Мектеп окутуусунда гендердик-сезимталдык маамиле

Гендердик мамиле

(инновациялык)

Жыныс ролдук мамиле

(салттуу)

1. Гендердик стереотиптерди жумшартууга багыт берүү.

2. Класста жана класстан тышкаркы иш-чараларда эркектер менен аялдардын «табигый тагдырын» карама-каршы коюу боюнча педагогикалык байланыштын жоктугу.

4. Эркек балдарды жана кыздарды өз кызыкчылыктарына жана инсандыгына туура келген иш-аракеттерге үндөө.

5. Конкреттүү кырдаалга баа берүүнүн негизинде кыздардын жана эркек балдардын жүрүм-турумун кубаттоо.

6. Окуу жана тарбиялоо процессинде эркек балдар менен кыздардын өнөктөштүгүн колдоо.

7. «Милдет» деген риториканы «укук жана тандоо» деген түшүнүктөргө алмаштыруу.

1. Жыныс ортосундагы айырмачылыктарды баса белгилөө (акцент жасоо).

2. Эркектер менен аялдардын “өзгөчө бешенесине” багыт берүү.

4. «Бир жыныска таандык» иш-аракеттерди кубаттоо жана өзгөчө жүрүм-турумду айыптоо.

5. Жынысы боюнча жүрүм-турумдун түрлөрүн тандоо.

6. Катуу калыптанган жүрүм-турум стереотиптеринин бар болуусу.

7. Гендердик стереотиптерден четтөөлөрдү айыптоо.

Гендердик аспектилерди эске алган кайсы окутуу методикасын колдоносуз?

жынысына карабастан билим берүү процессинин бардык катышуучуларынын укук жана эркиндиктерин бирдей камсыз кылуу менен чектелбестен ,балдар менен кыздардын өзгөчөлүктөрүн эске алам.

Кыздар менен эркек балдардын сабакка бирдей катышуусун камсыз кылуу үчүн кандай ыкмаларды жана методдорду колдоносуз?

Сабактын башталышында кыздар балдарга ,балдар кыздарга комплемент айттырам. Аларга бирдей тапшырма берем, тапшырмаларды текшергенде бирдей мамиле жасайм.

Кандай ыкмалар жана методдор окуучулардын сабакты түшүнгөндүгүн аныктоого мүмкүндүк берет. Конкреттүү мисалдарды келтириңиз.

Предметти окууга кыздар менен эркек балдардын бирдей активдүү катышуусуна дем берем , суроо-жоопто аларды бирдей катыштырам, эркек баланын жообуна кыздардан толуктоону суранам,же тескерисинче. Кыздар да, балдар да өз ойлорун айтышса, талкуу кызыктуураак болот.

Сиз класста окуучуларды кандай ыкма менен баалайсыз?

Кыз бала жана эркек балага алардын психологиясын эске алып ,мотивациялап баалайм.

Жумушуңузда эмнени оптималдаштыруу зарыл? Гендердик нейтралдуу тилди колдонуу, окуучуларды стимулдаштирууну оптималдаштыруу зарыл деп ойлойм.

Гендердик-сезимталдык тилди колдонуу

Гендердик бейкалыс тилди колдонуунун мисалдары

Гендердик-сезимталдык тилди колдонуунун мисалдары

Экөөнү тең колдонгула

кыздар, балдар

кыздыкы - эркектики

Ар ким өз оюн бөлүшкөндө, талкуу кызыктуураак болот.

Кыздар да, балдар да өз ойлорун айтышса, талкуу кызыктуураак болот.

Жекеликтин ордуна

көптүк санды

колдонуу

Окууга үзгүлтүксүз даярданган окуучу ийгиликке жетет.

Окууга үзгүлтүксүз даярданган окуучулар ийгиликке жетишет.

Окуучуларга

пассивдүү формада

кайрылыңыз

Ар бир окуучу дептерлерин толтурушу керек.

Бардык дептер туура форматта

таризделиши абзел

Гендердик көз карашты сунуштаган же гендердик стереотиптерди бекемдеген сөздөрдөн алыс болуңуз

• Ал өзүн кыздай алып жүрөт;

Аялдыкы (аялдыкы эмес), эркектики, (эркектики эмес) жумуш (иш);

• Аялдын логикасы;

• Эркекче кылуу;

• Эркек болбойсунбу;

• Эркектер көз жаш чыгарбайт;

• Күчтүү (алсыз, сулуу) жан

• Сен эрежелерди бузуп жатасын

• Кызыктуу (кыйын, атайын көндүмдөрдү талап кылган ж.б.) жумуш

• Жеке ой

• Адептүүлүктү (токтоолукту, кайраттуулукту ж.б.) көрсөтүү

• Ооруганда, корккондо же таарынганда ыйлоо кадимки нерсе

Мисалы

Гендердик-сезимталдык формасы.

"Кыздардын баары – назик, эркек балдар болсо күчтүү"

Кыздардын өзүнө жараша назыктыгы бар, ал эми балдар күчтүү болушат.

Эркектерди келечектеги Ата Мекенди коргоочулар катары тарбиялаш керек.

Бардык эркек балдар Ата Мекенди коргоочулары болуп тарбияланышы керек.

Аялдын башкы ролу – үй-бүлөө очогун жандырып туру.

Ар бир аял үй-бүлөө очогун жандырып турат.

Класстын мүнөздөмөлөрү

Азыркы учурдагы көрсөткүчтөрү

Мүнөздөмөлөрү гендердик-сезимталдык педагогиканын талаптарына жооп береби? Класстын жасалгалоосун гендердик- сезимталдык кылуу үчүн эмнелерди өзгөртүү абзел/керек?

Класстык столдордун жана отургучтардын көлөмү жана формасын

норма

класстагы чөйрөнү ар бир баланын өз кызыкчылыктарын жана дараметин ачуу мүмкүнчүлүгүнө ээ болгондой жасалгалоо зарыл

Досканын жасалгасын

норма

Дубалдын жасалгасын

көрсөтмө стенддер бар

бала түшүнүп жете тургандай жасалгалоо керек.

Текчелердин жайгашкан жерин жана бийиктигин

норма

Орундардын жайгашуусу - окуучулар кайда жана кимдер менен отурат

столдор 3 катарга жайгашкан, кыздар менен балдар жуп-жуп болуп отурушат.

ооба

жок

кээ бирде

Топтук тапшырмаларды бергенде окуучуларды жынысы боюнча бөлбөй, жана кыздар менен балдарды бир партага отургузамбы?

+

Класста кыздарга жана балдарга кайрылуунун жыштыгын байкап турамбы? Класстык талкуу учурунда кыздар менен балдардын ортосундагы суроолорду тең салмактаймбы, окуучуларды аты жөнүнөн атаймбы?

+

Мен кыздарга да, балдарга да бирдей жардам беремби?

+

Кыздар менен эркек балдардын окуусундагы болгон жетишкендиктерге менин күтүүлөрүм бирдейби?

+

Мен классыма салттуу эмес кесиптеги конокторду (аялдарды жана эркектерди) чакырамбы?

+

Кыздар менен балдарды бирдей тарбиялап жана бирдей мактоо сөздөрүн айтамбы?

+

Мектепте гендердик теңчилик жагдайлары пайда болгондо, мен окуучулар менен гендердик маселелерди демилгелеп талкуулаймбы?

+

Мен салттуу эмес гендердик ролдордо физикалык активдүүлүктү кубаттаймбы? Мисалы, мен кыздарды футбол ойноого же балдарды алакан чапканга үндөймбү?

+

Мен өзүмдүн тапшырмаларымды жана комментарийлеримди гендердик нейтралдуу адатта түзүп жатамбы?

+

Мен лидерлик ролдорду тең салмактап же тең бөлүштүрөмбү, балдарга да, кыздарга да бирдей колдоо көрсөтөмбү?

+

Мен сабактан тышкаркы (стулдарды жана отургучтарды көтөрүү же жылдыруу, тазалоо, чуркоо) милдеттерди эки жыныстын ортосунда бөлүштүрүүгө көңүл бурамбы?

+

Окуу китептери жана окуу материалдары гендердик-сезимтал экспертиза үчүн талдоодон өттүбү эле?

+

Окуу материалдарында же билдирүүлөрдөн кездешкенде мен стереотиптүү гендердик-ролдук жүрүм-турумга окуучулардын көңүлүн бурамбы?

+

Кыздардыкы сакталып турат:

Эркек балдарга азыркы эркектик формалар жөнүндө айтылып келет:

төмөнкү багыттарда компетенттүүлүгүн өнүктүрүү

өзүн өзү анализдөөдө;

- өзүнө ишенүү;

- билдирүү жөндөмдүүлүгү жана

чыр-чатакты чечүү көндүмдөрү;

- жогорураак

өзүн-өзү сыйлоо деңгээли;

- кээ бир предметтер

математика,химия, физика, информатикажана биология сыяктуу боюнча кызыгуу;

- Эркектердин үстөмдүгүнө

жана сексизмге карата

сын көз караштары.

- бийликти колдонуунун жана башкалардын үстүнөн башкаруунун ордуна өзүн өзү башкаруу жана өзүн изилдөө;

- жогорку статус үчүн күрөшүүнүн ордуна жакшы жөндөмдөрдү жана жакшы иш-аракеттерди өнүктүрүү;

- алсыздыкты айыптоонун ордуна сезимдерди жана айырмачылыктарды сыйлоо;

- карама-каршылыктарды зомбулуктун жардамы менен эмес конструктивдүү чечүү;

- үстөмдүк мамилелерди жаңылоонун ордуна гендердик теңчилик жана сексизмге каршы туруу жөнүндө билим.

Тапшырманын мисалы

Гендердик-сезимталдык формасы

1

Класстын 9 окуучусу эң жакшы бааларга окуйт.Сүрөткө карап эркек жана кыздар көптүгүнө ажыраткыла.

Класстагы эң жакшы окуган окуучуларды алардын назыктыгы жана күчтүүлүгүнө карай көптүктөргө ажыраткыла.

2

Класстагы 25 окуучунун 15 и эркек.Кыздар класстын канча бөлүгүн түзүшөт?

Кыздар жана балдар класстын кандай бөлүгүн түзүшөт?

3

Класста 24 окуучу бар.Алардин 12 си эркек.Доскага чакырылган окуучунун кыз бала болуу ыктымалдуулугун эсепте.

Класста 24 окуучу бар.Алардин 12 си эркек. Доскага чакырылган окуучунун кыз бала же эркек бала болуу ыктымалдуулугун салыштыргыла.

1.

Ар бир окуучу дептерлерин толтуруу керек.

2.

Ийгиликке үзгүлтүксүз окуган окуучулар жетишет

+

3.

Бул аялдын иши эмес.

4.

Ар бир адам – кыздар да, балдар да өз ойлорун бөлүшсө, талкуу кызыктуураак болот.

+

5.

Өзүңүздүн эң жакшы сапаттарыңызды көрсөтүңүз

+