Къ, к, п сеслерининъ алмашувы. (Чередование согласных къ, к, п в форме принадлежности имён существительных.)

26.02 Дерс №23. 4 сыныф ана тили

Мевзу: Къ, к, п сеслерининъ алмашувы.

Макъсат:

Шахсий нетиджелер: окъувгъа меракъ догъурмакъ, ана тилине урьмет ве севги ашламакъ;

Регулятив УУД: талебелернинъ оджа ярдымынен дерстеки арекетлернинъ макъсадыны тайинлемек, бирликте чалышувы, бераберлик муитини асыл этмек; сыныфта нутукъ медениетини юксек севиеге котермек ичюн ярыш муитини яратмакъ; нутукъ байлыкъларыны арттырув;

Мерифет УУД: мулькиет ялгъамаларында къ, к, п сеслернинъ алмашувы акъкъында малюмат берюв ве анълатув; сёзлерде бу арифлерни авуштырмагъа огретюв; исимлерни мулькиет ялгъамаларынен тюрлендирюв; ялгъамаларыны къайд этюв;

Коммуникатив УУД: озь фикирлерини агъзавий ве язма шекильде ифаде этмек; динълемеге ве башкъаларнынъ айткъанларыны анъламакъ; озюнинъ ве башкъаларынынъ япкъан ишлерине къыймет кесмек; нетиджелер чыкъармакъ.

Дерс шекили: янъы мевзуны анълатув

Таминлев: китап(с.111-112), мулькиет ялгъамалары джедвели, компьютер, «Алем-и сарф» диски.

Дерс кетишаты

1. Тешкелий момент. Талебелернен селямлашув.

2. Эв вазифесини тешкерюв. Суаллерге джевап берюв.

- Кечкен дерсте насыл мевзуны кечтик?

- Мулькиет ялгъамалары нени бильдире?

- Олар насыл ялгъамалар ярдымынен япылалар?

1. Дерснинъ мотивациясы. Тахтадаки джедвельге бакъып, дерснинъ мевзусыны тапмакъ, макъсатларыны тайинлемек.

IV. Янъы мевзуны анълатув.

1. Малюмат берюв.

• Эгер сёз къ, к, п арифлерине битсе ве оларгъа мулькиет ялгъамалары къошулса, олар янъгъыравукълашалар.

Къ – гъ къашыкъ – къашыгъым, къашыгъы

К – г копек – копегим, копегинъ

П – б мектеп – мектебим, мектебинъ

3 шахыста чокълукъта бу тутукълар ойле де къалалар: къашыкълары, мектеплери.

• Эгер сёз 1 эджалы олса – янъгъыравукълашмайлар. Меселя: топ – топу, окъ – окъу.

• Сонъунда й арифи олгъан бир эджалы сёзлерге мулькиет ялгъамалары къошулгъанда й ерине ю пейда ола, 3 шахыста чокълукъта й къала. Меселя: къой – меним къоюм, къоюнъ, къойлары.

Сой – союм, союнъ, сою, союмыз, союнъыз, сойлары.

Бой – боюм, боюнъ, бою, боюмыз, боюнъыз, бойлары.

V. Пекитюв.

1. Тахтада чалышув. Берильген сёзлерни мулькиет ялгъамаларынен тюрлендирмек.

Текликте

1ш. къашыгъым топум курегим

2ш. къашыгъынъ топунъ курегинъ

3ш. къашыгъы топу куреги

Чокълукъта

1ш. къашыгъымыз топумыз курегимиз

2ш. къашыгъынъыз топунъыз курегинъиз

3ш. къашыкълары топлары куреклери

2. с.111 208-иш, берильген сёзлернинъ арифлерини денъиштирип язмакъ. Меселя: курек – курегим, къашыкъ – къашыгъым.

VI. Рефлексия.

- Бугунь насыл мевзуны кечтик?

- Къ, к, п арифлери насыл арифлерге алмашалар?

- Насыл истисналар бар?

- Мисаллер кетиринъиз.

VII. Дерснинъ нетиджеси.

VIII. Баалар къоюв.

IX. Эв вазифеси: с. 112 210-иш, сёзлерге мулькиет ялгъамаларыны къошмакъ.