралары тиешелүү разряддардын алдына жазылат. |