Глагол.Презентация

ТЕМЭР : ГЛАГОЛ ЗЫФА1ОРЭМРЭ ИУАХЪТЭХЭМРЭ

Зыгъэхьазырыгъэр:

Адыгэ республиканскэ гимназием адыгабзэмк1э ик1элэегъаджэу

Мыгу Анжел Мосэ ыпхъу

Темэр : Глаголым иуахътэхэр.

Мурадхэр :

Глаголхэм яуахътэхэр

къыхэдгъэщынхэм 1оф дэтш1эщт.

Жабзэм ихэгъэхъон.

Яш1эныгъэхэр зэфахьысыжьынхэ , ахэр зэрагъэпшэнхэ алъэк1ыным 1оф дэш1эгъэныр.

ПСЭЛЪЭ ЗЭК1ЭК1

Щэп1эшъашъэ –

(копошится)

мыр глагол,

упч1эр- сыд ыш1эрэр?

уахътэр-?

Пкъыгъом ыш1эрэр къегъэлъагъо

Упч1эхэр:

сыд ыш1эрэр?

Сыд ыш1агъэр? Сыд ыш1эщтыр?

Бзэ лъэпсэ

гущы1

Гущы1эухыгъэм сказуемэу къыхэфэ

Пчагъэхэмк1э зэхъок1ых

Уахътэхэмк1э зэхъок1ых

Бзэ лъэпсэ гущы1эу, пкъыгъом ыш1эрэр, е щыш1ырэр къызэрык1ырэ гущы1эхэм глагол ара1о.

Глаголым мыхэр иупч1эхэр:

Сыд ыш1эрэр?

Сыд ыш1агъэр?

Сыд ыш1эщтыр?

Глаголхэр зэрэзэхъок1ыхэрэр

Урысыбзэм

Адыгабзэм

по временам

уахътэхэмк1э

по числам

пчъагъэхэмк1э

по лицам

шъхьэхэмк1э

Глаголым иуахътэхэр

зэгорэм хъущт

хъугъахэ

Джы дэдэм мэхъу

Блэк1ыгъэ уахът

Мы уахът

Къэк1ощт уахът

Сыд ыш1эрэр?

Сыд ыш1агъэр?

Сыд ыш1эщтыр?

Глаголым иуахътэхэр

Блэк1ыгъэ уахът

Мы уахът

Сыд ыш1агъэр?

Къэк1ощт уахът

Сыд ыш1эрэр?

Еджагъ

Еджэ

Сыд ыш1эщтыр?

Еджэщт

ГЛАГОЛХЭМ ЗЭХЪОК1ЫНЫГЪЭУ АФЭХЪУХЭРЭР УГУ ИУБЫТ:

уахътэхэмк1э зэхъок1ыгъэ глаголхэм

лъэпсэужэу (суффиксэу)

гъ - блэк1ыгъэ уахътэм, щт -къэк1ощт уахътэм къапэхьэ.

СЫДЫМ ПАЕ АР ТЫГУ ИТЫУБЫТЭН ФАЕ? ТЫДЭ АР ЩЫДГЪЭФЕДЭЩТА?

?

ЗЭФЭХЬЫСЫЖЬ: СЫДА ГЛАГОЛ ЗЫФА1ОРЭР?

ЕДЖЭ ДЖАНЭ ФЫЖЬЫ

Ц I ЫК I У УНЭ ЩАГУ Ц I ЫФЫ ТЭТХЭ

ЗЫТЭУПЛЪЭК I УЖЬЫ

ЕДЖАГЪ КЪЕ I УАТЭ

Шэк1огъум ит1ок1ырэ щырэ.

Кла сс нэ 1офш I эн.

Гущы1алъ: хэушъык1ы, 1ууп1агъ, дэгущы1эщт.

Еджэ – (сыд ыш1эрэр?), мы у.

Еджагъ-(сыд ыш1агъэр?), бл.у.

Къе1уатэ-(сыд ыш1эрэр?), мы у.

Зытэуплъэк1ужьы-(сыд тш1эрэр?), мы у.

Сурэтхэмк1э 1орытх

• Пкъыгъохэм аш1эрэр къэшъутх, упч1э къа-фэжъугъэуцу, пчъагъэу ык1и уахътэу

зэрытхэр къапышъутхэх

ФИЗМИНУТКЭР

Нэ пчъагъэу ти1эм фэдизрэ 1эгу тытео

Лъэкъо пчъагъэу ти1эм фэдизрэ тытепк1э

1эхъомбэ пчъагъэу зы 1эм пытым фэдирэ т1эхэр зэк1этэщых.

Гущы1эухыгъэхэр угъоижьых .

1оф шъуш1э хъумэ,

шъузэдэ1ужь!

• Агъэкощы, бгыри, зэде1эрэмэ.
• Щэщынэ, закъор, чъыг, жьыбгъэм.

• Зэде1эрэмэ бгыри агъэкощы.
• Агъэкощы-глагол (сыд аш1эрэр?), мы

уахът,бэ пчъагъ.

Чъыг закъор жьыбгъэм щэщынэ.

Щэщынэ-глагол (сыд ыш1эрэр?),

мы уахът, зы пчъагъ

Тыгъуасэ ос къесыгъ.

Жьыр къабзэ хъугъэ.

Тыгъэри мак1эу къепсы.

К1алэхэр мэгуш1ох.

Къесыгъ- (сыд ыш1агъэр?)бл.у

Хъугъэ-(сыд ыш1агъэр?)бл.у

Къепсы-(сыд ыш1эрэр?)мы у.

Мэгуш1ох-(сыд аш1эрэр?)мы у.

СЫД ФЭДЭ ЗЭХАШ1ЭХА К1ЫМАФЭМ ШЪУГУ КЪЫГЪЭК1ЫХЭРЭР? АДЭ ТИНЕПЭРЭ УРОК ЗЭРЭРЕК1ОК1ЫГЪЭМ ШЪУРЫРАЗА?

Ш Ъ У З Ф Э С А К Ъ Ы Ж Ь

• Шъу1эхэр шъутхьак1ых
• Пэ1ухъохэр (маскэхэр)
• зы1ушъухъох

Зэфэхьысыжь :

Джэгук1эу «Джэуап псынк1эхэр»

• 1 Бзэ …. гущы1, пкъыгъом …… къегъэлъагъо, упч1эхэу………….. зыфагъэуцурэм глагол ра1о.
• 2.Глаголхэр ……зэхъок1ых.
• 3. Глаголым уахъти…..и1.
• 4.Лъэпсэужэу ГЪ –р зыпытыр……уахътэм ит глаголхэр ары.
• Лъэпсэужэу ЩТ-р зыпытыр …..уахътэм ит глаголхэр ары

Пчъагъэу а1ыгъыр къалъытэщт, оценкэхэм ягъэуцун

ШЪУЗЫФАЕР КЪЫХЭШЪУХ! 1.ГУЩЫ1ЭУХЫГЪИЩ ГЛАГОЛХЭР ХЭТХЭУ КЪЭШЪУТХЫЩТЫХ. 2.ГЛАГОЛИТФ УАХЪТЭХЭМК1Э ЗЭШЪУХЪОК1ЫЩТ, УПЧ1ЭХЭР КЪАПЫШЪУТХЭЩТЫХ 3. «АПЭРЭ ОСЫР»-СОЧИНЕНИЕ Ц1ЫК1У КЪЭШЪУТХЫЩТ.

Шъопсэу,

Хъярк1э!