СДЕЛАЙТЕ СВОИ УРОКИ ЕЩЁ ЭФФЕКТИВНЕЕ, А ЖИЗНЬ СВОБОДНЕЕ

Благодаря готовым учебным материалам для работы в классе и дистанционно

Скидки до 50 % на комплекты
только до 19.05.2025

Готовые ключевые этапы урока всегда будут у вас под рукой

Организационный момент

Проверка знаний

Объяснение материала

Закрепление изученного

Итоги урока

Դանիել Վարուժան, Ձոն

Нажмите, чтобы узнать подробности

Դանիել Վարուժանի   << Ձոն >> բանաստեղծության ուսուցման իմ եղանակը

Просмотр содержимого документа
«Դանիել Վարուժան, Ձոն»

ԴԱՆԻԵԼ ՎԱՐՈՒԺԱՆ  1884-1915  «Դանիել Վարուժան մեծագույն փառքերեն մեկն է մեր քնարերգության, եթե ոչ մեծագույնը »:  Հակոբ Օշական, գրող

ԴԱՆԻԵԼ ՎԱՐՈՒԺԱՆ 1884-1915

«Դանիել Վարուժան մեծագույն փառքերեն մեկն է մեր քնարերգության, եթե ոչ մեծագույնը »:

Հակոբ Օշական, գրող

  Դանիել Վարուժանը (իսկական ազգանունը՝ Չպուգքյարյան) 1896–1902 թթ-ին սովորել է Կոստանդնուպոլսի Մխիթարյան, ապա՝ Գատըգյուղի (թաղամաս` Կոստանդնուպոլսում) վարժարաններում: Այդ տարիներին նրա վրա ծանր տպավորություն են թողել աբդուլհամիդյան ջարդերը,  որոնք հետագայում դարձել են բանաստեղծի ստեղծագործության հիմնական թեմաներից: 1902–05 թթ-ին Վարուժանն ուսանել է Վենետիկի Մուրատ-Ռափայելյան վարժարանում: Բանաստեղծին գրավել է Վերածնության շրջանի հզոր մշակույթը, խորապես ուսումնասիրել է նաև Հայաստանի պատմությունը, հին ու նոր գրականությունը: 1909 թ-ին Վարուժանն ավարտել է Գենտի (Բելգիա) համալսարանը, վերադարձել հայրենիք և մինչև 1911 թ. դասավանդել է Սեբաստիայի Արամյան վարժարանում, 1911–12 թթ-ին՝ Թոքաթի (այժմ՝ Եվդոկիա) ազգային ճեմարանում, 1912–15 թթ-ին եղել  Կոստանդնուպոլսի Լուսավորչյան վարժարանի տնօրեն: Նա ժամանակի հայ առաջադեմ մանկավարժներից էր: 
  •   Դանիել Վարուժանը (իսկական ազգանունը՝ Չպուգքյարյան) 1896–1902 թթ-ին սովորել է Կոստանդնուպոլսի Մխիթարյան, ապա՝ Գատըգյուղի (թաղամաս` Կոստանդնուպոլսում) վարժարաններում: Այդ տարիներին նրա վրա ծանր տպավորություն են թողել աբդուլհամիդյան ջարդերը,  որոնք հետագայում դարձել են բանաստեղծի ստեղծագործության հիմնական թեմաներից:
  • 1902–05 թթ-ին Վարուժանն ուսանել է Վենետիկի Մուրատ-Ռափայելյան վարժարանում: Բանաստեղծին գրավել է Վերածնության շրջանի հզոր մշակույթը, խորապես ուսումնասիրել է նաև Հայաստանի պատմությունը, հին ու նոր գրականությունը:
  • 1909 թ-ին Վարուժանն ավարտել է Գենտի (Բելգիա) համալսարանը, վերադարձել հայրենիք և մինչև 1911 թ. դասավանդել է Սեբաստիայի Արամյան վարժարանում, 1911–12 թթ-ին՝ Թոքաթի (այժմ՝ Եվդոկիա) ազգային ճեմարանում, 1912–15 թթ-ին եղել  Կոստանդնուպոլսի Լուսավորչյան վարժարանի տնօրեն: Նա ժամանակի հայ առաջադեմ մանկավարժներից էր: 
։ Դ․Վ․ " width="640"

1905թ․ ընդունվում է Բելգիայի Գենտի համալսարան։ 1958թ․Գենտի համալսարանի գրադարանի դահլիճում ամրացվել է հուշատախտակ ՝ Վարուժանի դիմաքանդակով և հայերեն, ֆրանսերեն ու ֆլամանդերեն արձանագրությամբ այն մասին, որ նա 1905–09 թթ-ին սովորել է այդ համալսարանում:

Երբոր երազը կ՛ապրի ,

Երբոր երազն անմահ է։ Դ․Վ․

1909թ. - 1912թ. - 1921թ. - (հետմահու) " width="640"

Տասը տարվա ընթացքում գրել է 4 գիրք , որոնք հրատարակվել են՝

1906թ. -

1909թ. -

1912թ. -

1921թ. - (հետմահու)

 «Ցեղին սիրտը» (1909 թ.) ժողովածուի մեջ գերիշխողը հայրենասիրական ոգին է. մեկտեղվել են ցեղի մորմոքն  ու արյան ընդվզումը ,  ապրելու հավատն ու մարդասիրությունը:      «Դանիել Վարուժանի .... «Ցեղին սիրտը» ժողովածուն աղոթագիրք էր ամեն մի ապստամբի համար այնտեղ՝ Թուրքահայաստանում, որտեղ գոյության իրավունքը թաթախված էր արյան մեջ՝ Եվրոպայի բարեմաղթությամբ:  Նրա երգերը բազում հերոսներ ծնեցին, նրա խոսքը գործի վերածվեց »:   Սերգեյ Գորոդեցկի, ռուս բանաստեղծ, թարգմանիչ

«Ցեղին սիրտը» (1909 թ.) ժողովածուի մեջ գերիշխողը հայրենասիրական ոգին է. մեկտեղվել են ցեղի մորմոքն

ու արյան ընդվզումը ,

ապրելու հավատն ու մարդասիրությունը:

«Դանիել Վարուժանի .... «Ցեղին սիրտը» ժողովածուն աղոթագիրք էր ամեն մի ապստամբի համար այնտեղ՝ Թուրքահայաստանում, որտեղ գոյության իրավունքը թաթախված էր արյան մեջ՝ Եվրոպայի բարեմաղթությամբ:

Նրա երգերը բազում հերոսներ ծնեցին, նրա խոսքը գործի վերածվեց »:

Սերգեյ Գորոդեցկի, ռուս բանաստեղծ, թարգմանիչ

։ Դ. Վարուժան " width="640"

որ հայրենիքը ինծի պես արարած մը

ծնած ըլլալուն գոնե չզղջա։ Դ. Վարուժան

բանաստեղծության ̀ իբրև մեր հայրենիքի փառավոր անցյալին, ողբերգական ներկային և բոցեղեն ապագային նվիրված հայրենասիրական երգ, կդաստիարակվեն ազգային արժեքների և խորհրդանիշերի հանդեպ հպարտության զգացումով, կստանան գեղագիտական գիտելիքներ, կկարողանան վերլուծել բանաստեղծությունը, մեկնաբանել գաղափարը, առանձնացնել կարևոր մտքերը: " width="640"

ՁՈՆ

  • Դասի նպատակը՝
  • աշակերտները կիմանան Վարուժանի բանաստեղծության ̀ իբրև մեր հայրենիքի փառավոր անցյալին, ողբերգական ներկային և բոցեղեն ապագային նվիրված հայրենասիրական երգ,
  • կդաստիարակվեն ազգային արժեքների և խորհրդանիշերի հանդեպ հպարտության զգացումով,
  • կստանան գեղագիտական գիտելիքներ,
  • կկարողանան վերլուծել բանաստեղծությունը, մեկնաբանել գաղափարը, առանձնացնել կարևոր մտքերը:
Կարդալ 1-ին և 5-րդ, հետո 2-րդ և 4-րդ տողերը: Եղեգնյա գըրչով երգեցի փառքեր.  — Քեզի ընծա՜, իմ հայրենիք —   Սոսյաց անտառեն էի զայն կըտրեր… սոսիների  — Քեզի ընծա՜, հին հայրենիք —  Եղեգնյա գըրչով երգեցի քուրմեր.  Ընդ եղեգան փող լու’յս ելաներ:    ՓԱՌՔ ՀԱՅՐԵՆԻՔ ՔՈՒՐՄ  ԼՈՒՅՍ Սոսյաց անտառ– սոսի(չինար) ծառը հին Հայաստանում եղել է պաշտամունքի առարկա: Այն համարվել է սուրբ ծառ: Այդ ծառին նվիրված հեթանոսական տաճար է եղել էրեբունիում (Արին - Բերդ), իսկ մայրաքաղաք Արմավիրը շրջապատված է եղել սոսիների պուրակով,որոնց տերևների ձայնից քրմերը գուշակություններ են արել:
  • Կարդալ 1-ին և 5-րդ, հետո 2-րդ և 4-րդ տողերը:

Եղեգնյա գըրչով երգեցի փառքեր. — Քեզի ընծա՜, իմ հայրենիք — Սոսյաց անտառեն էի զայն կըտրեր… սոսիների — Քեզի ընծա՜, հին հայրենիք — Եղեգնյա գըրչով երգեցի քուրմեր. Ընդ եղեգան փող լու’յս ելաներ:

ՓԱՌՔ ՀԱՅՐԵՆԻՔ ՔՈՒՐՄ

ԼՈՒՅՍ

Սոսյաց անտառ–

սոսի(չինար) ծառը հին Հայաստանում եղել է պաշտամունքի առարկա: Այն համարվել է սուրբ ծառ: Այդ ծառին նվիրված հեթանոսական տաճար է եղել էրեբունիում (Արին - Բերդ), իսկ մայրաքաղաք Արմավիրը շրջապատված է եղել սոսիների պուրակով,որոնց տերևների ձայնից քրմերը գուշակություններ են արել:

, առասպելը " width="640"

Ընդ եղեգան փող լույս ելաներ

տաճարներ

Փառք

ծովից ծով

Տիգրան Մեծ

Քուրմեր

Հին հայրենիք

հպարտություն

հեթանոսություն

Հայկ

Վահագն

Գողթան երգեր

Հիշել՝ Մ․Խորենացի, , առասպելը

, Գր Զոհրապ, " width="640"

Եղեգնյա գըրչով երգեցի կարոտ. — Ձեզի ընծա՜, հայ պանդուխտներ — Ան տարաշխարհիկ բույսի մ’էր ծըղոտ… այլ աշխարհի — Ձեզի ընծա՜, հեգ պանդուխտներ — խեղճ Եղեգնյա գըրչով երգեցի հարսեր. Ը նդ եղեգան փող ո՛ղբ ելաներ:

կարոտ, հայ պանդուխտ, հարս

ողբ

Հիշել՝ Մ․ Գալշոյան, , Գր Զոհրապ,

, Գր Զոհրապ, " width="640"

Ը նդ եղեգան փող ո՛ղբ ելաներ

կարոտ

միայնություն

Օտար երկիր

հեգ պանդուխտ

հարս, կին, երեխա

տարագիր

արտագնա աշխատանք

վերադարձ

անորոշություն

  • Հիշել՝ Մ․ Գալշոյան, , Գր Զոհրապ,
։ Բացատրել նշված տողը / առաջադրանք աշակերտին / " width="640"

Եղեգնյա գըրչով երգեցի արյուն. — Ձեզի ընծա՜, սուրի զոհեր — Ան ծլած էր մոխրի մեջ իբրև կընյուն … եղեգնախոտ — Ձեզի ընծա՜, կրակի զոհեր — Եղեգնյա գըրչով երգեցի վերքեր. Ընդ եղեգան փող սի՛րտս ելաներ:

Արյուն , սուրի զոհեր , կրակի զոհեր , վերքեր

  «Ընդ եղեգան փող սի՛րտս ելաներ։

Բացատրել նշված տողը / առաջադրանք աշակերտին /

ԸՆԴ ԵՂԵԳԱՆ ՓՈՂ ՍԻՐՏՍ ԵԼԱՆԵՐ եղեռն ջարդ նախճիր Սուրի զոհեր արյուն ողբերգություն տառապանք, ցավ ցեղասպանություն անմեղ զոհեր, մահ հիշողություն գաղթ

ԸՆԴ ԵՂԵԳԱՆ ՓՈՂ ՍԻՐՏՍ ԵԼԱՆԵՐ

եղեռն

ջարդ

նախճիր

Սուրի զոհեր

արյուն

ողբերգություն

տառապանք, ցավ

ցեղասպանություն

անմեղ զոհեր, մահ

հիշողություն

գաղթ

" width="640"

Եղեգնյա գըրչով որբ տունս երգեցի. — Քեզի ընծա՜, հայր ալեհեր – Ցամքած աղբյուրեն մեր զայն հոտեցի … կտրեցի — Քեզի ընծա՜, մայր կարեվեր — ծանր վիրավոր Եղեգնյա գըրչով օջախս երգեցի. Ընդ եղեգան փող ծու՛խ ելաներ:

Որբ տուն, ալեհեր հայր, կարեվեր մայր

Բացատրել վերջին 2 տողերի իմաստը / առաջադրանք աշակերտին /

Հիշել՝ Հ․ Սահյան,

Ընդ եղեգան փող ծու՛խ ելաներ լքված ալեհեր հայր կարեվեր մայր Որբ տուն աղոթք ավերված լաց ծխանի ծուխ օջախ

Ընդ եղեգան փող ծու՛խ ելաներ

լքված

ալեհեր հայր

կարեվեր մայր

Որբ տուն

աղոթք

ավերված

լաց

ծխանի ծուխ

օջախ

Վարուժանի «Ձոնը» վշտի և կարոտի, ծանր ապրումների և զորեղ զգացումների ամբողջություն է: Բանաստեղծությունն ավարտվում է խոր հավատով ու պայքարի ոգեշունչ խոսքերով. Ու պայքա՜ր, պայքա՜ր, պայքա՜ր երգեցի.  — Ձեզի ընծա՜, հայ մարտիկներ —  Գրիչս եղավ անթրոց սըրտերու հնոցի…  — Ձեզի ընծա՜, քաջ մարտիկներ —  Եղեգնյա գըրչով վըրեժ երգեցի.  Ընդ եղեգան փող բո՛ց ելաներ: Պայքար , հայ մարտիկ , վրեժ անթրոց- կրակխառնիչ

Վարուժանի «Ձոնը» վշտի և կարոտի, ծանր ապրումների և զորեղ զգացումների ամբողջություն է: Բանաստեղծությունն ավարտվում է խոր հավատով ու պայքարի ոգեշունչ խոսքերով.

Ու պայքա՜ր, պայքա՜ր, պայքա՜ր երգեցի. — Ձեզի ընծա՜, հայ մարտիկներ — Գրիչս եղավ անթրոց սըրտերու հնոցի… — Ձեզի ընծա՜, քաջ մարտիկներ — Եղեգնյա գըրչով վըրեժ երգեցի. Ընդ եղեգան փող բո՛ց ելաներ:

Պայքար , հայ մարտիկ , վրեժ

անթրոց- կրակխառնիչ

Ընդ եղեգան փող բո՛ց ելաներ․․․ ՀԱՅ ՄԱՐՏԻԿՆԵՐ վրիժառու քաջ ընկերասեր անձնազոհ նահատակ համարձակ հայրենասեր

Ընդ եղեգան փող բո՛ց ելաներ․․․

ՀԱՅ ՄԱՐՏԻԿՆԵՐ

վրիժառու

քաջ

ընկերասեր

անձնազոհ

նահատակ

համարձակ

հայրենասեր

կարոտ- արյուն- որբ տուն- վրեժ 2. Մեկ նախադասությամբ ամփոփել յուրաքանչյուր տան գաղափարը։ 1․ Փառքեր երգելիս եղեգան փողից լույս է ելնում։ 2․Երբ կարոտ է երգում, մեր եղեգան փողից ողբ է ելնում։ 3․Արյուն երգելիս եղեգան փողից սիրտն է ելնում։ 4․ Երբ որբ տունն է երգում, եղեգան փողից ծուխ է ելնում։ 5․Պայքար ու վրեժ երգելիս եղեգան փողից բոց է ելնում։ " width="640"

Իմաստավորում

1. Գտնել բանաստեղծության բառերի ներքին կապը։

Փառք - կարոտ- արյուն- որբ տուն- վրեժ

2. Մեկ նախադասությամբ ամփոփել յուրաքանչյուր տան գաղափարը։

1․ Փառքեր երգելիս եղեգան փողից լույս է ելնում։

2․Երբ կարոտ է երգում, մեր եղեգան փողից ողբ է ելնում։

3․Արյուն երգելիս եղեգան փողից սիրտն է ելնում։

4․ Երբ որբ տունն է երգում, եղեգան փողից ծուխ է ելնում։

5․Պայքար ու վրեժ երգելիս եղեգան փողից բոց է ելնում։

Կշռադատում Ի՞նչ էի տեսնում Ի՞նչ էի լսում Ի՞նչ էի զգում Ի՞նչ իմացա

Կշռադատում

Ի՞նչ էի տեսնում

Ի՞նչ էի լսում

Ի՞նչ էի զգում

Ի՞նչ իմացա


Скачать

Рекомендуем курсы ПК и ППК для учителей

Вебинар для учителей

Свидетельство об участии БЕСПЛАТНО!