Dars mavzusi Jism impulsi. Impulsning saqlanish qonuni.
Qo’shrabot tuman 2- umumiy o’rta ta’lim maktabi fizika fani o’qituvchisi Duvlayev K. A.
Ѵ (m/s)
I va II qismlarda jism tezlanishini taqqoslang.
|
||
t(s)
S(m)
Ѵ = const.
Grafikdan foydalanib jism tezligini toping.
12
t(s)
6
Jism impulsi – jism massasi bilan tezligi ko’paytmasi orqali aniqlanuvchi fizik kattalik.
P = m · Ѵ
m
Ѵ
P- jism impulsi
m- jism massasi
Ѵ- jism tezligi
Р [kg·m/s]
Р – vektor kattalik
Р jism tezligi yo’nalgan tomonga yo’naladi.
Единицы измерения импульса тела
P
m
Ѵ
P
Ѵ
Р (kg·m/s)
Grafikdan jism massasini aniqlang
6
6
Ѵ (m/s)
1
1 shar – po’lat
2 shar – yog’och
Ѵ ₁= Ѵ ₂ tezliklari teng
V ₁ =V ₂ hajmlari teng
Jismlar impulslarini taqqoslang
Ѵ ₁
2
Ѵ ₂
Hayotda odatda bir jismga emas balki bir necha jismlardan iborat jismlar guruhiga ko’proq duch kelamiz.
O’zaro ta’sirlashuvchi jismlar guruhi jismlar sistemasi deyiladi
n – sistemadagi jismlar soni
Р sistema = P₁+P₂+P₃… Р n
Р sistema – sistema impulsi, uni tashkil qiluvchi jismlar impulslari yig’indisidan iborat.
Masalalar yechishda ikki jismdan iborat sistemalardan foydalanamiz.
m ₁
1)
2)
m ₂
Ѵ₂
Ѵ₁
Ѵ₁ и Ѵ₂ bir tomonga yo’nalgan
Ѵ₁
Р sistema = P₁+P₂
m ₁
m ₂
Ѵ₁
Ѵ₂
Ѵ₁ и Ѵ₂ qarama-qarshi yo’nalgan
или
Ѵ₂
Ѵ₁
m ₁
m ₂
Р sistema = P₁-P₂
3)
Ѵ₂
Ѵ₁
Ѵ₁
Ѵ₂
P sistema = √p 1 +p 2
Sistema impulsining saqlanish qonuni
- Jisimlar sistemasi impulsi – o’zgarmas kattalikdir.
Jisimlar sistemasi impulsi saqlanish qonunining qo’llanilishi
Reaktiv harakat
Raketa startda
Rakuta uchmoqda
Reaktiv samolyotning uchishi
Jismlar sistemasi impulsining saqlanish qonunidan kosmik sohada , harbiy ishda, avisozlikda keng foydalaniladi.
E’tiboringiz uchunraxmat!