Электр чынжыры жана анын бөлүкөрү

Электр тогунун булактары:

• Электрофордук машина
• Фотоэлемент
• Галваникалык элемент (батареялар,аккумулятор)
• Термоэлемент (ЖЭС)

ЖЭСнын айлана чөйрөгө тийгизген таасири

• Түтүн, чаң, күл,туман
• Климаттын өзгөрүшү
• Күйүп үлгүрбөгөн отундун күлү атмосферага кошулат, жамгыр менен аралашса кислота пайда болот.Кислородду азайтат

Электр чынжыры – ток булагынан, токту керектоочулордон жана жонго салуучулардан турат.

Элетр энергиясын турмушта пайдалануу учун элетр чынжырларын тузуу керек.

• Тема: Элетр чынжыры жана анын болуктору.

Элетр тогун керектоочулорго: элетр лампочкасы, электр плиткасы, кир жуугуч машина, телевизор, телефон ж.б кирет

• Жонго салуучу тузулушторго : лампочканы мезгил –мезгили менен очуруп, куйгузуп туруу учун ажыраткычтар жана кошкучтар, кнопкалар, ачкычтар ж.б кирет.

Элетрдик куралдарды, ток булагын жана башка тушулушторду бириктируунун жолдорун корсотуучу чийме электрдик схема деп аталат.

Элетрдик схемада элетр тогун керектоочу куралдар жана тузулуштор атайын белги менен белгиленет.

Бул жонокой чынжыр чонток фонарынын схемасы

Гальваникалык элемент (ток булагы)

+

-

Элетр лампочкасы

Электр конгуроосу

Элетр каршылыгы

Реостат

Туташтыргыч же ажыраткыч

Конденсатор

Откоргучтордун бириктирилиши.

Элетр чынжырында токтун ар дайым болуп турушунун бирден бир шарты чынжырдын туюк болушу

Электр чынжырынын жана анын болукторунун схемасын чийгиле

Суроолорго жооп жазгыла.

• Электр чынжыры эмнелерден турат?
• Электр чынжырында токтун ар дайым болуп турушунун бирден бир шарты эмнеде?

• Электрдик схема деп эмнени айтабыз?

Томондогу электрдик чынжырдын схемасын карап чыгып , анын составдуу болукторун жазгыла.

• 1. Гальваникалык элемент
• 2. туташтыргыч же ажыраткыч
• 3. откоргуч зымдар
• 4. электр лампочасы
• n

Уй тапшырма. Электрдик куралдардын жана тузулуштордун схемада шартуу белгиленишин жаттап келуу.

• Электр чынжыры ток булагынан (гальваникалык элементтердин батареясынан),эки электр конгуроосунан, эки ачкычтан жана бир лампадан турат. Бир конгуроо озунчо ачкыч менен иштегендей, ал экинчи конгуроо конгуроо иштегенде лампа кошо куйгондой кылып электр чынжырынын схемасын чийгиле.

Конул бурганыздарга рахмат.