Хаас иитиитэ ханнык да дьиэ көтөрүнээҕэр иитиитэ олус боростуой. Ол эрэн үп өттүнэн барыыстаах. Кууруссаны сымыыт ылаары иитэр буоллахтарына, хааһы минньигэс, сымнаҕас эт ылаары иитэллэр. Хаас этигэр микроэлеменнар, А, С, В бэтэмииннэр, ону таһынан В12, минеральнай компоненнар (железо,цинк, марганец) бааллар. Хаас этигэр киһи организмыгар вируһу утары антитела үөскэтэр аминоскилота баарын иһин ордук сыаналыыллар. Хаастары искусственнай усулуобуйаҕа таһаарар табыгастаах дуо диэн ыйытыы үөскээбитэ. Итини ситиһэргэ хайдах сөптөөх усулуобуйа тэрийиэххэ сөбүй?
Билиҥҥи кэмҥэ Муома оройунугар олох аҕыйах киһи хаас иитиитинэн дьарыктанар. Оҕолор иллэҥ кэмнэригэр үксүн компьютерынан, төлөпүөнүнэн оонньоон, телевизор көрөн аралдьыйаллар. Ол иһин айылҕаны кытта алтыһалларыгар бириэмэлэрэ суох буолар. Оҕо дьиэ кыылларын көрөн-харайан, иитэргэ сөптөөх усулуобуйаны тэрийэн үлэлээтэҕинэ, киниэхэ иитэр кыылларыгар, көтөрдөрүгэр таптал уонна эппиэтинэстээх буолуу үөскүүр, туох барыта үлэттэн тахсарын өйдүүр, үлэни сыаналыыр.
Бу чинчийии, кэтээн көрүү үлэтин кэпсээтэхпинэ оскуола оҕолорун болҕомтолорун тардыам. Хааһы иитии уонна хаас сымыытын инкубатортан таһаары уустуга суоҕун дакаастыам.
Дьиэҕэ иитэр көтөрдөртөн хаас биир бастакы көтөр буолар. 3000 сыл аннараа өттүгэр хаастары иитии саҕаламмыта. Хаастар наһаа өйдөөх, бэриниилээх дьиэ көтөрдөрө буолаллар. Хаастар стаданан сылдьаллар, группанан сылдьалларын ордороллор. Дьиэ кэргэнинэн арахсан олороллор. Хаастар дьиэ көтөрдөрүттэн уһуннук олороллорунан уратылаахтар.Кинилэр бэрт харабыллар. Ыттаҕар чуор кулгаахтаахтар, кыра даҕаны тыаһы истэн хаһаайыннарыгар саҥаран биллэрэллэр. Хаас – улахан көтөр. Атыырдара, тыһылара биир тэҥ маҥан, сиэрэй өҥнөөхтөр. Уунан түргэн усталлар, ону тэҥэ сиринэн түргэн хаамаллар. Хаастар тулуурдаахтар, тымныыга үөрүйэхтэр, кыһын 25 кыраадыс тымныыны тулуйаллар. Хаас хаһаайына талбыт пааратын талбат. Бэйэтэ көрөн сөбүлээбит хааһын ылар. Өлөрөр буоллаххына пааратын тэҥҥэ өлөрүөххэ наада, ону тутуспат түгэҥҥэр хаас пааратын сүтүктээн, санаарҕаан бэйэтэ өлүөн сөп. Хааһы иитиигэ табыгастаах усулуобуйа, сөптөөх аһылык тэрийии наада.
Просмотр содержимого документа
«Исследовательская работа "Хааһы инкубатортан таһаарыы" Презентация Богатырева Айсена 1 а класс»
Хаастары инкубатортан таһаарыы
Оҥордо: Богатырева Айсена
1 а кылаас үөрэнээччитэ
Салайааччы: Карпова Л.П.
Тоҕоостооҕо
Муома оройуонугар хаас иитэр дьон ахсаана аҕыйах
Оҕолор иллэҥ кэмнэрин туһата суох атараллар
Сыала
Хаас оҕолорун инкубатортан таһаарыы
Сабаҕалааһын
Сөптөөх усулуобуйа тэрийдэххэ, хаас оҕолоро инкубатортан тахсыахтарын сөп.
Хаастар тустарынан.
Бэрт харабыллар. Кыра тыаһы истэн хаһаайыннарыгар биллэрэллэр.
Хаастар группанан сылдьаллар. Уһуннук олороллор.
Хааһы иитии үчүгэй өрүттэрэ
Хаас улахан көтөр. 8-9 киилэҕэ диэри улааталлар.
Хаас этэ минньигэс
Оту бэйэтэ үргээн сиир. Аһын булунар.
Хаас улахан ыарыыга ылларбат. Күн-дьыл уларыйыытыгар кыһаммат.
Биһиги иитэр хаастарбыт
Биһиги дьиэ кэргэн хаастары 2017 сылтан иитэбит.
Икки боруода хааһы тутабыт:
Улахан сиэрэй хаас
Линда хаас
Хаас оҕото хайдах тахсарый?
Хаас сымыытын бэйэтэ баттыыр, оҕотун таһаарар
Сымыыты инкубаторга уган хаас оҕотун таһаарабыт.
Мин чинчийиим
Хаас оҕолорун инкубатортан таһаарыы
Кулун тутар ый
Сааһын таһырдьа тахсан күүлэйдииллэр.
- Атахтара тоҥмотун диэн оттоох күрүөҕэ күүлэйдэтэбит
- Онно сылдьан от сиир
- Бэтэмиин сиэн күүһүрэр, сэниэлэнэр.
Хаас сымыытын инкубаторга угуу иннинэ бэлэмнээһин.
Сымыыты бэлэмнээһин
- + инкубаторы 37-38 кыраадыска туорабыт
- + поддоҥҥа уу кутабыт
- +сымыыты ыраастыыбыт
Хаас сымыытын инкубаторга угуу
- Муус устар ый 6 күнүгэр бастакы сымыыты уктубут
- Сымыыкка укпут чыыһылабытын суруйан бэлиэтиибит
- Сымыыттары 2 чаас буола буола эргитэбит
- Уунан ыстарабыт
- Опилкаҕа таһааран сойутабыт
- Сымыыты сырдыкка тутан көрөбүт
Саҥа тахсыбыт хаас оҕото
- 28 күнүнэн хаас тумсун таһаарар,тыына сытан күүс-сэниэ ылар
- 30 күнүнэн сымыыты алдьатан тахсар
- 1,5-2ч атын инкубаторга көһөрөн куурдабыт
Хаас оҕотун көрүү-харайыы
Муус устар 6 күнэ – сымыыты угуу
Ыам ыйын 5 күнэ – бастакы хаас оҕото таҕыста
- Сымыыты бутэйдии буһаран, илдьиритэн биэрэбит
- Уутугар аскорбинка, саахар кутабыт
- Комбикорм сиир
- Күөх оту кырыйан биэрэбит
Түмүк
Инкубаторга таһаарыыга:
- Итини барытын тутустахха хаас оҕото 28-30 күнүнэн тахсар. 80 сымыыты инкубаторга уган 80 хаас оҕотун таһаардыбыт. Сабаҕалааһын бигэргэтилиннэ.
- Хаас сымыытын инкубаторга үргүлдьү уурабыт
- Кирдээх сымыыт барсыбат
- Сөптөөх кыраадыһы тутуһуу
- Сымыыты эргитэбит
- Сымыыттары сойутабыт
- Хаас оҕотун инкубаторга куурдабыт
- Сөпкө аһатабыт
Хаастары иитии табыгастаах уонна барыыстаах
Түүтүттэн сыттык
Сымыыт
Минньигэс эт
- Хаас итиитинэн дьарыктанын, хаас оҕолорун инкубатортан таһааран элбэтин.
- Оҕолорго бу сүрдээх интириэһинэй уонна туһалаах дьарык!
Болҕомтоҕут иһин баһыыбаларын!