Этиштин мамилелери.Кош мамиле

Саламатсыздарбы

Атабаева Назира Турсунбаевна

Кыргыз тили жана адабияты мугалими

Жагымдуу маанай Кайырлуу кун досум, Кайырлуу кун болсун! Маанайыбыз кётёрщъкщ Шаттыкка толуп турсун ! Ушул куну Ийгиликтер толо болсун! Биздин алган баабыз, Жалан гана беш болсун !

Сабактын темасы: Кош мамиле

Максаты.

Компетенттүүлүктөр

Билим берүүчүлүк максаты

Ё нүктүрүүчүлүк максаты.

Окуучулар этиштин мамилеле-

--кош мамиле боюнча теориялык билимге ээ;

Тарбия берүүчүлүк максаты . Окуучулар алдыңкы идеяларга

--түрдүү чөйрөдө сүйлөө ишмердүүлүгүнө ээ;

Этиш жөнүндөгү мурунку алган

- --ыш мүчөсүнүн уланышын талдай билет;

рин, кош мамиле этишти, анын жасалышын түшүнүшөт

--сөздөрдү жана сүйлөмдөрдү түзөт.

билимдери тереңдейт

--жазуу жана сүйлөө ишмердүүлүгүнө ээ;

ишенгендикке тарбияланышат

--тил аркылуу улуттук сөз өнөрүн үйрөнөт;

--кеп маданиятына ээ.

--сөздөрдүн маанилерин билет

Балдар, биз өткөн сабакта этиштин мамилелери жана негизги мамиле тууралуу билгенбиз.

• Окуучулардын маалыматтуулугун билүү үчүн суроолор:
• 1) Этиштин кандай мамилелери бар?

• 2) Эгер кыймыл-аракет сүйлөп жаткан адам тарабынан аткарылгандыгын билдирсе, ал кандай мамиле болот?

• 3) Кандай этиштер негизги мамилени түзөт?

• 4) Кайсы мамиленин өзүнө таандык мүчөсү жок?

• 5) Негизги мамиле этиштер кайсы сүйлөм мүчөсүнүн милдетин аткарат? Мисалдарды келтиргиле.

Эстеп калуу керек!

Негизги этишке -ыш мщчёсщнщн уланышы аркылуу жасалып, кыймыл-аракеттин бир нече киши тарабынан биргелешип ,кошулуп аткарылгандыгын ,иштелгендигин билдирген этиштер кош мамиле деп аталат.

Негизги мамиле + -ыш = кош мамиле

барыш, билиш, кёрщш,ж.б

Мисалы:

Балдар кол кётёрщштщ.

Кыздар сабак учурунда бийлешти.

Колдонуу.

• 452-кёнщгщщ. Жекече иштёё .

• Кёп чекиттин ордуна кош мамиленин жана ёткён чактын тиешелщщ мщчёсщн улап жазгыла.
• Кош мамиле этиштер кандай санда айтылды?

1. Чабандестер улак тарт... , мергенчилер жамбы ат... .

• Щлгщ;

1. Чабандестер улак тарт ышат , мергенчилер жамбы ат ышат . Тартышат, атышат - кёптщ санда

Ырды толуктагыла !

• Тартынбастан ичирип.
• Эки жагын ........ ,
• Канаттарын ....... .
• Мукам-мукам ........ ,
• Бутагына ........ .
• Коркунуч болсо дуу кетип,
• Куштар келген аккан суу!

• Керектелщщчщ сёздёр; жарашып, карашып, тарашып, сайрашып,

Бышыктоочу суроолор

• Кош мамиле этиш деп кандай этиштерди айтабыз?
• Кош мамиле этишти кайсы мщчё уюштурат ?
• Мисалдар менен далилдегиле.

Мщчёнщн щйщн таап бергиле.

кош

ёздук

-ыш

аркылуу

туюк

негизги

Щй тапшырмасы

• 454-кёнщгщщ.
• Сщйлёмдёрдщ кёчщрщп жазгыла.
• Кош мамиле этиш менен негизиг мамиле этиштерди салыштыргыла.
• Алардын айырмачылык окшоштуктары эмнеде?

Кёъщл бурганыныздар щчщн чоъ рахмат ! Саламатта калыъыздар!