Գոյական անուն

Գոյական

Հեղինակ՝ Անի Մաթոսյան

ՁևԱԲԱՆՈՒԹՅՈՒՆ

Ձևաբանությունը բառերի ձևափոխությունների կանոնների ամբողջությունն է:Ձևաբանությունն ուսումնասիրում է խոսքի մասերը:Դրանք տասն են ՝

• Գոյական
• Մակբայ
• Ածական
• Կապ
• Թվական
• Շաղկապ
• Դերանուն
• Վերաբերական
• Բայ
• Ձայնարկություն ։

Ըստ քերականական ընդհանուր բնույթի խոսքի մասերը լինում են

1.Նյութակա-գոյական, ածական, թվական, դերանուն, բայ, մակբայ

2.Քերականակա-կապ, շաղկապ

3.Վերաբերմունքային-վերաբերական, ձայնարկություն

Ըստ թեքվելու հատկանիշի խոսքի մասերը լինում են՝

Թեքվող

Գոյական , ած ական,թվական ,դերանուն ,բայ

Չթեքվող

Մակբայ,կապ ,շաղկապ,վերաբերական,ձայնարկություն

Գոյական անուն

ԱՌԱՐԿԱ ՑՈՒՅՑ ՏՎՈՂ ԲԱՌԵՐԸ ԿԱՉՎՈՒՄ ԵՆ ԳՈՅԱԿԱՆՆԵՐ:

ԳՈՅԱԿԱՆԸ ԼԻՆՈՒՄ Է.

ԱՆՁՆԱՆԻՇ~~~Ո՞Վ ,ՈՎՔԵ՞Ր

Մարդկանց հատուկ և հասարակ անունները

ԻՐԱՆԻՇ~~~Ի՞ՆՉ,ԻՆՉԵ՞Ր

Մնացած գոյականները։

ԳՈՅԱԿԱՆԸ ԼԻՆՈՒՄ Է .

ՈՐՈՇՅԱԼ

Խոսողին ծանոթ առարկա է ցույց տալիս /տունը ,մարդը/

ԱՆՈՐՈՇ

Խոսողին անծանոթ առարկա է ցույց տալիս /տուն ,մի մարդ/

ԳՈՅԱԿԱՆԸ ԼԻՆՈՒՄ Է.

ՀԱՏՈՒԿ /միևնույն տեսակի առարկաներից միայն մեկին տրվող անունը/

Աննա, Արարատ, Վարդգես, Ախուրյան

ՀԱՍԱՐԱԿ/միևնույն տեսակի առարկաներից ընդհանուրին տրվող անունը/

սար, գիրք, գրիչ

Գոյականն ունի թիվ.

ԵԶԱԿԻ /միայն մեկ առարկա/

Գնդակ,տուն ,սեղան ,գիրք

ՀՈԳՆԱԿԻ/ 2 և ավելի միատեսակ առարկա/

ԳՈՅԱԿԱՆԸ ԼԻՆՈՒՄ Է.

ԱՆԵԶԱԿԱՆ/չունեն եզակի ,հանդես են գալիս միայն հոգնակիով/

Ալպեր,Հիմալայներ, Անդեր,Նիդեռլանդներ

ԱՆՀՈԳՆԱԿԱՆ/չունեն հոգնակի ,հանդես են գալիս միայն եզակիով/

Խմոր, ֆիզիկա, ձյուն, ուտելիք

Անհոգնական են.

1. Չափվող կշռվող նյութեր/կգ,լիտր/-գինի,մածուն,բենզին,շաքարավազ 2. Բնության երևույթներ-շոգ,բուք,քամի,անձրև,ձյուն

3.զգացմունք արտահայտող-սեր,քնքշանք,թախիծ,վիշտ

4. Հատուկ անուններ-Արշակ, Հովհաննես ,Վանաձոր

5. Հավաքականություն արտահայտող/-ություն,-եղեն/-ուսանողություն,կանաչեղեն,խմորեղեն

6. ՈՒսումնական առարկաների անուններ-քիմիա, աշխարհագրություն

7. Իզմ,իք ածանցներով կազմված-սոցիալիզմ, ռեալիզմ ,խմելիք

ԱՆԵԶԱԿԱՆ ԵՆ.

1.Տեղանուններ

Հիմալայներ ,Ալպեր

2.Բույսերի,քիմիական նյութերի դասերի և կարգերի անուններ

Ալկոլոիդներ,վարդազգիներ,սագազգիներ

ՀՈԳՆԱԿԻ ԹՎԻ ԿԱԶՄՈՒԹՅՈՒՆԸ

-ԵՐ/տներ,շներ/

-ներ/այգիներ,սեղաններ/

Այլ՝մարդիկ,կանայք,,տիկնայք,անձիք,Մուրադենք,գյուղացիք

-ԵՐ ԵՆ ՍՏԱՆՈՒՄ .

1.Մեկուկես վանկանի բառեր/գաղտնավանկը վերջում/

Արկղ-արկղեր,աստղ-աստղեր,սանր-սանրեր

2.Միավանկ գայական վերջնաբաղադրիչով բարդ բառեր

Հեռագիր-հեռագրեր,դեղաչափ-դեղաչափեր,նստացույց-նստացույցեր,անասնակեր-անասնակերեր

3.ՄԻԱՎԱՆԿ /հնչյունափոխվող/

Գիրք-գրքեր,միտք-մտքեր,ձու-ձվեր

4.ՄԻԱՎԱՆԿ /անհնչյունափոխ/

Ծիլ-ծիլեր, տուփ-տուփեր,ող-ողեր

*ՄԻԱՎԱՆԿ ԳՈՅԱԿԱՆ ՄԻևՆՈՒՅՆ ՎԵՐՋՆԱԲԱՂԱԴՐԻՉՈՎ ԲԱՐԴ ԲԱՌԵՐ

ԱՆՑՔ+ԵՐ

Դիտանցք-դիտանցքեր,կոճականցք-կոճականցքեր,ծխանցք-ծխանցքեր

ԱՆՑՔ+ՆԵՐ

Լեռնացք-լեռնացքներ,լուսանցք-լուսանցքներ

-ՆԵՐ ԵՆ ՍՏԱՆՈՒՄ .

1.Բազմավանկ /անհնչյունափոխ/

Աղջիկ-աղջիկներ,երեխա-երեխաներ

2.Բազմավանկ/հնչյունափոխված/

Երկիր-երկրներ

3.Մեկուկես վանկանի գոյականներ/գաղտնավանկը սկզբում/

Գրիչ-գրիչներ,սվին-սվիններ, ստվեր-ստվերներ

4.Միավանկ բայարմատ վերջնաբաղադրիչով բարդ բառեր

Վիպագիր-վիպագիրներ,կողմնացույց-կողմնացույցներ

5.Գրաբարում Ն վերջնահնչյուն ունեցող գոյականներ /ն+եր/

*ՄԻԱՎԱՆԿ /հնչյունափոխվող/

Դուռ-դռներ,ծունկ-ծնկներ,ձուկ-ձկներ)

*ՄԻԱՎԱՆԿ/անհնչյունափոխ/

Գառ-գառներ,թոռ-թոռներ,լեռ-լեռներ

Գոյականի հոլովները

1.Ուղղական հոլովը բառի ուղիղ, անփոփոխ ձևն է(ո՞վ, ի՞նչ – տղա, անտառ)

2.Սեռական հոլովը ցույց է տալիս այն առարկան, որին պատկանում կամ վերաբերում է որևէ բան: Սեռական հոլովը կազմելիս բառը փոփոխվում է (ո՞ւմ, ինչի՞ – տղայի, անտառի)

3.Տրական հոլովը ցույց է տալիս այն առարկան, որին տրվում կամ մոտենում է մի բան(ո՞ւմ, ինչի՞ն – տղային, անտառին)

4.Հայցական հոլովը ցույց է տալիս այն անձը կամ առարկան, որն իր վրա է կրում ենթակայի գործողությունը (ու՞մ, ի՞նչը – տղային, անտառը)

5.Բացառական հոլովը ցույց է տալիս այն առարկան, որից բխում, ծագում կամ սկսվում է գործողությունը (ումի՞ց, ինչի՞ց – տղայից, անտառից)

6.Գործիական հոլովը ցույց է տալիս այն առարկան, որով կատարվում է գործողությունը(ումո՞վ, ինչո՞վ – տղայով, անտառով)

7.Ներգոյական հոլովը ցույց է տալիս այն տեղը, որտեղ կամ որի ներսում կատարվում է գործողությունը (ո՞ւմ մեջ, ինչի՞ մեջ կամ ինչո՞ւմ – տղայի մեջ, անտառի մեջ կամ անտառում)