Haydovchilar mehnatini tashkil etish 1 - qism

07/03/21

“ TASHISHLARNI TASHKIL ETISH VA TRANSPORT LOGISTIKASI” TAYYORLOV YO’NALISHI

“ TASHISHLARNI TASHKIL ETISH VA TRANSPORTNI BOSHQARISH”

BUXORO AVTOMOBIL VA YO’LLAR TEXNIKUMI

3 – AT GURUHI

IMOMOV SHUHRAT KARIMOVICH

07/03/21

“ AVTOKORXONALARDA YUK TASHISHNI TASHKIL ETISH”

MAVZU: “ Haydovchilar mehnatini tashkil etishni o’rganish. Haydovchilarga topshiriqlar ishlab chiqish. Haydovchilar oylik ish jadvalini tuzish ”

O’QUV AMALIYOTI MASHG’ULOTI ISHLANMASI

07/03/21

Har bir o’quv mashg’uloti nafaqat ta’limiy, kasbiy balkim tarbiyaviy ruhda bo’lishi juda katta ahamiyatga egadir.

Tomosha qiling va kerakli xulosani chiqaring!!!

video rolik

“ Haydovchilar mehnatini tashkil etishni o’rganish. Haydovchilarga topshiriqlar ishlab chiqish. Haydovchilar ishlash jadvalini tuzish ”

Mavzu:

Haydovchilar mehnatini tashkil etish bo’yicha ko’nikma larni shakllantirish

Maqsad

MAVZU: “ Haydovchilar mehnatini tashkil etishni o’rganish. Haydovchilarga topshiriqlar ishlab chiqish. Haydovchilar ishlash jadvalini tuzish ”

REJA:

1. Haydovchi shaxsi va kasbi.Haydovchining ish qobiliyati. Haydovchi ish o’rnidan foydalanishi. Ish vaqti tushunchasi.

2. Haydovchilar ishini brigada va ijara pudrati uslubida tashkil qilish . Ish vaqtining turlari va muddati.

3. Haydovchilar oylik ish jadvali.

Haydovchi va pattachilar m е hnati ning unumli tashkil qilinishi ahamiyati.

Texnika xavfsizligi

1.BOSH BARMOQ HAQIDA

2. O’T O’CHIRISH HAQIDA

Ikkita uyda yong’in sodir bo’ldi. Biri boyning uyi, biri esa kambag’alning uyi.

Politsiyachi qaysi uydagi yong’inni birinchi bo’lib o’chiradi?

O’TGAN MAVZULAR BO’YICHA

TEZKOR SAVOL – JAVOB – 1( video test )

.

1. Markazlashgan tashish deb nimaga aytiladi?

2. Muntazam tashish yo’nalishi deb nimaga aytiladi?

3. Shaharlararo yo’nalishlar deb nimaga aytiladi?

1. Markazlashgan tarzda yuk tashishni qaysi hollarda qo’llash maqsadga muvofiq?

2. Masofadan foydalanish koeffitsiyentining eng katta qiymati nechaga teng?

3. Tara deb nimaga aytiladi?

TEZKOR SAVOL – JAVOB - 2

.

1. ATK turlari necha xil bo’ladi?

2. Tirkama deb nimaga aytiladi?

3. Haydovchilarning bir haftalik ish vaqti fondini aytib bering.

4. Me’yordan oshgan ish vaqti soatlari bir oyda qanchani tashkil etadi?

1. Yuk tamg’alari necha xil bo’ladi ?

2. Transport turlarini sanab bering.

3. Haydovchilarning bir oylik ish vaqti fondini aytib bering.

4. Me’yordan oshgan ish vaqti soatlari bir yilda qanchani tashkil etadi?

TEZKOR SAVOL – JAVOB - 3

.

1. Transport jarayoni deb nimaga aytiladi ?

2. Yagona transport tizimi deb nimaga aytiladi?

3.Nolinchi masofa deb nimaga aytiladi?

4. Shaharlararo tashishga necha yoshdan ruxsat etiladi?

1. Masofadan foydalanish koeffitsiyentining eng kichik qiymati nechaga teng ?

2. Haydovchilarning bir kunlik ish vaqti fondini aytib bering.

3 . Me’yordan oshgan ish vaqti soatlari bir yilda qanchani tashkil etadi?

YANGI MAVZU BAYONI (soha yangiliklari)

07/03/21

Haydovchi shaxsi va kasbi

• Shaxs - bu mehnat faoliyatiga layoqatli, gapirishga qodir ongli inson, oddiy qilib aytganda u ong egasi.

• Shaxsning barcha xususiyat va fazilatlari tug’ma bo’lib, o’qish va amaliy faoliyat ko’rsatish jarayonida ro’yobga chiqadi va shakllanadi.
• Psixologiyada shaxsni bir butun yaxlit holda o’rganish asosiy maqsad bo’lib, shu asosda uning turli yo’nalishdagi faoliyati ko’rib chiqiladi.
• Haydovchi, shaxs sifatida hunar - texnika bilimlarini egallash jarayonida shakllanadi. Bunda mehnat tarbiyasi shaxs shakllanishining asosiy omili hisoblanadi.
• Har bir shaxsning psixologik strukturasi mavjud.

07/03/21

Haydovchi shaxsi va kasbi

Hamma odamlar uchun umumiy bo’lgan shaxs tilini aniqlaydigan psixologik struktura to’rt tipdagi struktura qismlaridan iborat:

• siyosiy

• axloqiy,

• kasbiy,

• maishiy yo’nalganlik turlariga bo’linadi.

Yo’nalganlik - bu tarbiyalash jarayonida shakllanadigan dunyoqarash, intilish, qiziqish, ishonch, yuksak orzu.

• Shaxs tajribasi - o’qish va amaliy tajribalar natijasida shakllanadigan, tayyorgarlik va bilim darajasini belgilaydigan odat, qiziqish, ishni sifatli bajara olish, malakalarning majmui.

• Alohida ruhiy jarayonlarning turg’unlik xususiyatlari - e’tibor, qabul qilish, fikrlash, esda saqlash, hissiyot, qat’iylik. Bular mashq qilish bilan shakllanadi.
• Shaxsning biologik xususiyatlari - mijoz jinsiy va yosh ulg’ayishlarda (vozrastnoy) namoyon bo’ladi.

07/03/21

Haydovchining ish qobiliyati

• Ishlab chiqarish operatsiyalarini sifat va sur’atlarini pasaytirmasdan eng kam energiya sarflab, ish bajarilishiga, inson qobiliyati deb aytiladi.
• Ish qobilyatini pasayishidan, haydovchi yo’l qo’yadigan xatolar oqibatida kelib chiqadigan yo’l transport hodisalari kam emas. Ish qobiliyatining pasayishini asosiy sabablari charchash hisoblanadi.
• Charchash - ish faoliyati natijasida vaqtinchalik ish qobiliyatini pasayish japayoni.
• Chapchashning fiziologik mohiyati opganizmning ish japayonini sekinlashtipish yoki to’xtatishga ishopasi. Ish qobiliyati doimiy bo’lmasdan u kun soatlari va hafta (18 rasm a, b) kunlarida o’zgapib tupadi.

Ish qobiliyatini o’zgarishi

07/03/21

a) ish smenasi davomida b) hafta kunlarida

A - ish qobiliyati o’sish davpi. B -tupg’un ish qobiliyati davpi C - ish qobiliyatini pasayish davpi. U - ish qobiliyati shaptli biplikda.

X - smena soatlari.

Ish kuni davomida, mehnat va dam olish ketma-ketligiga pioya qilish kepak. Agap ish 3-5 soat davom etadigan bo’lsa taxminan bip soatda 5-10 daqiqalik tanaffus qilib qisqa muddatli bel, qo’l, oyoq uchun jismoniy mashqlap bajapiladi. Ikkinchi va to’ptinchi ish soatlaridan keyin albatta issiq choy yoki kofe ichish lozim.

07/03/21

• Ish kuni davomida yig’ilgan charchash, dam olgandan keyin o’tib ketadi. К echki uxlashdan keyin charchash hissi ketmasa yoki odatdagidan ancha oldin chapchoqlik sezilsa, bu o’ta charchash (pereutomlenie) alomatidir.

• O’ta charchash uyquning yetarli bo’lmaganligi sababli bo’lishi mumkin. Har kuni 12 s va undan ko’p ishlaydigan haydovchilarga u rivojlanadi. Ishtaha yo’qligi, xotira yomonlashuvi, bosh og’rig’i, umumiy lanjlik, uyqusizlik, serzarda bo’lish, o’ta charchash alomatlaridir.
• O’ta charchash oldini olish - bu ish shapoitini to’g’pi tashkil qilish va to’laqonli dam olishdir.

• Esnash gavda og’irligini sezish, e’tiborini yig’a olmaslik, qon bosimi va pulsni o’zgarishi charchashni dastlabki alomatlaridir.

• Ular uncha xavfli emas qisqa dam olish bilan o’tib ketadi .

07/03/21

• Ular uncha xavfli emas qisqa dam olish bilan o’tib ketadi.
• Chapchashni xarakterli belgisi uyqusipash.
• Rulda uyqusiragan haydovchi YTHsini sodir etish mumkin. Charchagan haydovchi bir qancha vaqt uyquni engib, avtomobil boshqarishi mumkin, lekin to’satdan uxlab qolish extimoli bor. Shuning uchun uyqusiragan haydovchi, qisqa muddatda uxlab olishi yoki gimnastik mashqlar bajarish kepak.
• Uyqu qochganidan keyin harakatlanishni davom etish mumkin .

Haydovchini ish qobiliyatini saqlashda uning ish o’pni va uni tayeplash, kabinadagi mikpoiqlim katta tasip ko’psatadi. O’pindiqlap sozlanib, haydovchi gavdasi optiqcha mushaklap zo’piqishga ehtiyoj qolmasin, ko’rinish yaxshi ta’minlansin.

К abinaning makroiqlimi, havo harorati, uning namligi va tezligi bilan xarakterlanadi. Havo harorati kabinada + 15....+25 S bo’lishi kerak. Haroratning pasayishi harakatning tezlik va aniqligini kamaytiradi, haroratning balandligi esa haydovchini tezda charchatadi, e’tiborini pasaytiradi, reaksiya vaqtini oshiradi.

07/03/21

Haydovchi ish o’rnidan foydalanishi

•   Haydovchi ish o’rnida shunday joylanishi kerakki, u barcha boshqarish organlarini bemalol boshqara bilsin, yo’lni yaxshi ko’ra olsin va tezda charchamasin.

• Orqasi suyanchiqda vertikal holatda tekis tegib turishi, rul chambaragini tutib turgan qo’llari biroz tirsakdan egilgan, qo’l barmoqlari rul gardishini tashqi tomondan qamrab olgan bo’lishi kerak.

• Oyoqlarning to’g’ri joylashganida tizza osti bo’shliq o’rindiq pastki chetidan 3-5 sm masofada oyoq biroz oldinga cho’zilgan va hech qachon rul chambaragiga tegmasligi kerak. Haydovchining o’z ish o’rnida joylashuvi uch tayanch nuqtasi bilan taminlanadi. 1- orqa II-bel III-oyoq va haydovchi ko’zini yo’nalishi oldinda uzoqga qaratgan bo’lishi kerak.

07/03/21

Haydovchi ish o’rnidan foydalanishi

a) b)

a)r ul chambaragida haydovchining to’g’ri joylashuv; b)h aydovchi o ’rindig’ini soz l ash ;

c)r ul chambaragida qo’lning holati.

Rul chambaragida qo’l biroz tirsakdan egilgan xolatda chambarak gardishini pastidan to’rt va ustidan bosh barmoq bilan tutish kerak. Chap qo’lning hapakatlanish maydoni soat paqamlarining 8-10, o’ng qo’lniki 2-4 raqamiga to’g’ri kelishi kerak .

E’TIBORINGIZ

UCHUN

RAHMAT !!!