«Фӕндараст, 2-æм кълас!».

П АДДЗАХАДОН БЮДЖЕТОН ÆППÆТ АХУЫРАДОН

УАГДОН СКЪОЛА-ИНТЕРНАТ «АЛАЙНАГ ГИМНАЗ»

С. ДЗÆУДЖЫХЪÆУ

«Фӕндараст, 2-æм кълас!».

Х ъомылгӕнӕг:

Гуыриаты А.А.

Дзæуджыхъæу, 2025 аз.

Мероприятийыцыд:

I. Бацæттæгæнæн рæстæг.

- Уæ бон хорз сывæллæттæ!

- Абон бӕрӕг кӕндзыстӕм вазыгджынцау- нӕ фыццагахуыры азы кӕрон. Бамбæрстат куыдæнæнхъæлæджы атахтысты уæахуыры бонтæ? Смах дæр уæдæ айрæзтыстут, базыдтат бирæ ног цыдæртæ, цымæ цытæ уыдон та мынсымахранымайут. (сывæллæтты дзуæппытæ).

-Ӕнцон нӕ уыдацыахуыры аз, уроктыхъуыдфыссын, нымайын, кӕсын, ахуыргӕнджытӕм лӕмбынӕг хъусын, кӕм-иу фӕллайгӕ акодтат, кӕм-иу уӕ хуыссӕг ахста, кӕм-иу уын ӕххормаг уыд, ӕмӕ мын фылдӕр, ӕвӕццӕгӕн ме’рбацыдмӕ уымӕн ӕнхъӕлмӕ кастыстут, цӕмӕй уӕ хӕрӕндонмӕ акӕнон афтæ уы?Амахуыркодтат хӕларзӕрдӕ уӕвын уӕ къласӕгтимӕ, кӕд-иу арӕх гыццыл хылтӕ рауади, уӕддӕр.

Нæдуары къæсæрмæ та уæм æнхъæлмæ кæсы сæрд, уыимæ та уæ улæфæн бонтæ, кæцытæм смах зæрдиагæй æнхъæлмæкастыстут. Уæдæ абон иумæ загъæм: «Æгас цу сæрд».

Æмдзœвгœбакœсдзæн:Дзугаты Алана

СӔРД

Хурсудзы... Уырыдзы
Хæрынæн бæззы...
Чи хъæдæй рæгъæдæй
Сырх мæнæргъ хæссы,

Чи халсарæй кæмтты
Æргъæмттæ бæтты...
Хуыскъæлæй, æхсæрæй
Кæм цæуынц рæтты!

Цæвæгæй, мæхъитæй,
Æхсырфæй цæттæ,
Хорзбайрай, мæ бæстон,
Кæмдæриддæр дæ! 

• Фæрстытææмдзæвгæмæ гæсгæ...

• Цымæ кæд ралæууы сæрд?

Уыци-уыци:

Четыре ковра рукодельницы ткут,

Один за другим их на землю кладут.

Белый, зеленый, пестрый и желтый.

Ответ здесь мудреный. Его нашел ты?

(Времена года)

Цавæр афæдзы афонтæ мазонут? Ранымайæм сæ.

• Раттут фæрстытæн дзуæппытæ.

-Цавæр афæдзы афон у?

-Йæ разæй та цавæр афæдзы афонуыди?

-Уалдзæджы фæстæ та цавæр афæдзы афон ралæудзæн?

Тынгхорз!

Æмдзœвгœ бакœсдзæн: ДзгойтыБатраз

Жду я с нетерпеньем лета

Жду я с нетерпеньем лета,
Потому что в нем тепло
Травка хорошо прогрета
Все в округе расцвело.

И по всей земной планете
Веселиться ребятня…
И еще за то, что летом
День рожденье у меня!

1. Ныр та манывтæм гæсгæ абарæм афæдзы афонтæ, райсæм уалдзæг æмæ сæрд, цавæр хицæндзинад сæ исиу иннæйæ?

Уæдæ бæстæ цъæх рæсугъд фæлыст куы вæййы, уæд та райдайынц сывæллæтты каникултæ сæрды мæйты. Тынг уарзæм мах сæрды мæйтæ. Цал мæйæаразту сæрд: (июнь, июль, август), иронау та сæзонуткуыдхуыйнынц?

- Уæдæ базонæм: Хурхæны мæй – июнь, Сусæны мæй - июль, Майрæмы мæй - август.

Байхъусутчысылрадзырдма:

Кæддæр зæххыл зымæг нæ уыд. Æдзухæй дæр уыд сæрд. Æвæдза, уыйдиссаджы рæстæг уыд: зæхх-бумбулийау фæлмæн, дон-хъарм, бæлæстæ афæдзы дæргъы цъæх-цъæхид дардтой. Афтæ уыд, цалынмæ иухатт зымæг нæ фæтæргай, уæдмæ.

-Айцыхабар у! Æппынæдзух сæрд æмæ сæрд! Цæсгом дæр дзы хъæуы! Æмæ уæд зымæг сæрдыл æддæмæ хæцын райдыдта. Цы фæуа сæрд? Йæхи зæххмæ æрæппæрста, фæлæ уый та ихцъар сæвæрдта.

-Сæфын,-дзуры сæрд, цыма фæуон, зымæг мæ мары. Уалынмæ йæм бæлæсты къуыбæрттæ бадзырдтой:

-Махмæ рацу, мах дæ бамбæхсдзыстæм. Æмæ æцæгæйдæр сæрд бæлæсты къуыбары бамбæхст,зымæгæй йæ сæр уым бафснæйдта. Зымæг аивгъуыдта. Хур йæ зынг цæстæй ныккасти дунемæ. Цæугæдæттæ хæлхæлгæнгæ згъорынц. Бæлæстæ къуыбаррафтыдтой. Сæрд дæр феуæгъд, ссæрибар ис. Уæдæй фæстæмæ сæрд зымæгæй йæхи бæлæсты къуыбары бамбæхсы. Æмæ куыддæр уалдзæг ралæууы, бæлæстыл ног сыфтæр фæзыны, афтæ адæм фæзæгъынц:

- Сæрд ралæууыд! 

Сæрды вæййы хъарм. Алы цымыдисаг хъæзтытæй фæхъазут, цæугæдæтты уæхи фæнайут. Бæлæстыл вæййы алыхуызонадджын дыргътæ.

1. Сæрдыгон викторинæ.

1. Ацы бæлæстæй бумбуличиуадзы?

- бæрз - гæдыбæлас - тулдз

1. Ацыгагадыргъ сæрды æрзайы алкæмæй фыццаг:

- мæнæргъы - æрыскъæф - хъæлæрдзы

3)Ацы гагадыргътæй се ппæтæй пайдадæр у:

- хъæлæрдзы - хъæлгъæн -харбыз

4) Цæрæгойтæй йæ фæсæтты фаткъуытæчиæмбырд кæны , уый у:

- мæлдзыг - уызын - хæдзарон тæрхъус

1. Хъазт. Улæфт.

− Амдзӕгъд ма кӕнут иууылдӕр;
−Амдзӕгъд ма кӕнӕт, чиуарзы хӕрӕндоны картофджын;
− Амдзӕгъд ма кӕнӕт, азы дӕргъы иухатт дӕр чи нӕ байрӕджы кодта, уыдон;
− Амдзӕгъд ма кӕнӕт , чиуарзы скъоламӕ цӕуын;
−Амдзӕгъд ма кӕнӕт, дыууӕтӕ фылдӕрчиуарзы;
− Амдзӕгъд ма кӕнӕт, каникултӕ чи нӕ уарзы;
−Амдзӕгъд ма кӕнӕт, хыл кӕнын чиуарзы, уыдон;
−Амдзӕгъд ма кӕнӕт, дыккӕгӕм къласмӕ кӕй фӕнды, уыдон.

Æмдзœвгœ бакœсдзæн: БекъойтыЗæринæ

За Весной приходит Лето
В платье яркое одето.

С Солнцем дружбу оно водит,
Улыбается Природе.

Дарит урожай Земле
И детишкам – крем-брюле.

Отпуск дарит маме с папой,
Воздуху цветочный запах.

Вот такое оно Лето,
Что поэтами воспето.

1. Ныртæккæ та дæтдзынæн фæрстытæ, смахдзуапп дæттутО æви НÆ.

- Сæрды нæхи фæнайæм? (нæхи хъахъхъæнын хъæуы?Цæмæй?)

- Сæрды нæ уæлæ хъарм дарæс дарæм? Уæдæ кæд?

- Сæрды хæрæм алыхуызæн дыргътæ? ( ам та цæмæй хъахъхъæнæм нæхи?)

- Сæрды скъоламæ фæцæуæм?

- Цæуæм улæфынмæ, денджызмæ?

1. Уыци– уыцитæ.

1. СÆРД ДАРÆСЫ ЦÆУЫ, УАЗАЛЫ БÆГЪНÆГ ВÆЙЙЫ. 

2. СÆРД УÆЛÆМÆ ЦÆУЫ, ЗЫМÆГ – ДÆЛÆМÆ

1. Кæрон

Æмдзœвгœ бакœсдзæн: РубайтыАрсен

Если едем мы на море

Если едем мы на море
С мамой, папой отдыхать
Значит очень-очень скоро
Будем в волны мы нырять.

Будем долго мы играться,
Ведь на улице светло
На деревья забираться.
Только б лето не ушло!