Мугалимдер үчүн усулдук жардам "Үйрөнүү стилдери"

Үйрөнүү стилдери

Алвин ТОФФЛЕР:

• «Келечектин сабатсызы начар окуган киши эмес, кантип ү йр ө н үү н ү н жолун билбеген адам болот»

1960-жылдардан баштап бул багытта изилдөөлөр жүргүзүлө баштаган. Теманын изилдөөчүлөрү:

• Dunn Rita

• Barbara K.

Үйрөнүү стилине болгон зарылдык эмнеден улам келип чыкты? Адам жана адис катары ал бизге кандайча жардам бериши мүмкүн?

• 21-кылым ыкчамдыктын, адамдын мүмкүнчүлүктөрүн ачуу багытын көздөйт.
• Интеллектуалдык атаандашуучулуктун кылымы болуп саналат
• Мындай шартта көп окуп көп иштегенден тышкары, туура иштеген ар бир жагдайга таасын баа бере алгандар дагы да алдыга озуйт.

Изилдөөчүлөрдүн тыянактарына ылайык адамдар маалыматтарды өздөштүргөндүгүнө карата үч үйрөнүү стилине бөлүнөт алар:

• Көрмө
• Укма
• Кинестик/Кыймылдуулар

Үйрөнүү стилдерин билүү Сизге (окутуучуларга, студенттерге, окуучуларга) эмне берет?

• Ал сиздин өзүңүзгө, башкаларга карата эффективдүүлүгүңүздү алда канча арттырат.
• Айланадыгыларды дагы жакындан таануу ң узга, а ң доо ң узга жардам берет.
• Адамдар менен мамиле ңизди ж ө нг ө салат.

Үйрөнүү стилдери деген эмне?

• Ар бир адамдын ар кыл маалыматты өздөштүрүүдө, таанып билүүдө, даярдык көрүүдө жана эстөөдө өзүнө ыңгайлуу жана жагымдуу жолдорду, ыкмаларды колдонуусу.
• Адамдар үйрөнүүдө жана жаңы маалыматтарды өздөштүрүүдө ар кыл жолдорду колдонуу менен үйрөнө тургандыгын ортого коет.

Үйрөнүү стилдери качан пайда болот? Бизге кандайча таасирин тийгизет?

• Ген факторлорунун негизинде адам төрөлгөндө эле аны менен кошо жаралат.
• Жашоонун ар мезгилинде жүрүм турумубузга таасир этет
• Үйрөнүү стилдерин билүү инсандын өзү, ата-эне, мугалимдер, студенттрер коомчулук менен болгон мамилени дагы түшүнүктүү, майнаптуу жана жагымдуу маанайга оодарууга жардам берет.

Көрмөлөр (бала чагы)

• Кичинекейинен кыймылы азыраак, тартиптүү
• Сүрөттүү китептер менен алектенгенди, сүрөт тартканды аябай жакшы көрүшөт
• Кичинекейинен оюнчуктарын койгонго жер бербесе да алар өздөрү жер белгилешет
• Ойногон соң оюнчуктарын жерлерине коюшат.
• Өзгөчө кинестиктер менен өч болушуп аларга оючуктарын такыр бергиси келбейт.

Укмалар (бала чагы)

• Берки топтогуларга караганда аябай сүйлөөк болушат
• Жалгыз ойной бериши мүмкүн, бирок өзү менен дайыма сүйлөшөт.
• Кичинекейинен тили тез чыгат
• Курдаштарына караганда сөз байлыктары бай болот.

Кинестик/Кыймылдуулар (бала чагы)

• Булардын өзгөчөлүктөрү бала кезден баштап даана байкалат
• Өтө кыймылдуу
• Көтөрүп жүргөнүңүздө тынчы жоктугунан дайыма туйлап турат
• Диван, кресло, столдун үстү, бактын башы булардын асыресе ойной турган жерлери болуп саналат
• Үстүнө эч маани беришпейт

Көрмөлөрдүн күчтүү жактары:

• Адамдар менен таанышкан учурларда алардын ж ү здөр ү н жакшы таанып калышат
• Өтө окумал келишет,

• Так көрн ү штөргө маани берет.
• Т ү стөрд ү колдонушат, булардан ырахат алышат
• С ү рөттөр жана сөздөр аркылуу ү йрөн үү гө ынтызар болушат

Көрмөлөрдүн күчтүү жактары:

• Пландуу, дайыма алдын ала программаларды т ү з ү п ж ү р ү ш ө т
• Тигил же бул нерсенин к ө р ү н ү ш ү н ө турган турпатына ө зг ө ч ө маани беришет

• Ар кыл докладдардын жана т ү ш ү нд ү р үү л ө рд ү н жазылуу форматта болушу алар үчүн ыңгайлуу

Көрмөлөрдүн алсыз жактары:

• Уккандарын узак убакыт бою эстеринде сактай алышпайт
• Сабакты түшүндүрүп жатканда жазып ү лг ү рб ө й калышса тынчсызданышат.
• Жазылуу болбогон маалыматты кыйындык менен түшүнүт.

Көрмөлөрдүн алсыз жактары:

• Чаржайыт, башаламан учурларда ө т ө тынчсызданышат.
• Адамдардын аттарын оной менен эстей алышпайт
• К ө рс ө тм ө л үү куралдарга таянбаган узун т ү ш ү нд ү рм ө л ө рд ү кабылдай алышпайт.
• Плансыз, чаржайыт иш аракеттер аларга жага бербейт.

Укмалардын к ү чт үү жактары:

• Уккандарын эстеп калышат, иштеп атканда к ө пч ү л ү к учурда с ү йл ө н ү ш ө т
• Узак убакыт бою т ү ш ү нд ү рм ө л ө р болсо да тажабай кабылдоого ж ө нд ө мд үү
• Жакшы оратор боло алышат
• Музыка укканды абдан жактырышат.

Укмалардын к ү чт үү жактары:

• Башка кишилер ү ч ү н эч бир мааниси жоктой сезилген музыка, ү н, ритм алардын көп нерселерди т ү ш ү н үү лөр ү нө жардам бер үү с ү м ү мк ү н

Укмалардын алсыз жактары:

• Тынч эмес жерлерде концентрация боло алышпайт.
• С ү рөттөр жана с ү рөтт үү т ү ш ү нд ү рмөлөр алардын кызыгуусун анча жандандыра бербейт.
• Сабактардын ыргак менен жагымдуу т ү ш ү нд ү р ү л ү ш ү аларга абдан жагат

Укмалардын алсыз жактары:

• Окуганга караганда баарлашууну, талашып тартышууну артык көрөт

• Адамдардын ж ү здөр ү н оной менен эстей алышпайт.

Кинестиктер к ү чт үү жактары:

• Жасаган нерселерин жакшы эстешет.
• Жасап к ө р үү, аракет кылуу менен ү йр ө н ү ш ө т
• Ар кыл кыймылдуу оюндарга абдан жакын.
• К өн ү л ачканга, башкалардын к өн ү л ү н к ө т ө р үү г ө маш.

Кинестиктер к ү чт үү жактары:

• Тууроо жана жасап к ө р үү жолу менен ү йр ө н ү ш ө т
• Жасап к ө р ү п анан маани чыгарганга аракет кылышат
• Эркин бош кийингенди жакшы к ө р ү ш ө т
• Сезген нерселерин башкалар менен б ө л ү шк ө нд ү жакшы к ө р ү ш ө т.
• Спорт багытында ийгиликтерди жаратууга ж ө нд ө мд үү болушат.

Кинестиктер к ү чт үү жактары:

• Аракетти талап кылган ишмерд үү л ү ктөрд ү жакшы көр ү шөт: Бий, чуркоо, сууда с ү з үү , тамактанууну, тамак жасоону, саякаттаганды жакшы көр ү шөт
• Лабораториялык, практикалык ишмерд үү л ү ктөрдө лидерлик абалда.

Кинестиктердин алсыз жактары:

• Буга чейин айтылган жана уккан нерселерин жакшы эстей алышпайт;
• Окуу ишине маани бере беришпейт;
• Жакшы укпай калышы м ү мк ү н, же уккандарынан маани чыгара беришпейт

Кинестиктердин алсыз жактары:

• Жазууда каталарды к ө п кетирет
• Окуганды жактыра беришпейт
• К ө п учурларда айланадагыларга анча маани бербестен кыймылдашы м ү мк ү н.
• Тулкусу менен каршылык к ө рс ө т ү ш ө т (т ү рт ө т, ыргытат, мушташат)

Кинестиктердин алсыз жактары:

• Тигил же бул т ү ш ү нд ү рмөлөр алардын өзгөчөл ү ктөр ү н эске албай жасалса айбай жай кабылдашат

• Башка адамдарга жагымдуу болуп болбой тургандыгын эске албастан тие бергенди өзгөчө с ү йлөп атканда кармалаганды жакшы көр ү шөт.

Ү С жана ж ө нд ө м

• Ү С аркылуу адамдын интеллектисинин жогору же эмес экендиги туурасында чечим чыгарууга болбойт.
• Коомчулукта адамдардын 70-80% эки же ү ч Ү С стилине ээ.
• Булардын башкалар менен болгон алакаларында ашыкча к ө йг ө йл ө р байкалбайт.
• ЖУ, ЖК, ЖКи Ү С айрым т ү ш ү нб ө ст ү кт ө р болушу ыктымал.

• Говард Гарднер:

«Интеллектин көп жактуулугу теориясы»:

Вербалдык-лингвистикалык

Логикалык-математикалык

Мотордук кыймылдаткыч

Музыкалык-ритмикалык

Инсан ичиндеги

Натуралисттик

Инсандар аралык

Визуалдык-мейкиндик

К өңү л бура турган жагдайлар

• Интеллектин ар бир тибин өнк ү т ү р үү гө болот
• Тигил же бул типтин өн ү кт ү р ү лбөгөнд ү г ү, машыктырылбагандык менен т ү ш ү нднд ү р ү лөт
• Мен бир нерсени жасай албайм эмес жасаганды ү йрөнө элекмин десек дагы туура болот

Өзүңүздөрдү эң жакындан таанууңуздарга тилектешмин.

.