Зейінні? физиологиялы? негізі.
3ейінні? физиологиялы? негізін академик Павлов нерв процессіні? ?зара индукция за?ына байланысты т?сіндіреді. Егер ми ?абы?ыны? бір алабында ?озу процесі пайда болса, со?ан байланысты ?ал?ан алабтарда тежелу пайда болады. Зейін пайда болу ?шін Борлау деп аталатын рефлексті? м?ні зор. Ол ?оша?ан ортаны? ?андай да болмасын ?згеруіне органиканы? туа біткен реакциясы.
Ыры?ты зейін деп – адамны? белгілі ма?сатпен сапалы т?рде к?ш жігер ж?мсап, керекті объектіге назар аударуын айтамыз. Ыры?ты зейін тек адам?а ?ана т?н. Зейінді ыры?ты т?рде ?стау?а, ж?мыс орныны? жа?дайы, жеке адамны? психологиялы? к?йі ?сер етеді.
Ыры?сыз зейін деп – адам ма?сат ?оймай-а? ?сер еткен ??былыстар?а назар аударуын айтамыз. Ыры?сыз зейінні? пайда болуына объективті ж?не субъективті факторлар ?сер етеді. Объективті фактор?а жататындар: 1)К?шті ?сер еткен тітіркендіргіш. 2)Жай н?рсені? ?сер етуі. 3)?сер етуші тітіркендіргіштерді? ?айшы келуі. 4)?зіміз к?ріп ж?рген заттарды? да?дыдан тыс ?згеруі. Субъективті факторлар: 1)Адамны? ішкі зезіміне, т?сіндіруге байланысты. 2)Сырт?ы тітіркендіргіштерді? организмні? ішкі талаптарына сай келуі. 3)Адам бір н?рсені к?тіп т?рса, онда назар аударады.
?йреншікті зейін.
?йреншікті зейін деп – басында ыры?ты болып, кейін ?ркімге таби?и сі?ісіп кеткен іс-?рекетке зейінні? аударылуы.
Зейінні? ?асиеттері.
1)Зейінні? т?ра?тылы?ы, оны? бір объектіге ?за? уа?ыт са?талуын к?рсетеді.
2)Зейінні? ала? болушылы?ы. Ол зейінні? ауыт?уынан к?рініс береді.
3)Зейінні? аударылуы деп – бір объектіден екінші объектіге назар к?шіруді айтамыз. Зейін аударылуы ауыт?удан айырмашылы?ы оны? саналы т?рде болуында.
4)Зейінні? б?лінуі адамны? кез келген іс-?рекет ?стінде бірнеше объектіге бір мезгілде зейін аудара алатынды?ы.
5)Зейінні? к?лемі деп – оны? бір уа?ыт ішінде ?амтитын объектілер санын айтамыз. Зейінні? к?лемі танистоскоп деп аталады. Прибор ар?ылы аны?тау?а болады. Танис – тез, скопио – к?ру деген ма?ынаны білдіреді.