Ի՞նչ են հայրենները

Հայրեն

Քնարիկ Տաշչյան

Հայրեն

• Հայրեն, հայկական միջնադարյան ժողովրդական տաղաչափության տեսակներից մեկը։ Բաղկացած է չորս 15 վանկանի տողից, նույնահանգ է։

Հայրեն

• Երբեմն տողերը երկատվում են (7-8 վանկ), գրվում ութ տողով։ Հայրենների սովորական թեմաներն են սերը, բերկրանքը, պանդխտությունը, խաղաղությունը և այլն։ Հայրենները մեծ հետք են թողել հայ բանաստեղծական արվեստի վրա։ Դրանց նմանությամբ և անվանումով գրել են հայ միջնադարյան բանաստեղծներ, որոնցից ամենանշանավորը Նահապետ Քուչակն է։ Բայց 15-17-րդ դարերի որոշ ձեռագրերում պանդխտության և խոհա-խրատական հայրենների մեծ մասի հեղինակ է նշվում Հովհաննես Երզնկացին։

Հայրեն

• Իսկ սիրային հայրենները հանդիպում են առանց հեղինակային անվան, սակայն 1882 թ-ին որոշ հեղինակներ և գրականագետներ հայրենների հեղինակ են ճանաչում Նահապետ Քուչակին։ Հայրենները Քուչակի երգերը չեն, դրանք գուսանաժողովրդական երգեր են։ Հայրենները գեղարվեստական բարձր հատկություններով օժտված արժեքներ են, «Հայ քնարերգության ամենասքանչելի գանձերը», ասել է Վալերի Բրյուսովը։

Նահապետ Քուչակ

Ելայ, ես ի քեզ եկի

քեզ յիսնէ կարօտ գիտէի.

Գալըս քեզ դիժար թըվաց, -

ես ի յիմ միտքս անդիճեցի:

Մի՛ լար, մի՛ տըրտում կենար.

մի՛ հաշվիլ զօրըս քեզ տարի.

Ան ոտքն որ ի հոս իբեր,

նա կարէ, որ ա՛յլվայ տանի: