Intranet va Ekstranet
Intranet va ekstranet - bu tashkilotlar ichki va tashqi aloqalarini boshqarish uchun ishlatiladigan tarmoqlardir. Intranet tashkilot ichidagi foydalanuvchilarga xizmat qiladi, ekstranet esa tashqi foydalanuvchilarga, masalan, mijozlarga yoki sheriklarga maʼlumotlarga kirish imkonini beradi.
by Xurshidbek Raxmanov
Intranet
Intranet - bu tashkilot ichidagi foydalanuvchilarga xizmat qiluvchi xususiy tarmoqdir. U internet texnologiyalaridan foydalanadi va veb sahifalar orqali tashkilotga tegishli maʼlumotlarni, masalan, yangiliklar, tadbirlar, tarixiy axborotlar va umumiy tarzda ishlatiladigan hujjatlarni saqlaydi.
Maʼlumotlarga Kirish
Ichki Muloqot
Intranet tashkilot ichidagi foydalanuvchilarga tashkilotga tegishli maʼlumotlarga kirish imkonini beradi.
Elektron pochta va tezkor xabar dasturlari orqali ichki muloqotni taʼminlaydi.
Oʻquv Materiallari
Oʻquv videolari va korporativ xabarlar xodimlarga uzatiladi va koʻriladi.
Ekstranet
Ekstranet - bu tashkilotning tashqi foydalanuvchilarga maʼlumotlarga kirish imkonini beruvchi xususiy tarmogʻidir. Ekstranet orqali odatda faqat maʼlum turdagi maʼlumotlarga kirish mumkin.
Taʼlim Muassasalarida
Sogʻliqni Saqlashda
Savdo-sotiqda
1
2
3
Maktablardagi VLE ota-onalarga bolalarining baholari, davomat va hisobotlar bilan tanishish imkonini beradi.
Jarroh-shifokor mahalliy shifoxona ekstraneti orqali bemorlarni qabulga yozadi.
Kompaniyalar kliyentlarga yetkazib berilayotgan mahsulotlarni kuzatishga oid maʼlumotlarni taqdim etadi.
Ekstranetga Kirish
Ekstranetdan odatda tashkilot veb sayti orqali foydalaniladi. Foydalanuvchi ekstranetga u tasdiqlangan tashqi foydalanuvchi ekanini bildiruvchi elektron pochta manzili va parol orqali kiradi.
Veb Saytga Kirish
Tasdiqlash
Ekstranetga Kirish
Foydalanuvchi tashkilot veb saytiga kiradi.
Foydalanuvchi elektron pochta manzili va parolini kiritganidan soʻng, tashkilot tomonidan tasdiqlanadi.
Tasdiqlashdan soʻng, foydalanuvchi ekstranetga kirish huquqiga ega boʻladi.
Internet Xususiyatlari
Internetga ulangan qurilma internetning bir qismini shakllantiradi. Internetga ulanish uchun internet xizmat provayderi xizmatlaridan foydalanish talab etiladi.
Aloqa Usullari
Internet Xizmat Provayderlari
Internetning Ahamiyati
Ular aloqani taʼminlash uchun umumiy telefon liniyalari, suv ostidagi kabellar, sunʼiy yoʻldoshlar orqali mikrotoʻlqinli uzatishlar va radiotoʻlqinlardan foydalanadi.
Internet xizmat provayderlari internetga ulanishni taʼminlaydi va foydalanuvchilarga internetga kirish imkonini beradi.
Internet bugungi kunda muhim ahamiyatga ega boʻlib, maʼlumot almashinuvi, aloqa, taʼlim va koʻngil ochish uchun ishlatiladi.
Intranet va Ekstranetning Farqlari
Xususiyat
Intranet
Ekstranet
Tashqi foydalanuvchilar (mijozlar, sheriklar)
Tashkilot ichidagi foydalanuvchilar
Foydalanuvchilar
Kirish
Cheklangan kirish (faqat tashkilot ichidagi foydalanuvchilar)
Cheklangan kirish (faqat tasdiqlangan tashqi foydalanuvchilar)
Maʼlumotlar
Tashkilotga tegishli maʼlumotlar (yangiliklar, hujjatlar)
Mijozlarga yoki sheriklarga tegishli maʼlumotlar (mahsulotlar, xizmatlar)
Intranetning Afzalliklari
Intranet tashkilotlarga bir qator afzalliklarni taqdim etadi.
Maʼlumotlarga Oson Kirish
Ichki Muloqotni Yaxshilash
1
2
Intranet tashkilot ichidagi foydalanuvchilarga kerakli maʼlumotlarga oson va tez kirish imkonini beradi.
Intranet orqali xodimlar oʻzaro muloqot qilishlari, gʻoyalarni almashishlari va loyihalarni muhokama qilishlari mumkin.
Ish Samaradorligini Oshirish
3
Intranet xodimlarga kerakli maʼlumotlarga tez kirish imkonini berib, ish samaradorligini oshiradi.
Ekstranetning Afzalliklari
Ekstranet tashkilotlarga mijozlar va sheriklar bilan munosabatlarni yaxshilashga yordam beradi.
Mijozlarga Xizmat Koʻrsatishni Yaxshilash
Sheriklar bilan Hamkorlikni Mustahkamlash
1
2
Ekstranet mijozlarga kerakli maʼlumotlarga oson kirish imkonini berib, mijozlarga xizmat koʻrsatishni yaxshilaydi.
Ekstranet sheriklarga tashkilotga tegishli maʼlumotlarga kirish imkonini berib, hamkorlikni mustahkamlaydi.
Ish Samaradorligini Oshirish
3
Ekstranet tashkilotlarga mijozlar va sheriklar bilan aloqalarni avtomatlashtirishga yordam berib, ish samaradorligini oshiradi.
Intranet va Ekstranetning Kelajagi
Intranet va ekstranet texnologiyalari doimiy ravishda rivojlanib bormoqda. Kelajakda bu texnologiyalar yanada rivojlanib, tashkilotlarga yanada koʻproq imkoniyatlarni taqdim etadi.
Bulutli Texnologiyalar
Mobil Qurilmalar
Intranet va ekstranetlar bulutli texnologiyalarga asoslangan holda yanada moslashuvchan va qulay boʻladi.
Intranet va ekstranetlar mobil qurilmalarga moslashtirilib, foydalanuvchilarga har qanday joydan kirish imkonini beradi.
Sunʼiy Intellekt
Xavfsizlik
Sunʼiy intellekt texnologiyalari intranet va ekstranetlarni yanada aqlli va samarali qiladi.
Intranet va ekstranetlarning xavfsizligi yanada kuchaytirilib, maʼlumotlarni himoya qilishni taʼminlaydi.
Xulosa
Intranet va ekstranet - bu tashkilotlarning ichki va tashqi aloqalarini boshqarish uchun muhim vositalardir. Ular tashkilotlarga maʼlumotlarga oson kirish, ichki muloqotni yaxshilash, mijozlarga xizmat koʻrsatishni yaxshilash va ish samaradorligini oshirish imkonini beradi.