Экономиканын интернационалдашы. Үчүнчү илимий-техникалык революция. Дүйнө тарых. 11-класс

Экономиканын интернационалдашы. Үчүнчү илимий-техникалык революция

Дүйнө тарыхы

11-класс

Колдонулган медиа материалдар

Трансулуттук жана мамлекет аралык компаниялар

• X X к. ортосунда интеграциянын негизинде «ачык экономика» же «экономиканы интернационалдаштыруу» феномени пайда болду. Илимий-техникалык жетишкендиктерге таянып эл аралык ишканалар пайда болду. Алар трансулуттук жана мамлекет аралык компаниялар деп аталып, дүйнөлүк чарбада негизги ролду ойной баштаган. Алардын чет өлкөлөрдө филиалдары ачылып, технологиянын эң жогорку деңгээлине жетишкен. Алар кызматташтыктын жаңы ыкмасы- стратегиялык макулдашууга өтүшкөн жана жаңы рыноктун күчөшүнө («ноу-хау», патенттер, лицензиялар) алып келген.

Батыш Европанын интеграция процесстери

• Бүгүнкү күндө эл аралык интеграциянын эң өнүккөн формасы- Европалык Союз (ЕС). Бул союзду 1957-ж. Бельгия, Италия, Британия, Ирландия, Дания, Грекия, Испания, Португалия, Австрия, Финляндия, Швеция кирген. «Төрт эркиндиктин» (товар, капитал, тейлөө, жумушчу күчү) эркин жарыялашкан.
• 1993-жылдан баштап бирдиктүү ички рынок иштейт. 1993-ж. 1-ноябрынан баштап ЕЭСтин 12 мамлекети кол койгон Маастрихт келишими күчүнө кирген.

Түндүк Америка өлкөлөрүндөгү интеграциялык процесстер

• 1980-жж. интеграция процесси Түндүк Америка, АКШ, Канада, Мексиканын ортосунда жүргөн.
• 1990-ж. Ж. Буш Аляскадан Оттуу жерге чейинки эркин соода аймагы жөнүндө доктринаны иштеп чыккан.
• 1991-ж. АКШ, Канада, Мексика өлкөлөрүнүн ортосунда үч жактуу келишим түзүлгөн.

Азия-Тынч океан регионундагы интеграция

• 1989-ж. Япониянын демилгеси менен Азия-Тынч океан мамлекеттеринин экономикалык кызматташтык уюму түзүлгөн. Ал уюмга Бруней, Индонезия, Малайзия, Сингапур, Филиппин, Австралия, Гонконг, Кытай, Жаңы Зеландия (11мамлекет) кирген.

Үчүнчү илимий-техникалык революциянын этаптары

• ИТРдин этаптары:

• 1940-1960-жж. Илимий ачылыштар:

1960-ж.-телекөрсөтүү, транзистер, компьютер, радар, ракета, атом бомбасы, пенициллин;

1950-ж.-водороддук бомба, Жердин жасалма жандоочусу, реактивдүү самолёт, ЭВМ;

1960-ж.-лазер, интегралдык схема, спутник байланыштар, тех жүрүүчү экспресс ж.б.

2) 1960-1980-жж. Илимий ачылыштар:

1970-ж.-маалыматты булалык-оптикалык жолу, өнөр жай роботу, биотехнология;

1980-ж.- өтө бекем керамика, компьютердин бешинчи мууну, термоядролук синтез пайда болгон.

Постиндустриялык цивилизация

• Батыштын окумуштуулары XX к. экинчи жарымындагы ИТРдин натыйжаларын анализдеп «жаңы индустриялык» жана «постиндустриялык коом» теорияларын иштеп чыккан.

• 80-90-жж. коомдогу ИТРдин орду жөнүндө обьективдүү көз караштар пайда болду. КМШ өлкөлөрүндө да

«постиндустриялык коом»

концепцияларын жактагандар көбөйгөн.

• Натыйжада постиндустриялык коомдун мезгилинде заманбап цивилизациянын көптөгөн проблемалары чечиле баштаган.

Көңүл бурганыңыздар үчүн рахмат!

Республикалык М. Абдраев атындагы атайын адистештирилген музыкалык орто мектеп-интернатынын тарых мугалими Ажыбаева Нурила Эргешбаевна