Հետաքրքիր փաստեր և տեղեկություններ

Գիտության նվաճումների և առաջադիմական տեխնոլոգիաների հիման վրա աշխատանքի արտադրողականության աճը և ազգային տնտեսության մրցունակության մակարդակի բարձրացումը վերջին տասնամյակների ընթացքում զարգացած տնտեսություն ունեցող երկրների առավել ակնառու իրողություններից են։ Դեռևս անցյալ դարի 20-30-ական թվականներին գիտության և առաջավոր տեխնոլոգիաների ավելի ու ավելի մեծացող դերը նկատում և արձանագրում էին այդ ժամանակաշրջանի հայտնի տեսաբան-տնտեսագետները։ Մասնավորապես, ամերիկյան հանրահայտ տեսաբան Յ. Շումպետերը իր հետազոտություններում ընդգծում է տեխնոլոգիայի և նորարարության դերը տնտեսական աճի և զարգացման գործընթացում։

Անցյալ դարի 70-80-ական թվականներից սկսած, երբ էապես արագացան գիտատեխնիկական առաջադիմության տեմպերը ու տեխնոլոգիական նորարարության գործոնը վերածվեց եվրոպական և ասիական զարգացած երկրների տնտեսությունների տնտեսական աճի ու մրցունակության գլխավոր միջոցի, ակնհայտ դարձավ, որ տնտեսության հետ գիտության և տեխնոլոգիայի փոխհարաբերությունների խնդիրը ավելի համակարգված ու համալիր մոտեցում է պահանջում, թե տեսական մեթոդաբանական ապահովման և թե գործնական քաղաքականության իրականացման տեսանկյունից։ Թերևս, այդ շրջանում էր, որ շրջանառության մեջ դրվեց Ազգային ինովացիոն համակարգի (ԱԻՀ) ստեղծման ու զարգացման հիմնադրույթը։

ԱԻՀ-ի գաղափարը առաջինը գործածել է Քրիստոֆեր Ֆրիմենը՝ ուսումնասիրելով Ճապոնիայի տնտեսական համակարգի և տեխնոլոգիական քաղաքականության փոխհարաբերության խնդիրը։ Ըստ այդ մոտեցման՝ ԱԻՀ-ը ազգային մակարդակով փոխներգործող ինստիտուտների և կազմակերպությունների բարդ համակարգ է, որը մասնակցում է հասարակության կողմից սպառվող նոր գիտելիքների, տեխնոլոգիաների, ապրանքների և ծառայությունների ստեղծմանը և տարածմանը։

Մեկ այլ տեսաբան Ջորջ Նիոզիի բնորոշմամբ Ազգային ինովացիոն համակարգը երկրի սահմաններում նոր տեխնոլոգիաների և գիտելիքների ստեղծման նպատակով հասարակական և մասնավոր հաստատությունների, համալսարանների և կառավարության ջանքերի միավորումն է։ Ըստ այդմ՝ նման համակցության շրջանակներում ձևավորվում են տեխնոլոգիական, առևտրային, իրավական, սոցիալական և ֆինանսական ցանցեր՝ նպատակ ունենալով զարգացնել, պաշտպանել, ֆինանսավորել և կարգավորել գիտելիքը և նոր տեխնոլոգիաները։

Համանման տեսակետ է զարգացնում նաև ԱԻՀ մեկ այլ տեսաբան՝ Բենգթ-Էյք Լանդվելը։ ԱԻՀ-ն ըստ այդմ՝ այն միավորները և հարաբերություններն են, որոնք ազդում են տնտեսության համար օգտակար և նոր գիտելիքների ստեղծման, տարածման և օգտագործման գործընթացների վրա