Интегрированный урок географии и белорусского языка и литературы "Зямля бацькоў-зямля святая"

6

А.В.Лякуцін, настаўнік геаграфіі Рэчыцкага раённага ліцэя

І.В.Яўсеенка, настаўнік беларускай мовы і літаратуры Рэчыцкага раённага ліцэя

Тэма: ”Зямля бацькоў-зямля святая”

тып урока:інтэграваны ўрок геаграфіі і беларускай мовы і літаратуры

Мэта: рэалізацыя “халістычнага” прынцыпу адукацыі ў ліцэйскай педагагічнай прасторы

Задачы:

- звярнуць увагу навучэнцаў на цесную ўзаемасувязь памiж такiмi прадметамi як геаграфiя, беларуская мова і літаратура;

- абудзіць цiкавасць да гiсторыi i культурнай спадчыны роднага краю, выхоўваць грамадзянскасць, пачуццё патрыятызму, гонар за Радзiму;

- развiваць творчыя здольнасцi вучняў;

- спрыяць развiццю арфаграфiчных, пунктуацыйных навыкаў вучняў;

- выхоўваць пачуцце гонару за свій край і яго знакамітых людзей.

Абсталяванне: інтэрактыўная сiстэма, камп’ютары, карта Беларусi, атласы Беларусi, партрэты пiсьменнiкаў.

Падрыхтоўчая работа.

Клас дзелiцца на 3 групы:

1 група – фiлолагi

2 група – географы

3 група – лiтаратуразнаўцы, кожная з якіх атрымоўвае свое заданне.

Ход урока

I Арганiзацыйны момант:

II Паведамленне тэмы i мэты ўрока

III Слово учителя географии.

Сегодня у нас урок необычный – интегрированный. Урок, состоящий из трех учебных предметов – географии, белорусского языка и белоруской литературы.

Слова настаўнiка беларускай мовы i лiтаратуры

Бацькаўшчына, Радзiма, родны край, родная старонка… Такiмi шчырымi, лагоднымi словамi называем мы родную зямлю, дзе нарадзiлiся, выраслi, грамадзянамi якой сталi. Беларусь – гэта дзiвосны край. Яго краса апета ў песнях, услаўлена ў мастацкiх творах.

Мультымедыйнае суправаджэнне.

Беларускiя краявiды …

Перазвоны азер i бароў.

Над палеткамi бульбы i жыта -

Песня велiчных курганоў.

Гэта наша зямля дарагая,

Гэта нашы лугi ў палi,

Над якiмi спрадвеку лунае

Бусел – сiмвал бяссмерця зямлi.

А.Грачанiкаў.

Якая яна, наша зямля?!

Слово учителя географии:

Мы начинаем изучать географию своей Родины – Беларуси, той страны, в которой вы родились и выросли, где работают ваши родители и будут работать ваши дети и внуки, где похоронены ваши предки. В этой стране у каждого из вас есть свой, дорогой сердцу уголок, который всегда будет привлекать вас, где бы вы не находились.

В процессе изучения географии Беларуси мы ознакомимся с особенностями природы и хозяйства Беларуси, ее местом в европейском и мировом сообществе, что необходимо для воспитания чувства национального достоинства, патриотизма, бережного отношения к природе и ресурсам своей Родины.

Теоретический калейдоскоп (Опрос учащихся и работа с картой):

- Какова площадь территории нашей страны?

- Какой город является столицей Республики Беларусь?

- Какова протяженность нашей страны с севера на юг, с запада на восток?

- Беларусь находится в пределах ….. равнины.

- В чем преимущества экономико-географического положения Республики Беларусь?

- С какими государствами граничит Беларусь?

Група вучняў-географаў: (геаграфічны аспект)

Умоўна Беларусь дзеляць на пяць вялiкiх раёнаў:

1. Азёрны край. Гэта самая поўнач рэспублiкi.

2. Центр. Ён прыблiзна супадае з Мiнская вобласцю.

3. Панямонне. Заходнiя раёны на берагах Нёмана.

4. Усход. Аршанскае ўзвышша, Аршанска-Магiлёуская раўнiна, а таксама раўнiны па рацэ Бярэзiне i каля Чачэрска.

5. Поўдзень або Палессе.

(Паводле У.Караткевiча).

Фізкульт хвілінка.

Настаўнiк беларускай мовы i лiтаратуры:

Давайце ўспомнiм iмёны i прозвiшчы паэтаў i пiсьменнiкаў Беларусi, якiя нарадзiлiся ў розных куточках нашай краіны, але аднолькава, з сыноўняй любоўю спявалi ёй сваю песню.

Група вучняў-лiтаратуразнаўцаў:

Мультимедийная презентация (на фоне карты появляются портреты белорусских писателей).

Слово учителя географии:

Белорусская земля дала замечательных ученых, выдающихся исследователей и путешественников.

Отчёт группы географов (показ слайдов с портретами белорусских исследователей).

IV Падагульненне i сiстэматызацыя ведаў.

Філалагічны аспект.

Настаўнiк беларускай мовы i лiтаратуры (вучнi выконваюць заданне на камп’ютарах)

Мая радзiма ─ Белая Русь. Белая – значы_ь чыстая, прыгожая, с­_ветлая. Блакiтная краiна азёр, р­_к i л­_со_ . Краiна сумлен_ых i д_бразычлiвых людзей. Колькi ў ёй прыгажос_цi, багац_я i хара_тва! Нi г_ды, нi беды, нi ня_часцi не змаглi знi_чыць усё гэта.

«З_мля па_ белымi крыламi» − так на_ваць можа ко_ны нашу Беларусь. Па абрысах лiнiй на кар_е наша краiна нагад_вае дубовы лiсток. Але для iн_шага гэтыя абрысы нагад_ваюць зубра, Прыдн_проўе, Прынямон_е, Палес_е, Прыпяць. Усё жыц_ё беларуса звязана з р_камi, палямi i л_самi, у_горкамi i н_зiнамi. Азёры як вочы з_млi на карце. Яны в_лiкiя i малыя, с_ветлыя i
цёмныя, бало_ныя i л_сныя.

Географический аспект.

Учитель географии:

(ученик с помощью маркера работает с контурной картой Беларуси)

1. Какая река имеет наибольшую протяженность в Беларуси? (Днепр)

2. Высшая точка Беларуси (г.Дзержинская, 345м).

3. Какая область Беларуси граничит с тремя иностранными государствами? (Витебская область)

4. Какая область Беларуси граничит со всеми областями? (Минская область)

Расширить свои знания по областям Беларуси, мы можем используя Интернет (выход в интернет на сайты облисполкомов)

Літаратуразнаўчы аспект.

Настаўнiк беларускай мовы i лiтаратуры:

Пра Беларусь створана шмат вершаў. Давайце i мы паспрабуем уставiць неабходныя словы ў гэты верш

Ёсць такая зямля

Ёсць такая зямля, дзе крынiцы _______________,

Пералiўчата _______________ азёры,

Дзе стаяць велiканы капцы-курганы,

Велічавым парослыя _______________.

Ёсць такая зямля казак, _______________, якiх

Больш нiдзе не пачуць, _______________,

Дзе ў купальскую зачараваную ноч,

Расцвiце цвет папарацi.

Ёсць такая зямля:дзень адзiн _______________,

I адступяць лiхiя нягоды,

Будзеш _______________ аб ёй, будзе снiцца табе,

Будзеш помнiць яе ты заўсёды.

Вось на гэтай _______________ шчасце выпала мне

Жыць, за плугам хадзiць i збiраць

_______________ казкi i песнi яе,

Каб, сябры, усе iх вам _______________.

М. Танк

1) непаўторныя

2) борам

3) песень

4) звiняць

5) не знасцi

6) пражывеш

7) зямлi

8) марыць

9) перадаць

10) ззяюць

Адказы: 4) 10) 2) 3) 5) 6) 8) 7) 1) 9)

(Заданне можна выконваць на інтэрактыўнай дошцы або на звычайнай дошцы)

Учитель географии: Петербургское письмо «О Беларуси…»

1. Самая длинная река, полностью протекающая по территории Беларуси (Березина).

2. Самая длинная река в Беларуси. (Днепр)

3. Это полезное ископаемое, встречающееся в Беларуси бывает каменной и калийной. (Соль)

4. Самое распространённое дерево в Беларуси. (Сосна)

5. Самое большое озеро Беларуси. (Нарочь)

6. Животное-символ Беларуси. (Зубр)

7. Город белорусских шахтёров( Солигорск)

8. В 1964 году впервые в Беларуси было открыть это полезное ископаемое. (Нефть)

V Рэфлексiя

Сiнквейн

1. Беларусь

2. Светлая, прыгожая

3. Люблю, шаную, берагу

4. Я ганаруся сваёю краінаю

5. Радзiма

VI Дамашняе заданне

Напiсаць мiнi-сачыненне «Зямля бацькоў − зямля святая».