?осымша т?рлері

1. Күні: 29.01.2014ж

Пәні: қазақ тілі

Сабақтың тақырыбы: « Жалғау»

Мақсаты: Оқушыларға қосымшалардың қызметтері әр түрлі болатынын байқату . Сол арқылы  жалғау туралы түсінік беру. Жұрнақ пен жалғауды ажырата білуге үйрету.

Білімділік:

Оқушыларға жұрнақ пен жалғаудың түбір сөзге  жалғану заңдылықтарын аңғартып, жалғаудың қызметі туралы білімдерін кеңейту.

Дамытушылық:

Сауатты жазу дағдыларын, байланыстыра сөйлеу дағдыларын жетілдіру.

Тәрбиелілік:

Оқушыларды адамгершілікке, ұқыптылыққа тәрбиелеу.

Әдіс – тәсілдері: Сұрақ –жауап, көрнекілік, ойын

Типі: ашық сабақ

Түрі: Қорытынды сабақ

Көрнекілігі: тірек сызбасы мен жұмыс, үлестірмелі карточкалар, суреттер,кесте, ой қозғау.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

Оқушыларды сабаққа дайындау. Сабаққа қажетті құрал – жабдықтарын түгендеу.

Психологиялық сәт.

Қазақ тілім-өз тілім,ана тілім,

Абай,Мұхтар сөйлеген дана тілім.

Қастерлейді ұл қызың міңгі сені,

Болашағым,бақытым,қазақ тілім.-Балалар, бүгін бізде ашық сабақ өтеді.Сабаққа көптеген ұстаздар қонаққа келіп, білімдеріңді көргісі келіп отыр.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

5-жаттығуды тексеру. Сурет бойынша әңгіме құрастыру.

Үй тапсырмасын қорыту.

Түбір сөзді тап.

а) жаңалық ә) күй

2. Түбірге жалғанған бөлік не деп аталады?

а) қосымша ә) түбір

3. Қосымшаның неше түрі бар?

а) 4 ә) 2

4. Жұрнақ деген не?

а) сөз бен сөзді байланыстыратын

қосымша

ә) сөз мағынасын өзгертетін қосымша

5. Жалғау деген не?

а) сөз бен сөзді байланыстыратын

қосымша

ә) сөз мағынасын өзгертетін қосымша

ІІІ. Қорытынды сабақ.

-         Балалар, біз бүгінгі сабақта жаттығуларды орындай отырып, жұрнақ пен жалғау туралы білімімізді әрі қарай жалғастырамыз

Түбір –сөздің одан әрі бөлінбейтін мағыналы бөлігі.

Мысалы: кітап, әдемі, бес.

Қосымша жұрнақ , жалғау болып екіге бөлінеді.

Сөз мағынасын өзгертетін қосымшаны жұрнақ дейміз. Жұмыс – жұмысшы, ойын- ойыншық

Сөз бен сөзді байланыстыратын қосымшаны жалғау дейміз.

Жұмыс – жұмыста, ойын- ойынға.

Топпен жұмыс.

1-    Жаттығу. Жұмбақты көшіріп жаз.Жалғаулы сөздерді белгіле.

Жарықта жағалайды,

Қараңғыда жоламайды.

                                 (көлеңке)

Оқулықпен жұмыс. «Шанамен сырғанау»ойыны.

2-жаттығу Көп нүктенің орнына тиісті жалғауды қойып, сөйлемдерді көшіріп жаз.

1.     Екі аққу көл-де жүзіп жүр.

2.     Мәлік кітапхана-ға келді.

3.     Өзен-нің жағасында қалың қамыс өсіп тұр.

4.     Мектеп басшысы сыйлық-ты Дәуренге табыс етті.

5.     Орман-нан құстардың дауысы естілді.

3-жаттығу

Семантикалық картамен жұмыс.

Сергіту сәті

5-жаттығу. Өлеңді мәнерлеп оқып,-тан жалғауы бар сөздерді теріп жаз.

Тік жартастан аунайды

Асау өзен сарқырап.

Ақ моншақтан аумайды

Ақтарылған жарқыр

Сабақты бекіту.

Сөзжұмбақ шешу.

1. Төрт мезгілдің бірі. (жаз)

2. Рәміздің бірі. (елтаңба)

3.Ешкінің төлі (лақ)

4. Тиіннің қорегі.(жаңғақ)

5. Тамақтанатын орын.(асхана)

6.Киіз үй бөлігі (уық)

Қорытынды.

Ойын: «Аққала жасау»

Ойынның шарты:Аққаланың дөңгелектерінің артындағы тапсырмалырда мұқият орындау.

1.Түбір дегеніміз не?

2.Жұрнақ дегеніміз не?

3.Жалғау дегеніміз не?

Үйге тапсырма.

122 бет 4-жаттығу . –Берілген сөздерге жалғау жалғап,сөйлем құрастырып жаз.

Бағалау.

Сабаққа қатысуы мен үй тапсырманы орындауына қарай бағалаймын.