“Ересек тәрбиеленушінің тілін дамытуда мнемотехника тәсілдерін қолдану”

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ БІЛІКТІЛІК АРТТЫРУДЫҢ ҰЛТТЫҚ ОРТАЛЫҒЫ «ӨРЛЕУ» АҚ Ақтөбе облысы филиалы «Білім беру прадигмасының өзгеруі жағдайында мектепке дейінгі тәрбие мен оқыту және бастауыш білім беру мазмұнын сабақтастығын қамтамасыз ету» тақырыбындағы біліктілікті арттыру курс тыңдаушыларының жоба жұмыстары. Тақырыбы: “Ересек тәрбиеленушінің тілін дамытуда мнемотехника тәсілдерін қолдану”

Дузжасарова Арна Борангазиевна Шалқар қаласы №8 ЖОББМ

Лекерова Асылгул Асылхановна Әйтеке би ауданы Ко Жобаны дайындағандар: Алдашева Лаззат Жангельдиевна Қарғалы ауданы Ш.Қалдаяқов ауылы “Бөбек”б/б

Саулебаева Гулназ Кадиргалиевна Темір ауданы Шұбарқұдық кенті Ж.Кереев ОМ

мсомол селосы М.Жұмабаев ОМ

Курс мерзімі: 14.08. – 25.082017ж

Курс жетекшісі: Култаева Л.А.

4 - топ

Өзектілігі:

Мақсаты:

Міндеті:

Балаға білім берудің жетістігі ретінде ең маңызды және ең алғашқы жағдай ол- баланың байланыстырып сөйлеу тілін дамытады. Бала байланыстырып сөйлеуді жақсы меңгерсе ғана кез-келген сұраққа толық, мәнді жауап бере алады.

• Балаларды ойын түрінде тірек кестелер және модельдер арқылы қазақ тіліне тән дыбыстарды дұрыс анық айтқызу, грамматика құрылысын сақтай отырып дұрыс сөйлем құру және де лексикалық тақырыптар бойынша балалардың сөз қорына және тәжірибелеріне сүйене отырып байланыстырып әңгіме құрастыру.

• Балалардың шығармашылық елестеуін, есте сақтау қабілеттерін, көру зейінін, конструктивті және кескінді бейне арқылы ойлау қабілеттерін дамыту. Тапқырлыққа тәрбиелеу.

  - Балалар тілін орфоэпиялық дыбыстау мәдениетін,  сөздегі грамматикалық дағдыларды қалыптастыру. (дидактикалық ойындар, жұмбақтар, жаңылтпаштар, санамақтар, ребус)  - Байланыстырып сөйлеуін қалыптастыру (диалогты және монологты).  - Көркем әдебиет шығармалары арқылы сөйлеу

мәдениетін дамыту. (ертегілер, өлең жолдары,

әңгімелер)

Күтілетін нәтиже:

Белгілерді кескінді бейнелерге түрлендіре отырып, мнемокестелермен, модельдермен және тірек үлгілермен жұмыс істеуге және әдістер мен тәсілдерді игеруге дағдыландыру, оқыту уақытын қысқарту.

Мнемотехника - балалардың қоршаған орта, табиғат туралы білімін кеңейтуге, әңгіме барысын тиімді есте сақтауға, әңгімені айтып беруге және тіл дамытудағы іс-әрекеттерінің жүйесі.

Мнемотехника - тіл дамытуда тиімді есте сақтау, оны дұрыс жеткізе білудегі әдіс пен тәсілдер жүйесі. Қазіргі кезде мектеп жасына дейінгі балалардың тілін дамытуда мнемотехниканы қолдану өзекті болып тұр. Бұл мақсатты іске асыру үшін баланың тілін мақсатты нәтижелі өтуге қолданатын тәсіл.

Мнемотехника - оңай жолдың қиынына қарай құрылады. Мнемокесте қарапайымнан басталып, күрделене түседі.

Мнемошаршы, мнеможол, мнемокесте.

Мнемотехниканың құрылымы

Мнемошаршы Мнеможол Мнемокесте

Мнемолжолдар арқылы ертегі, өлеңдер оқу.

Әңгіме, ертегі барысында мнемошаршыны қолдану

Коллаж арқылы заттарды, бейнелерді топтастыру

Өлең жаттауда

Жұмбақ жасыру және шешуде

Сөздік қорын байыту үшін

қолданатын

кезіміз:

Көркем әдебиетті мазмұндауда

Әңгіме құруға үйретуге

Қойылған мақсатты нәтижелі етуге қолданылатын тәсілдер:

« Жинақтаушы» - сөйлеу материалдарын безендіру (Жаңылтпаштар, тақпақтар, тыныс алу жаттығулары, саусақ гимнастикасы т.б.)

Көрнекіліктер, дидактикалық ойындар: суреттер, буындық кестелер, тірек-сызба үлгілер

Мнемокесте арқылы ертегіні мазмұндау

«Үйшік»

Өлең жолдары және жұмбақтар арқылы мнемотехниканы қолдану

Әйнегі күн

Шатыры аспан

Кең далам асқақ

Төсі толған егін,

Қазақстан республикам менің!

Қорытындылай келгенде, кез келген мнемотехникамен жұмыс баланың қызығушылығын оятады. Бұл оқыту процесін түрлендіруге, тұрақты қызығушылыққа жетуге, баланың потенциалды мүмкіндіктерін максималды іске асыруға мүмкіндік туғызады. Мектепке дейінгі жастағы балалармен жұмыс істейтін тәрбиешілерге мнемотехника элементтерін оқу қызметтеріне енгізу маңызды болып келеді. Бұл балалардың тілі мен ойын дамытып, сөздерді есте сақтауды қамтамасыз етеді. Мнемокестелердің шартты белгілері арқылы ой белсенділігін, байқағыштығын, салыстыра білу қабілетін дамытады. Халық ауыз әдебиетіне балалардың сүйіспеншілігін тәрбиелейді.

Қолданылған әдебиеттер:

1. Мектеп жасына дейінгі балалардың тілін дамыту методикасы, Алматы – 1981 жыл 2.Журнал «Балабақша», №2-6, 2009 жыл 3. Балабақшадағы балалардың тілін дамыту әдістемесі, Алматы – 1985 жыл 4. «Балабақшада оқыту және тәрбиелеу бағдарламасы», Алматы, 1987-89 ж 5. Бейсенбаев Ж. «Әдептілік әлемі», Алматы 1987 ж 6. Жұмағожина Р.М. «Республикалық балабақшалардың даму тарихы», Алматы , 1982 ж