Финикиянын байыркы цивилизациясы 5-класс

Сабактын темасы: Финикиянын байыркы цивилизациясы

Сабактын максаты: - Окуучулар Финикиянын байыркы цивилизациясы, кол өнөрчүлүгү, дыйканчылыгы шаарлардын өсүшү жөнүндө кеңири маалымат алышат түшүнүшөт.

Сабактын жабдылышы: Ноутбук, окуу куралдары, А4 кагазы, карточка

Сабактын жүрүшү: -Уюштуруу

-Жагымдуу маанай түзүү

-Үй тапшырманы суроо

-Жаңы темага өбөлгө түзүү

Жаңы тема: Финикиянын байыркы цивилизациясы

Финикия. - Б.з.ч.Хк . борбору Сидондо жана Тирде болгон Финикия мамлекети тузулгон. Египеттиктер финикиялыктарды б.з.ч.2-мин жылдыкта фенеху деп аташкан. Финикиялыктар да батыш семит урууларына киришкен. Финикия менен Сириянын копчулук аймагы онуктурууго ынгайсыз болгон . Ошондуктан бул жердеги калк узак мезгилдер бою кочмон турмушта жашап , малчылык менен кун корушкон. Аларда эн алгач колго уйротулгон уй жаныбары чочко болгон ,андан кийин ири муйуздуу мал уйротулгон. Унаа катары букаларды пайдаланышкан. Дыйканчылык онуккон жерлерде буудай , арпа жана тару эгишкен. Жузум жана зайтун дарагы кенири тараган.Анын тушумунон тамак ашка пайдаланганга , жарык кылганга, дары-дармек даярдаганга жана косметикалык каражаттарды жасаганга май (олива майы) алышкан.Финикиялыктар Ливан тоосунун капталдарына тектирче жайыктарды жасап , жасалма суугат менен иштетишкен. Тоо капталдарын мындай тектирче кылып иштетуунун артыкчылыгы тоо башынан келген суну уномдуу пайдаланып,улам ылдыйкы аянтчаларды суугаруу ыкмасы болгон. Мындай жерлерди кобунчо жемиш бактарын жана жузум остуруу учун пайдаланышкан.Ошондой эле кол онорчулуктун да ар кандай турлору эн байыркы мезгилдерде эле пайда болгон . Египеттик папирустардын биринде Финикияда: «Тоолор курулушка керектуу кок тиреген эмендер жана кедрлер оскон токойлор менен жыш капталган», - деп жазылган.Ошондуктан булл жерлердеги уруулар байыртадан эле жыгач иштетууну билишкен. Имараттарды чийки кыштан тургузушса да ,аны бекемдеш учун карагайларды пайдаланышкан.Шаарлардагы чон имараттардын жогорку кабаттары устундар менен которулгон. Дубалдардын ички беттери жыгач менен капталган. Орундуктар, устолдор, укоктор кутуча ж.б.у. с. буюмдарды жыгачтан жасашкан. Бак –дарактын коптугу кеме куруунун онугушуно оболго тузгон. Египеттиктер Байыркы падышалык мезгилинде эле кемелердин бир турун «библдик кеме» деп аташкан. «Финикийлер» деген аталыштын египеттиктердин «кеме куруучу» дегенди билдирген «фенеху» деген созунон келип чыгышы толук мумкун.Финикиялыктар кемелердин эки тибин: жук ташуу учун «тегерек» жана согуштук максатта «узун» кемелерди пайдаланышкан. Металлургия чон мааниге ээ болгон. Металлды бекем куралабдыктарды жасоого колдонушкан. Ошондой эле кездеме токуу да онуккон. Зыгырдан жана жундон ар кандай боюмдарды жасашкан.

Сабакты бышыктоо: Тарсия (дал келтирүү)

Сабакты жыйынтыктоо: Суроо-жооп, талкуу

Баалоо: Активдүү катышкан окуучуларга баа коюу

Үйгө тапшырма берүү: Финикиянын байыркы цивилизациясы