Имя сушествителный

Зат атооч

Зат атооч - предметтерди, адамдарды, жаныбарларды, кубулуштарды жана абстракттуу түшүнүктөрдү билдирген кеп бөлүгү. Алар сүйлөмдүн предмети, объектиси жана башка мүчөлөрүнүн милдетин аткарып, сүйлөмдүн негизги элементтери болуп саналат.

Гүлбария Суранчиева

Зат атоочтун түрлөрү

Менчик

Жалпы атоочтор

Реал

Аты, фамилиясы, жер аттары сыяктуу уникалдуу, жеке объектилерди жана адамдарды белгилеңиз.

Үй, дарак, китеп сыяктуу кадимки, жалпы түшүнүктөрдү аташат.

Алар, мисалы, алтын, суу, кант, санап мүмкүн эмес заттарды жана материалдарды билдирет.

Зат атоочтордун жынысы

Нейтердик жыныс

Аялдык

Эркектик

2

1

3

Көпчүлүк эркектерди билдирген зат атоочтор, ошондой эле көптөгөн башка сөздөр.

Аял кишини билдирген зат атоочтордун көбү, ошондой эле кээ бир башка сөздөр.

Жансыз нерселерди, кубулуштарды, абстракттуу түшүнүктөрдү билдирген зат атоочтор.

Зат атоочтордун саны

Жеке сан

Бир нерсени же кубулушту билдирет: дасторкон, гүл, шаар.

Көптүк

Бирден ашык нерсени же кубулушту билдирет: таблицалар, гүлдөр, шаарлар.

Зат атооч

Илик жөндөмө

Номинативдик

Тиешелүүлүгүн же мамилесин көрсөтөт: Баланын китеби.

Кыймылдын предметин көрсөтөт: Бала китеп окуп жатат.

Dative

Айыптоочу

Кыймылдын алуучусун көрсөтөт: Бала китепти кызга берди.

Кыймылдын объектисин көрсөтөт: Бала китеп окуп жатат.

Зат атоочтордун кыскарышы

1-чечим

2-чечим

3-чечим

Зат атоочтор аялдык, кээ бирлери нейтр.

Зат атоочтор эркек, кээ бирлери нейтр.

Негизинен абстракттуу түшүнүктөрдү билдирген аял заты.

Зат атоочтордун жазылышы

Стресссиз аягы

Зат атоочтун жиктелиши жана жынысы боюнча текшерүү

Зат атоочтордо ь орфографиясы

Жумшак/катуу үнсүз тыбыш кайда кетиши керек экенин аныктоо

Зат атоочтордун сибиланттар менен жазылышы

Жыныс жана сыпаттарды аныктоо, орфографиялык эрежелер

Зат атоочторду кепте колдонуу

Тема

1

Сүйлөмдө айтылып жаткан адамга же нерсени билдирген зат атооч.

Кошумча

2

Кыймыл багытталган затты билдирген зат атооч.

Аныктама

3

Башка зат атоочту же ат атоочту түшүндүрүүчү зат атооч.