Просмотр содержимого документа
«Գիտական իմացության մեթոդները»
Գիտական իմացության մեթոդները
Մեթոդը ѻﳽáïáõÃÛ³Ý Ýå³ï³Ï³Ï»ïÇÝ áõÕÕí³Í ׳ݳãáÕ³Ï³Ý Ñݳñ ¿, ·Çï»ÉÇù Ó»éù µ»ñ»Éáõ ϳñ·³íáñí³Í ·áñÍáõÝ»áõÃÛáõÝ: Úáõñ³ù³ÝãÛáõñ ·ÇïáõÃÛáõÝ áõÝÇ Ñ»ï³½áïáõÃÛ³Ý Çñ Ù»Ãá¹Ý»ñÁ, Çñ³Ï³ÝáõÃÛ³Ý Çñ µÝ³·³í³éÇ ûñÇݳã³÷áõÃÛáõÝÝ»ñÁ å³ñ½³µ³Ý»Éáõ ÑݳñÝ»ñÁ: öÇÉÇëá÷³ÛáõÃÛ³Ý å³ïÙáõÃÛ³Ý Ù»ç ·Çï³Ï³Ý ׳ݳãáÕáõÃÛ³Ý ³Û¹ ÑݳñÝ»ñÇ Ï³ñ¨áñáõÃÛáõÝÁ ³é³ÝÓݳÏÇ ËáñáõÃÛ³Ùµ å³ñ½³µ³Ýí»É ¿ ²ñÇëïáï»ÉÇ ³ß˳ïáõÃÛáõÝÝ»ñáõÙ, ÇëÏ 16-17-ñ¹ ¹³ñ»ñáõÙ (µÝ³·Çï³Ï³Ý ѳÛïݳ·áñÍáõÃÛáõÝÝ»ñÇ µáõéÝ Å³Ù³Ý³Ï³-ßñç³ÝáõÙ) üñ»ÝëÇë ´»ÏáÝÇ ¨ è»Ý» ¸»Ï³ñïÇ ÏáÕÙÇó: Àݹ·Í»Éáí Ù»Ãá¹Ç ϳñ¨áñáõÃÛáõÝÁ ·Çï³Ï³Ý ѻﳽáïáõÃÛáõÝÝ»ñÇ µÝ³·³í³éáõÙ ´»ÏáÝÁ ÑÇÙݳíáñáõÙ ¿ñ, áñ ³ÛÝ Ï³ï³ñ»É³·áñÍ»Éáõ ѳٳñ å»ïù ¿ Ùï³ÍáÕáõÃÛáõÝÁ Ù³ùñ»É áñáß ÙáÉáñáõÃÛáõÝÝ»ñÇó (Ïáõéù»ñÇó): Àëï ´»ÏáÝÇ Ù³ñ¹Ï³ÛÇÝ ó»ÕÇÝ µÝáñáß ÙïùÇ Ñ³ÏáõÙÝ»ñÁ, ³é³ÝÓÇÝ ·ÇïݳϳÝÝ»ñÇÝ µÝáñáß Ñ³ÏáõÙÝ»ñÁ, É»½íÇ ³Ýϳï³ñáõÃÛáõÝÁ, ³ÛÉáó ϳñÍÇùÝ»ñÇÝ Ïáõñáñ»Ý ѻ層ÉÁ Éáõñç ËáãÁݹáïÝ»ñ »Ý ·Çï³Ï³Ý ѻﳽáïáõÃÛ³Ý ×³Ý³å³ñÑÇÝ: ØdzÛÝ ³Û¹ ËáãÁݹáïÝ»ñÇ Ñ³ÕóѳñáõÙÇó Ñ»ïá Ñݳñ³íáñ ¿ ³ÝóáõÙÁ ÷áñÓÇ ÷³ëï»ñÇ ³ñ¹Ûáõݳí»ï í»ñ³Ùß³ÏÙ³Ý íñ³ ÑÇÙÝí³Í Ýáñ ·ÇïáõÃÛ³Ý ×ßÙ³ñÇï Ù»Ãá¹ÇÝ: Մեթոդաբանությունըկարգավորումէգիտաճանաչողականգործունեությանընթացքը՝հետազոտողինհնարավորությունընձեռելովաեղորենընթանալուդեպինպատակը:Գիտականճանաչողությանգործընթացիդերովունշանակությամբպայմանավորված՝առանձնացնումենձևայինուբովանդակային,տեսականևէմպիրիկ,հիմնարարևկիրառականմեթոդներ,որոնցիցյուրաքանչյուրըուղղվածէճանաչողականուկիրառականհիմնախնդիրներիարդյունավետլուծմանը: Գիտականճանաչողությանմեթոդները,ըստկիրառմանոլորտի ,միավորվումենհետևյալխմբերում.
• Փիլիսոփայականմեթոդներ,որոնցումառավելհայտնիենդիալեկտիկականևմետաֆիզիկականմեթոդները:Փիլիսոփայականելակետայինընդհանուրդրույթներիչիմացությունըհետազոտողինկանգեցնումէբազմաթիվխոչընդոտներիառջև ,հանգեցնումէհետազոտությանօբյեկտիվերաբերյալսահմանափակհայացքների:
• Հետազոտությանընդհանուրգիտականմեթոդներնումոտեցումներըմիջանկյալդիրքենգրավումփիլիսոփայականևտվյալգիտությանտեսական-մեթոդաբանականհիմնականդրույթներիմիջև:Ընդհանուրգիտականհասկացությոններիցառավելկիրառելիենտեղեկատվություն, մոդել,կառուցվածք, գործառույթ, համակարգ, հավանականություն, տարր , օպտիմալությունևայլն:Ընդհանուրգիտականհասկացություններիբնորոշառանձնահատկությունըդրանցբովանդակությանմեջմիշարքառանձինգիտություններիհասկացությունների,փիլիսոփայականհասկացություններիմիաձուլումնէ:Ընդհանուրգիտականմոտեցումներիթվումենմոդելավորումը,գիտափորձը , մաթեմատիկականմեթոդները:
• Կոնկրետկամմասնավորգիտականմեթոդներըճանաչողությանսկզբունքների, եղանակների,հետազոտությանմիջոցներիուձևերիամբողջություննեն: Դրանքբնագիտամաթեմատիկական, սոցիալ-հասարակական ,այդթվումհոգեբանամանկավարժականգիտություններիբնագավառումկիրառվողմեթոդներնեն:
• Միջառարկայականհետազոտությանմեթոդներըինտեգրատիվմիջոցներիուեղանակներիամբողջություննեն,որոնքկիրառվումենհամալիրհետազոտություններումևծրագրերում: Մեթոդաբանություննառանձինմեթոդներիպարզագույնմիագումարչէ.դատարբերմակարդակներիգործունեությանոլորտների, եղանակների, միջոցների, սկզբունքներիբարդ,դինամիկ ,ամբողջական ,աստիճանակարգվածհամակարգէ: