Ажырайтын біріктіру деп құрастырма бірлікті оны құраушы тетіктердің зақымдалуынсыз бірнеше рет бұзып және жинауға мүмкіндік беретін біріктіруді атайды. Ажырайтын біріктіру түріне – бұрандалы, кілтекті, сұқпалы және оймакілтекті біріктірулер жатады.
Ажырамайтын біріктіру деп құрылымдағы тетіктердің бір-бірінен ажыратуды құрылымдық элементтерді зақымдау арқылы іске асырылатын біріктіру түрі аталады. Ажырамайтын біріктірулер механикалық жолмен (басып, тойтармалап, иіп немесе бүгіп, кертіп немесе бедерлеп) физикалық-химиялық ілінісу (пісіру, дәнекерлеу, желімдеу) тетікті балқытылған материалға шөктіру (басып пішімдеу, құйып пішімдеу) арқылы жүзеге асырылады.
Бұрандалы біріктіру-бұл бұрама немесе спиральді беттері (бұрандаға) бар тетіктердің көмегімен орындалатын ажырайтын біріктіру түрі. Басқа біріктіру түрлерінен жоғары сенімділігімен, дайндауға оңайлығымен және бұзып жинрауға қолайлылығымен ерекешеленді. 

Қимасына қарай бұранданы домалақ, үшбұрыш, шаршы, трапеция пішінді деп ажыратады. Машинажасауда қимасы үшбұрыш пішінді бұранда көп қолданылады.
Бұранда қадамы – бұл айналу осі бойынша таңдалған екі көршілес бұрам төбелерінің арасындағы қашықтық.
Сыртқы диаметр – бұл бұранда бұрамдарының төбесі арқылы алынған ең үлкен диаметрі. Ішкі диаметр – бұл бұранда бұрамдарының табаны арқылы алынған ең кіші диаметрі. Егер элементтерінің өлшемдері миллиметр арқылы берілсе, мұндай бұранда метрикалық деп аталады.
|