География боюнча республикалык олимпиада
Теориялык тур
А бөлүгү. Тесттик тапшырмалар
1. 8о түндүк кеӊдикте жана 169о батыш узундукта жайгашкан чекиттен 26о түндүк
кеӊдикте жана 173о чыгыш узундукта жайгашкан чекитке эӊ кыска жол менен жетүү үчүн кайсы багытта жылыш керек? (Бир туура жоопту тегеректегиле. Жооптордун
жанындагы бош жерди графикалык ой жүгүртүүлөр үчүн пайдаланыӊыз).
А. Түндүк-чыгышка
Б. Түштүк-батышка
В. Түндүк-батышка
Г. Түштүк-чыгышка
2. 1050 о тун азимуту канчага барабар? (Бир туура жоопту тегеректегиле. Жооптордун жанындагы бош жерди эсептөөлөр үчүн пайдаланыӊыз).
А. 250о
Б. 280о
В. 315о
Г. 330о
3. Бул сүрөттөр Тянь-Шань территориясынын ар кайсы геологиялык эпохалардагы сырткы келбетин чагылдырат. Тянь-Шань территориясы протерозой эрасында жана кембрий
доорунда кандай эле? (Тийиштүү тамганы тегеректегиле).
4. Төмөндө келтирилген агымдардын кайсы жубу муздак агымдар? (Үч туура жоопту тегеректегиле).
А. Перу агымы жана Гольфстрим агымы
Б. Калифорния агымы жана Бенгал агымы
В. Түндүк пассат агымы жана Түндүк-Тынч океан агымы
Г. Куросио агымы жана Сомали агымы
Д. Муссон агымы жана Гвинея агымы
Е. Батыш шамалдардын агымы жана Лабрадор агымы
Ж. Бразилия агымы жана Гвинея агымы
З. Канар агымы жана Фолкленд агымы
5. Кыргызстандын кайсы көлү жер титирөөнүн жана аска породаларынын көчкүсүнүн натыйжасында пайда болгон? (Бир туура жоопту тегеректегиле).
А. Кулун
Б. Ысык-Көл
В. Ала-Көл
Г. Соң-Көл
Д. Чатыр-Көл
Е. Мерцбахер көлү
А бөлүгү. Тесттик тапшырмалар.
1. ЕСке мүчө болгон үч өлкөнү көрсөткүлө?
А) Франция б) Литва в) Норвегия г) Эстония д) Исландия е) Швейцария
2. Африкадагы урбанизация деңгээли төмөн болгон эки өлкөнү көрсөт?
А) Руанда б) Бурунди в) Эритрея г) Буркина-Фасо
3. Горизонттун багытын азимут менен айкаштыгын көрсөткүлө?
1. Түштүк а) 135
2. Батыш-түндүк-батыш б) 180
3. Түштүк-чыгыш в) 270
4. Батыш г) 290
4. Жазуучу географ Н.Н. Михайлов “Меридиан бойлоп” деген озүнүн китебинде жазган, 1 күн 180 суткага айланган? “Күн дайыма бирдей бийиктикте жүрөт жана аны билүүгө мүмкүнчүлүк болгон эмес, түштүк кайсы жакта, саатты билбейсиң?
Жообу: ________________________________________________________________________
5. Суматра аралынын көпчүлүк аянтын кайсы жаратылыш зонасы ээлейт?
А) нымдуу экватордук токой
Б) саванна жана сейрек токой
В) жарым чөл жана чөл
Г) Токойлуу талаа жана талаа
6. Төмөндөгү атактуу саякатчылардын экспедициясы кайсы кемеде жүргүзүлгөн?
Төмөнкүнү дал келтиргиле?
№ | Аталышы | Жообу | № | Саякатчылар |
а | Трехмачтовый “Фрам” | | 1 | Фернан Магеллан |
б | Военный шлюп “Восток” | | 2 | Витус Беринг |
в | “Санта Мария” | | 3 | Тур Хейердал |
г | “Индевор” | | 4 | Фаддей Беллинсгаузен |
д | Бальсовый плот “Кон Тики” | | 5 | Джеймс Кук |
е | “Виктория” | | 6 | Христофо Колумб |
ж | “Святой Петр” | | 7 | Руаль Амундсен |
7. Географиялык зонанын конкреттүү берилген түрүн кайсы фактор мүнөздөйт?
А) Кургактыктын радиациялык индекси
Б) Радиациялык баланс
В) Атмосфералык циркуляция
Г) Нымдуулуктун шарты
8. Бир белгисиз тоо чокусу дүйнөлүк океан деңгээлинен жогору туруп, эгерде ал 1409 метр Джомолунгмадан төмөн болсо, бул кайсы тоонун чокусу?
Жообу:____________________________________________________________________________
9. Франциянын эң ири кара металлургия региону?
А) Нормандия
Б) Лотарингия
В) Брежень
Г) Прованс
10. Төмөнкүнү толукта:
Өлкөнүн же райондун калкынын санынын өсүшү аны толуктай албагандыгынын натыйжасында калктын жалпы санынын азайышы.
Жообу:______________________________________________________________________________
11. Чукотканын атом “меши” деп кайсы электростанцияны аташат?
А) Белоярск АЭСи
Б) Билибин АЭСи
В) Балаков АЭСи
Г) Кольск АЭСи
12. Бул океандын ичиндеги дарыя: ал эч качан соолубайт жана нугунан чыгып кетпейт. Ал дарыянын эни 200 км, тереңдиги 1000 метрге чейин жетет, суусунун температурасы жогору болгону менен гана эмес, ачык көк түсү менен да айырмаланат. Аны “Европанын батареясы” деп да аташат. Эмне жөнүндө сөз болуп жатат?
Жообу:_____________________________________________________________________________
13. Кыргызстандын аймагында төрт климаттык алкак бар. Төмөнкү мүнөздөмө климаттын кайсы алкагына таандык: “500 метрден 1200 метрге чейинки бийиктикте жайы ысык жана бир калыпта салкын, кышында кар аз жаайт, субтропикалык климаттын белгилери байкалып, июлдун орточо температурасы +20-25 градус С, январь айындагы абанын температурасы -4-7 градус С”
А) тоо этегиндеги өрөөндүү
Б) орто бийиктиктеги тоолуу
В) бийик тоолуу
Г) нивалдык
14. Тогуз Торо өрөөнүнүн түндүк тарабынан кайсы тоо кыркасы курчаган?
А) Нура, Ача Таш, Молдо Тоо
Б) Молдо Тоо, Кабак Тоо, Көкирим Тоо
В) Ат Ойнок, Кабак Тоо, Ат Башы
15. Аныктагыла: В пунктунан А жана Б чекиттеринде аба басымын ченешкен. Шамал кайсы багытка көздөй согот, үчөөнүн ичинен эң күчтүү шамалы кайсы? Далилдегиле:
А) 741 мм ____________________Б) 750 мм ______________________
А) 763 мм ____________________Б) 758 мм ______________________
А) 754 мм ____________________Б) 752 мм ______________________
Б бөлүгү. Ачык типтеги тапшырмалар.
16. Аныктагыла: Катардагы жазылгандардын ичинен ашыкчасын алгыла. Ошого түшүндүрмө бергиле? Далилдегиле:
1) Бассов, Татарский, Бенгальский, Берингов, Мозамбикский
2) Алтай, Альпы, Аделаида, Анды, Апеннины
3) Обь, Янцзы, Ока, Конго, Дунай, Лена
4) Индостан, Ирландия, Исландия, Сахалин, Сулавеси
5) Мексиканский, Ла-Манш, Большой Австралийский, Персидский
6) Корея, Камчатка, Куба, Кольский, Вулластон
17. Төмөнкү өлкөлөрдүн борбор шаарларын атагыла?
1) Кирибати ______________________
2) Свазиленд _____________________
3) Сьерра-Леоне ___________________
4) Сент-Китс и Невис _______________________
5) Гренаде ______________________
6) Бурунди _______________________
7) Израиль ___________________
8) Буркина-Фасо ______________________
9) Барбадос _____________________
10) Словения ____________________
18. Элдердин санынын көптүгүнө жараша төмөндөн жогору карай жайгаштыр:
А) японцы 1. ______________________
Б) казахи 2. ______________________
В) литовцы 3. ______________________
Г) хиндустанцы 4. ______________________
Д) бенгальцы 5. ______________________
Е) бразильцы 6. ______________________
19. Бул мамлекеттерди территориясынын чоңдугу боюнча жайгаштыр?
Куба, Россия, Турция, Индия, Германия, Канада, Армения, Мексика
Жообу: ___________________________________________________________________________
20. Бул элдер кайсы өлкөлөрдө жашайт? Аныктагыла:
Малагасийцы, персы, уйгуры, чукчи, англичане, шведы, хиндустанцы, турки.
Жообу: _____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
21. Атлантика океанына куйган дарыяларды санагыла?
Енисей, Лимпопо, Амур, Рио-Гранде, Кама, Юкон, Кванза, Сена, Оранжевая, Инд.
Жообу: _____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
22. Кыргызстандын пайдалуу кендеринин түрлөрү менен алар казылып алынган жерлердин аттарын дал келтиргиле:
1. нефть а) Солтон Сары
2. газ б) Сары Камыш
3. көмүр в) Бирик Суу
4. темир г) Беш Терек
5. алюминий д) Гава
6. жез е) Сары Камыш
7. мрамор ж) Сандык
8. сымап з) Терек Сай
9. сурьма и) Боз Эмчек
10. алтын к) Арым
1.______ 2. _______ 3. ________ 4. ________ 5.__________
6. ______ 7. _______ 8. _________ 9. ________ 10. _________
23. Бишкек-Торугарт унаа жолу боюнча саякатка жөнөсөңүз, Кыргызстандын территориясындагы кайсы тоо ашууларынан (белдеринен) өтөсүңөр? (Бардык туура жоопторду тегеректегиле)
А) Кызыл Бел
Б) Калмак Ашуу
В) Төө Ашуу
Г) Ак Бейит
Д) Долон
Е) Бедел
24. Төмөндө берилген Кыргызстандын ири дарыяларынын кайсылары Нарын облусунун территориясында агат? (Бир нече туура жоопту тегеректегиле).
А) Кызыл Суу
Б) Көкөмерен
В) Кара коюн
Г) Сумсар
Д) Кегети
Е) Он Арча
25. Төмөнкү кен байлыктардын шарттуу белгилерин түшүргүлө:
1) сурьма _______________
2) калай _______________
3) платина _______________
4) барит _______________
5) фосфорит _______________
6) гипс _______________
7) тальк _______________
8) торф _______________
9) оазис _______________
10) аралаш токой _______________
№3 тапшырма.
26. Төмөнкү аныктама боюнча түшүнүк эмне деп аталат?
А. Узундугу бир нече км ге жеткен, жер кыртышынын тектоникалык жаракалар боюнча көтөрүлгөн бөлүгү эмне деп аталат? _______________________________________________
Б. Чаңдуу шамал, ысык кургак Түндүк Африканын чөлдөрүндө Европа жээктерин көздөй катуу согуп туруучу жылуу шамал кайсы? ____________________________________________
В. Плейстоцендеги муз каптоодо пайда болуп, мөңгү жылган багытта созулуп жаткан дөбөлөр. Негизинен мореналардан турат. ________________________________________________
Г. Ылдамдыгы 0,5 м/сек ашпаган сыдырым жел. Ачык жерлерге караганда туюк өрөөндөрдө көп байкалат. Деңиздин шамал толкуну бойлой турган тынч абалы? ____________________________
Д. Шамалдын таасиринен пайда болгон кум дөбө. Көл, деңиз, дарыя тектеринде ж.б. жерлерде кумдун учуп топ топ болуп үйүлүп калышынан пайда болот? ______________________________
27. Төмөнкү тоо системасынын таблицасын толтур (чокусу,бийиктиги / ар бир туура жооп бир балл менен бааланат).
№ | Тоо системасы | № | Чокусу | № | Бийиктиги |
1 | Гиндукуш | 1 | | 1 | |
2 | Пиреней | 2 | | 2 | |
3 | Аппалачи | 3 | | 3 | |
4 | Памир | 4 | | 4 | |
5 | Атлас | 5 | | 5 | |
6 | Алай | 6 | | 6 | |
7 | Чаткал | 7 | | 7 | |
8 | Пскем | 8 | | 8 | |
9 | Тескей | 9 | | 9 | |
10 | Фергана | 10 | | 10 | |
Жооп баракчасы.
А бөлүгү. Тесттик тапшырмалар.
1) а, б, г (3 балл)
2) а, б (2 балл)
3) 1-б, 2-г, 3-а, 4-в (4 балл)
4) түндүк жарым шар 90 түндүк кеңдик (5 балл)
5) б (1 балл)
6) а-7, б-4, в-6, г-5, д-3, е-1, ж-2 (14 балл)
7) в (1 балл)
8) 7439 м (3 балл)
9) б (1 балл)
10) депопуляция (2 балл)
11) б (1 балл)
12) гольфстрим (2 балл)
13) а (1 балл)
14) б (3 балл)
15) А) 741мм Б) 750мм =9мм
А) 763мм Б) 758мм =5мм
А) 754мм Б) 752мм =2мм (4 балл)
16) 1) Бенгаль булуң, калганы кысык
2) Аделаида шаар, калганы тоо
3) Конго Африкада, калганы Евразияда
4) Индостан жарым арал, калганы арал
5) Ла-Манш кысык, калганы булуң
6) Куба арал, калганы жарым арал. (6 балл)
17) 1) Байрики
2) Мбабане
3) Фритаун
4) Бастер
5) Сент Джорджес
6) Бужумбура
7) Тель-Авив
8) Уагадугу
9) Бриджтаун
10) Любляна (10 балл)
18) 1-г, 2-д, 3-е, 4-а, 5-в, 6-б (6 балл)
19) 1-Россия, 2-Канада, 3-Индия, 4-Мексика, 5-Турция, 6-Германия, 7-Куба, 8-Армения (8 балл)
20) 1-Мадагаскар, 2-Иран, 3-Кытай, 4-Россия, 5-Великобритания, 6-Швеция, 7-Индия, 8-Турция (8 балл)
21) Рио Гранде, Кванза, Сена, Оранжевая (4 балл)
22) 1-б, 2-е, 3-г, 4-д, 5-ж, 6-и, 7-к, 8-в, 9-з, 10-а (10 балл)
23) а, г, д (3 балл)
24) б, в, е (3 балл)
25) 10 балл бардыгын туура койсо.
26) А. Горст
Б. Сирокко
В. Друмлин
Г. Штиль
Д. Дюна (5 балл)
27) бардыгын толтурса 20 балл.
1. Тиричмир – 7690 м 2. Ането – 3403 м 3. Митчелл – 2037 м
4. Исмаил Сомони – 7495 м 5. Тубкаль – 4165 м 6. Тамдыкул – 5544 м
7. Афлатун – 4503 м 8. Беш Төр – 4291 м 9. Каракол 5216 м
10. Үч Сейит – 4893 м.
Республиканская олимпиада по географии
Теоретический тур
Часть А. Тестовые задания
1. В каком направлении нужно двигаться, чтобы кратчайшим путём попасть из точки с координатами 8о с.ш 169о з.д. в точку с координатами 26о с.ш 173о в.д.? (Обведите один правильный ответ. Используйте свободное пространство рядом с ответами для
графических рассуждений).
А. На северо-восток
Б. На юго-запад
В. На северо-запад
Г. На юго-восток
2. Чему равен азимут 1050о? (Обведите один правильный ответ. Используйте свободное пространство рядом с ответами для вычислений).
А. 250о
Б. 280о
В. 315о
Г. 330о
3. Эти рисунки изображают внешний облик территории Тянь-Шаня в разные
геологические эпохи. Как выглядела территория Тянь-Шаня в протерозойскую эру и кембрийский период? (Обведите нужную букву).
4. Какие из приведённых ниже пар течений являются холодными? (Обведите три
правильных ответа).
А. Перуанское и Гольфстрим
Б. Калифорнийское и Бенгельское
В. Северное пассатное и Северо-Тихоокеанское
Г. Куросио и Сомалийское
Д. Муссонное и Гвинейское
Е. Течение Западных ветров и Лабрадорское
Ж. Бразильское и Гвинейское
З. Канарское и Фолклендское
5. Какое озеро Кыргызстана образовалось в результате землетрясения и обвала скальных пород? (Обведите один правильный ответ).
А. Кулун
Б. Иссык-Куль
В. Ала-Куль
Г. Сон-Кёль
Д. Чатыр - Кёль
Е. Озеро Мерцбахера
6. Аба температураларынын жылдык амплитудасынын абсолюттук маанилери
Бишкекте – 76о С, Ошто – 64,6о С, Нарында – 71,6о С, «Тянь-Шань»
метеостанциясында – 64,3о С түзөт. Көрсөтүлгөн пункттардын кайсынысында климаттын континенталдуулугунун деӊгээли жогорураак деп ойлойсуӊар? (Бир туура жоопту
тегеректегиле).
А. Бишкекте
Б. Ошто