Викторина на агульском языке " Зе чIал - зе дустт"

Тема: Зурбабурна Iекьуллубур

Цели: -формирование нравственно-эстетических ценностей, развитие творческих способностей детей;

-осуществление в школьной практике современных подходов к содержанию и организации внеурочной деятельности по родной литературе;

-формировать у учащихся представления о значимости гуманитарного образования в современном мире.

Викторинайин къайда

Слайд(1)

МегIелим: Ахшам хайир, Iезиз дусттар! ЯгIа хьин мисал завал хьуная хье агъул чIалан викторина бадала. Мисал ягIа чун гьертти агвар акьас фидегьен чвас ягIай ичин агъуларихъас, агъул чIал. Гьертти агвар акьасе чиппин гьунарар сад сайин удигь. Ме кар чун Iешкъуни акьуна кканде, йиркIв фай, чвахъ хъаедегьен гуджар алийина. Кьастт акье чун гъалиб хьас, чве зурбавел агвар акье.

Хье миллат уч бицIиф ичира, хьехъра хъая аме халкьарихъ суман Iедатар, тарих, Iелимар, шаирар.

1991 иса 10-пе августи аттихьуне хье агъуларин алфавит, гисалас дахъуне хье литературный чIалра. Гьал хье джемеIетис мумкинвел хьуне ишлемиш акьас литературный чIалал ликIенас китабар, газитар. КIилди хьехъ хъаедегьенттар : мегIнибур, хIикатар, ахттилатар,шайирар. Хье агъуларихъ адабияти хьуне ппара шайирар суварихъас, Iедатарихъас, хIулматлу инсанарихъас, дуьньяйихъас.

ЯгIа хье викторинайис хIезур хьуная 7-пе классин Iекьуллу гIилми хъае шиникквар. Мебури агвар акьасе гьинас пара ягIайчин учин Ватан гин Iедатар, шаирар, тарих вас сара суларис джувабар.

Фуш ке Iекьуллу эгьан? Шаб хьин башламиш акьас хье викторина.

Слайд(2)

1. Командабурин ттурар

Слайд(3)

1. Командабурин плакатар

Слайд(4-6)

1. Конкурс «ГIаттив алтухъинф»

1. а. Тпигъ

2. б. Квардал

3. в. Мисси

4. г. ЯрIугI

1. а. локативный

2. б. эргативный

3. в. именительный

4. г. дательный

1. а. нетт

2. б. кьваницай

3. в. ккабалай

4. г. хинзазай

1. а. язна

2. б. абаб

3. в. чумхар

4. г. гIурчабан

1. а. ХI б. Гъ

2. в. Кь г. Уь

4. Слайд(7-8)

1. Конкурс «Мисалабур»

1. ЛикIина кканде мисалабурин ахирар.

1. Сатти дараъ, кIурра дахьурай.

2. АхIа гафар – кIилис бала, ахIа бахтта – фунис бала.

3. БицIи мудурил хIа кIарчар алвее.

4. ГIур дакIина, хIуьяг алчимиян.

5. Иджи э тIил ирхеф, мез джикъеф.

6. Дад хъадаваф – са етум э , баб хъадаваф – ерид.

7. Мезура гъвандикесра мум аркьае.

8. ДжемеIетин хIуьяг мерккуралра руьхьефе.

9. Дусттар ягIар вереф ягъар, Iуьшар алчархьегуна э.

10. Маркьа Iайвел – хьасттава иджвел.

3. Слайд(9-12)

1. Конкурс «МучIе сундукь».

1. 1. А.Ме сундукьиъ ая авала сусарин кIилил алчихьаф.

2. Б.Садпе хIерф К, ахиранф Н

3. В. Джагвар рангунинф, чулле зуранар хъаеф.

4. (Калагъан)

6. 2. А. Мисаъ ая хье агъул чIалан литературайис Iекв алийинае шейъ.

7. Б. Садпе хIерф Б, ахиранф Ь

8. В. Ме шейъ кIеджинф э.

9. ( Букварь)

10. 3. А. Мебур хьейинттар, накьишар кеетар э.

11. Б. Хумбари рухаттар.

12. В. Лекарил алгъадиваттар ибгIа хьас.

13. (ГивгIенар)

14. 4. А. Ме хумбарис фурсар акьас ккане шейъ.

15. Б. Арсуран шейъ.

16. В. Садпе хIерф К, ахиранф Ш

17. (Кваниш)

18. Слайд(13)

19. 6. Конкурс «АгъатI гафар»

20. А. у,с,и,в,а,т,я,и,тт – исттивут( перец)

21. Б. у,р,у,н,ч,г, - чунгур

22. В. р,а,хь,л,къ,и – къархьил (локоть)

23. Г. а,м,ч,у,кк,н,а,р,в – манучарккв (почка)

25. Слайд(14-16)

26. 7. Конкурс капитанарин «Ке Iекьуллу»

27. 1. Хьиму хIерф ая агъул чIалаъ алфавитиъ? (53)

28. 2. Мус агъуларин алфавит дахъуф? (1991)

29. 3. Гьина э ликIинаеф шайир «Дусттарис»? ( Р. Исрафилов)

30. 4. Хьиму хIур ая Курах райондиъ агъуларинттар? (5)

31. 5. Хьимуд ачухъ сессар ая? (11)

32. 6. Фуш агъайи сукъур хIейвандин эессис? (Уседом)

33. 7. Фидегьен ая агъул чIалаъ падежар? (28)

34. 8. Агъул райондин кIил-хIур? (Тпигъ)

35. 9. Фи нецIв гIавея Агъулдиъ? (Чирагъ-чай)

36. 10. Хьиму хIефтта ая са вазала? (4)

37. 11. Фиттис агъафе «кьвакIи»? ( мясное чуду)

38. 12. Агъул чIалалди исан къизил вахтт? (Цул)

40. Слайд(17)

41. 8. Конкурс «Шайирарин вахтт»

43. Слайд(18)

44. 9. Конкурс «Гьина дахи»

45. Тарджума акье гафар.

46. Тарих- история

47. Дакьикьа – минута

48. ЦIабрахъил – бабочка

49. Мартаба – этаж

50. Арс – серебро

51. ГIуд – куропатка

52. Аслан – лев

53. Iелим – ученый

55. Слайд(19-20)

56. 11.Конкурс « АгъартIаттар»

57. 1.Гьемишан ачIаъ гъилар ирхIуф. (Гаджин)

58. 2. Iуши лукIар, ягъуй бегар. (Ахунар)

59. 3. Джан кее сеIет. ( Ккекк)

60. 4. Фидегьен IуьтIучира дарцIаф. (Пич)

61. 5. МучIе салаъ джагвар хIппар. (Сивиъ селебар)

62. 6. Уч шергвеф, ниъ батIарф, Iуьччугуна мертте акьаф. ( СагIбун)

63. 7. Улариъ тIубар икIуна, сив дархъаф. (ХIуьттез)

64. 8. Якьу багв – хьед, яIаниъ – цIа. (Самовар)

65. 9. КIекIв рукьанф, рудж хьейинф. (Рубна хаятI)

66. 10. Алурцадегьен суье вереф. Фи э ме? ( ТIубучI)

67. 11. Раккан хуппахъ яI итIу куспусай. (Хулджак)

68. 12. Уьтталасра иттеф э, рукьаласрара къикъефра. Фи э ме? (Ахун)

69. 13. Руцуна, руцуна адина раккан хуппахъ фаттихьуттар. ( Лекар)

70. 14. Руб дава амма ачирхIасе, цIа дава амма угасе. (КьацI икIа медж)

72. Слайд(21)

73. 12. Конкурс « Гьина ппара»

74. ЛикIенас гафар ме гафуниас « Агъуларин майдан»

76. Слайд(22)

77. МегIелим: Мисал ккиркIвасе хье ягIайин викторина. Хисаб дивасе фуш иджи лихунайчин, найи команда Iекьуллу ичин.

78. ИцIанас грамотабура.

79. Джаллабурис баркаллагь, бахттлу хьурай чун, чве джанар сагъ акьурай.

80.