СДЕЛАЙТЕ СВОИ УРОКИ ЕЩЁ ЭФФЕКТИВНЕЕ, А ЖИЗНЬ СВОБОДНЕЕ

Благодаря готовым учебным материалам для работы в классе и дистанционно

Скидки до 50 % на комплекты
только до

Готовые ключевые этапы урока всегда будут у вас под рукой

Организационный момент

Проверка знаний

Объяснение материала

Закрепление изученного

Итоги урока

Հայկական ֆիլմեր

Категория: История

Нажмите, чтобы узнать подробности

Просмотр содержимого документа
«Հայկական ֆիլմեր»

Հայկական ֆիլմեր Պեպո Նամուս

Հայկական ֆիլմեր

Պեպո

Նամուս

Պեպո Մեծ է Գաբրիել Սունդուկյանի դերը մեր հայ դրամատուրգիայի և թատերական արվեստի պատմության մեջ: Նա հանդես է եկել 60-70-ական թվականներին: Սունդուկյանի լավագույն ստեղծագործություններն են «Պեպո», «Քանդած օջախ», «Էլի մեկ զոհ», «Խաթաբալա» և այլն: Այս ստեղծագործություններով նա հռչակ և ժողովրդականություն է ձեռք բերել: 70-ական թվականներին Սունդուկյանի ստեղծագործական աճման ամենանշանավոր արտահայտությունը «Պեպո» կատակերգությունն է: Այն գրված է քննադատական ռեալիզմով: Գաբրիել Սունդուկյանի «Պեպոն» ոչ միայն հեղինակի, այլ նաև անցյալի հայ դրամատուրգիայի գլուխգործոցներից մեկն է: Այն հանդիսանում է հումանիզմի, աշխատավորական խավերից եկող նրա քննադատական վերաբերմունքի ամենահոյակապ մարմնավորումը: «Պեպո» կատակերգության մեջ հանդես են գալիս երկու խավի ներկայացուցիչներ. մեկը առևտրա-վաշխառուական բուրժուազիայի ներկայացուցիչ Զիմզիմովն է, իսկ մյուսը՝ աշխատավոր ժողովրդի ներկայացուցիչ Պեպոն: Երկու խավի ներկայացուցիչների միջև առաջ է եկել կոնֆլիկտ, որ փայլուն կերպով բնորոշում է բուրժուազիայի և աշխատավորության միջև եղած սոցիալական տարբերությունը:

Պեպո

  • Մեծ է Գաբրիել Սունդուկյանի դերը մեր հայ դրամատուրգիայի և թատերական արվեստի պատմության մեջ: Նա հանդես է եկել 60-70-ական թվականներին: Սունդուկյանի լավագույն ստեղծագործություններն են «Պեպո», «Քանդած օջախ», «Էլի մեկ զոհ», «Խաթաբալա» և այլն: Այս ստեղծագործություններով նա հռչակ և ժողովրդականություն է ձեռք բերել: 70-ական թվականներին Սունդուկյանի ստեղծագործական աճման ամենանշանավոր արտահայտությունը «Պեպո» կատակերգությունն է: Այն գրված է քննադատական ռեալիզմով: Գաբրիել Սունդուկյանի «Պեպոն» ոչ միայն հեղինակի, այլ նաև անցյալի հայ դրամատուրգիայի գլուխգործոցներից մեկն է: Այն հանդիսանում է հումանիզմի, աշխատավորական խավերից եկող նրա քննադատական վերաբերմունքի ամենահոյակապ մարմնավորումը: «Պեպո» կատակերգության մեջ հանդես են գալիս երկու խավի ներկայացուցիչներ. մեկը առևտրա-վաշխառուական բուրժուազիայի ներկայացուցիչ Զիմզիմովն է, իսկ մյուսը՝ աշխատավոր ժողովրդի ներկայացուցիչ Պեպոն: Երկու խավի ներկայացուցիչների միջև առաջ է եկել կոնֆլիկտ, որ փայլուն կերպով բնորոշում է բուրժուազիայի և աշխատավորության միջև եղած սոցիալական տարբերությունը:
  • Պեպոն քրտնաջան աշխատանքով աշխատող ձկնորս է: Նա շատ է սիրում իր աշխատանքը, սիրում է, երբ ձկները դեռ ցանցը չընկած, իր սիրտը դողում է, մանավանդ, երբ գիշեր է լինում, և աստղերն էլ են սպասում: Նա իր մեջ մարմնավորել է աշխատավոր մարդու բնավորության գծերը:
  • Պեպոն մեծ և անկեղծ սիրով սիրում է իր տունը, քրոջն ու Դեդիին: Նա Կեկելի համար նույնիսկ կյանքը կզոհեր, որպեսզի քույրը լինի բախտավոր: Երբ իմանում է, որ օժիտ չտալու պատճառով թողնում են քրոջը, նա խոր ապրումների մեջ է ընկնում: Պեպոն գնում է քազաքի հարուստենրից մեկի՝ Արութին Զիմզիմովի մոտ, պահանջելու մուրհակը, որ պահ էր տվել հայրը: Պեպոն չի կարող ապացուցել, որ Զիմզիմովը պարտք է, որովհետև մուրհակը կորել էր:
  • Արութինի կարծիքով Պեպոյի պահանջը նշանակում է փող մուրալ, և մի անգամ մի քանի ռուբլի է տալիս, որպես ողորմություն: Այդ տեսնոլով Պեպոն վիրավորանք է զգում: Այստեղ երևում է նրա ազնիվ և պատվասեր լինելը: Նա զայրանալով գոշում է. «Էս օսկե պատիրը վուր սարքիլ իս, ու՞մ փուղով… հազար ինձ պեսներուն թալնիլ իս, գանա, քար ու կիրը միր արնով իս շաղըղի, գանա, դիփունանց աճկերը աբլանդվա իս արի ու հիմի ծանդր ու բարակ քիզ համար քիֆ իս քաշում էլի»:
  • Քանի Պեպոյի նմաններն էին տառապում անարդարության երկրում, Պեպոն բարձրանում է իր անձնականից, հասցնում աշխատավոր մարդկանց շահերի պայքարով պաշտպանելու գաղափարին:
: : Անծանոթն ինձ տվեց հասցեն ու անհետացավ: Այդպես սկսվեց ականավոր, մեծատաղանդ կինոբեմադրիչ Համո Բեկնազարյանի (1892-1965 թթ.) մոտ կեսդարյա ուղին կինոյում: Սկզբում տրյուկային դերասան` ռուս կինոարտադրող Լիբկենի մոտ, Ամո Բեկ էկզոտիկ ծածկանունով (այն օրերի ռուսական մամուլում նրան անվանում էին , իսկ հանդիսականները փողոցում տեսնելիս ծափահարում էին այդ  լավ մարզված, առնական, հմայիչ հերոսին, որի էկրանային սխրանքներով հիանում էին անգամ կրկեսի արտիստները), այնուհետև` ռուսական նախահեղափոխական կինեմատոգրաֆի աստղ` հայտնի կինոարտադրող Խանժոնկովի մոտ: Այստեղ նա նկարահանվում է լուրջ կինոբեմադրիչների` Եվգենի Բաուերի, Իվան Փերեսթիանիի, Վլադիմիր Գարդինի ֆիլմերում, սովորում նրանցից, հմտանում կինոարվեստի նրբություններում, մտերմանում է թատերական մեծ բեմադրիչ Եվգենի Վախթանգովի հետ: Ամենաբազմազան ամպլուայով Բեկնազարյանը հանդես է գալիս յոթ տասնյակից ավելի ֆիլմերում` սալոնային սիրեկանից մինչև ճակատագրական հերոս: 1917 թ. հեղափոխությունից հետո նա վերադառնում է Հայաստան` ցանկանալով կինոարտադրություն հիմնել: Սակայն այդ դժվարին օրերին հայրենիքում միջոցներ չկային, և նրան խնդրում են մի քիչ սպասել… Սպասման հինգ տարիները նա իզուր չի կորցնում. գնում է Թիֆլիս (Թբիլիսի) ու դառնում Վրաստանի կինոսեկցիայի հիմնադիրներից մեկը և վարիչը, այնուհետև` վրացական պետկինոարտադրության առաջին տնօրենը և գեղարվեստական ղեկավարը մինչև 1926 թ.:  " width="640"

Նամուս

  • : : Անծանոթն ինձ տվեց հասցեն ու անհետացավ:
  • Այդպես սկսվեց ականավոր, մեծատաղանդ կինոբեմադրիչ Համո Բեկնազարյանի (1892-1965 թթ.) մոտ կեսդարյա ուղին կինոյում: Սկզբում տրյուկային դերասան` ռուս կինոարտադրող Լիբկենի մոտ, Ամո Բեկ էկզոտիկ ծածկանունով (այն օրերի ռուսական մամուլում նրան անվանում էին , իսկ հանդիսականները փողոցում տեսնելիս ծափահարում էին այդ  լավ մարզված, առնական, հմայիչ հերոսին, որի էկրանային սխրանքներով հիանում էին անգամ կրկեսի արտիստները), այնուհետև` ռուսական նախահեղափոխական կինեմատոգրաֆի աստղ` հայտնի կինոարտադրող Խանժոնկովի մոտ: Այստեղ նա նկարահանվում է լուրջ կինոբեմադրիչների` Եվգենի Բաուերի, Իվան Փերեսթիանիի, Վլադիմիր Գարդինի ֆիլմերում, սովորում նրանցից, հմտանում կինոարվեստի նրբություններում, մտերմանում է թատերական մեծ բեմադրիչ Եվգենի Վախթանգովի հետ: Ամենաբազմազան ամպլուայով Բեկնազարյանը հանդես է գալիս յոթ տասնյակից ավելի ֆիլմերում` սալոնային սիրեկանից մինչև ճակատագրական հերոս:
  • 1917 թ. հեղափոխությունից հետո նա վերադառնում է Հայաստան` ցանկանալով կինոարտադրություն հիմնել: Սակայն այդ դժվարին օրերին հայրենիքում միջոցներ չկային, և նրան խնդրում են մի քիչ սպասել… Սպասման հինգ տարիները նա իզուր չի կորցնում. գնում է Թիֆլիս (Թբիլիսի) ու դառնում Վրաստանի կինոսեկցիայի հիմնադիրներից մեկը և վարիչը, այնուհետև` վրացական պետկինոարտադրության առաջին տնօրենը և գեղարվեստական ղեկավարը մինչև 1926 թ.: 
կամ (ըստ Ա. Կազբեգիի համանուն վեպի) նա նկարահանում է վրաց կինոստուդիայում, 1923-ին: Դրան հաջորդում են (1924 թ.) և (1925 թ.) կինոնկարները: Բեկնազարյանի այս ֆիլմերն ուղղակի հաղթարշավել են խորհրդային կինոէկրաններով: Վերնագրերից իսկ կարելի է կռահել, թե ինչ պատմություններ են դրանցում պատկերվել և ինչպիսի մելոդրամատիկ տարերքով ու : Արևելքն այդտեղ ներկայացվել է մակերեսային, դեկորատիվ, այնպես, ինչպես դա արվում էր ամերիկյան, եվրոպական, մասնավորապես, գերմանական համր ֆիլմերում, ինչպես նաև նախահեղափոխական ռուսական կինոարտադրանքում` հրաշքներով լի արևելյան էկզոտիկային հատուկ ատրիբուտներով. հարեմներ, օձերով պարուհիներ, դաշույններ, ստորգետնյա զնդաններ… Գավառական փոքրիկ քաղաքում տեղի ունեցած երկրաշարժի փլատակների տակ հրաշքով կենդանի են մնում մի փոքրիկ աղջիկ ու տղա: Ծնողները պայմանավորվում են, որ կողք կողքի փրկված իրենց երեխաները մեծանալուն պես, պիտի հավետ միանան՝ ամուսնանան: Աղջիկն ու տղան՝ Սուսանն ու Սեյրանը, շարունակում են խաղալ, իսկ նրանց սրտերում իսկապես ծնունդ առած սերը հասունանում է իրենց հետ միասին: Ահա գալիս է սպասված երջանիկ պահը, սակայն ըստ հին ավանդույթի՝ ադաթի, սիրահարները հարսանիքից առաջ չպետք է տեսնվեն: Սիրող սրտերը չեն դիմանում այդ ժամանակավոր բաժանմանը և որոշում են գաղտնի հանդիպել: Աղջկա հայրը՝ Բարխուդարը, քաղաքի հարգարժան այրերից մեկը, իմանալով այդ մասին, համարում է, որ իր պատիվը՝ նամուսը, գետնով է տրված: Նա ոչ միայն դաժան ծեծի է ենթարկում աղջկան, այլև, որպեսզի ապացուցի, որ իր դուստրն անապական է, որոշում է ամուսնացնել նրան ուրիշի հետ: Կադրերում տեսնում ենք, թե ինչպես է երկու հարևանների տների միջև սահման հանդիսացող պատը վերստին կառուցվում: Այնուհետև տիտրերում կարդում ենք. : Ամուսնություններ սարքող ու քանդող գրոտեսկային միջնորդուհին այս ու այն դուռն է բախում, իսկ կանանց ձեռքերում պտտվող իլիկն ու շյուղերը : Դաժան ճակատագրի հետ չհաշտվող պատանուն չի հաջողվում խափանել իր սիրելիի հարսանիքը… " width="640"
  • Այդպիսով, իր առաջին ֆիլմը` կամ (ըստ Ա. Կազբեգիի համանուն վեպի) նա նկարահանում է վրաց կինոստուդիայում, 1923-ին: Դրան հաջորդում են (1924 թ.) և (1925 թ.) կինոնկարները: Բեկնազարյանի այս ֆիլմերն ուղղակի հաղթարշավել են խորհրդային կինոէկրաններով: Վերնագրերից իսկ կարելի է կռահել, թե ինչ պատմություններ են դրանցում պատկերվել և ինչպիսի մելոդրամատիկ տարերքով ու : Արևելքն այդտեղ ներկայացվել է մակերեսային, դեկորատիվ, այնպես, ինչպես դա արվում էր ամերիկյան, եվրոպական, մասնավորապես, գերմանական համր ֆիլմերում, ինչպես նաև նախահեղափոխական ռուսական կինոարտադրանքում` հրաշքներով լի արևելյան էկզոտիկային հատուկ ատրիբուտներով. հարեմներ, օձերով պարուհիներ, դաշույններ, ստորգետնյա զնդաններ…
  • Գավառական փոքրիկ քաղաքում տեղի ունեցած երկրաշարժի փլատակների տակ հրաշքով կենդանի են մնում մի փոքրիկ աղջիկ ու տղա: Ծնողները պայմանավորվում են, որ կողք կողքի փրկված իրենց երեխաները մեծանալուն պես, պիտի հավետ միանան՝ ամուսնանան: Աղջիկն ու տղան՝ Սուսանն ու Սեյրանը, շարունակում են խաղալ, իսկ նրանց սրտերում իսկապես ծնունդ առած սերը հասունանում է իրենց հետ միասին: Ահա գալիս է սպասված երջանիկ պահը, սակայն ըստ հին ավանդույթի՝ ադաթի, սիրահարները հարսանիքից առաջ չպետք է տեսնվեն: Սիրող սրտերը չեն դիմանում այդ ժամանակավոր բաժանմանը և որոշում են գաղտնի հանդիպել: Աղջկա հայրը՝ Բարխուդարը, քաղաքի հարգարժան այրերից մեկը, իմանալով այդ մասին, համարում է, որ իր պատիվը՝ նամուսը, գետնով է տրված: Նա ոչ միայն դաժան ծեծի է ենթարկում աղջկան, այլև, որպեսզի ապացուցի, որ իր դուստրն անապական է, որոշում է ամուսնացնել նրան ուրիշի հետ: Կադրերում տեսնում ենք, թե ինչպես է երկու հարևանների տների միջև սահման հանդիսացող պատը վերստին կառուցվում: Այնուհետև տիտրերում կարդում ենք. : Ամուսնություններ սարքող ու քանդող գրոտեսկային միջնորդուհին այս ու այն դուռն է բախում, իսկ կանանց ձեռքերում պտտվող իլիկն ու շյուղերը : Դաժան ճակատագրի հետ չհաշտվող պատանուն չի հաջողվում խափանել իր սիրելիի հարսանիքը…