СДЕЛАЙТЕ СВОИ УРОКИ ЕЩЁ ЭФФЕКТИВНЕЕ, А ЖИЗНЬ СВОБОДНЕЕ

Благодаря готовым учебным материалам для работы в классе и дистанционно

Скидки до 50 % на комплекты
только до

Готовые ключевые этапы урока всегда будут у вас под рукой

Организационный момент

Проверка знаний

Объяснение материала

Закрепление изученного

Итоги урока

Kepler qonunlar mavzusida taqdimot (slayd)

Категория: Физика

Нажмите, чтобы узнать подробности

Kepler qonunlar mavzusida taqdimot (slayd)

Просмотр содержимого документа
«Kepler qonunlar mavzusida taqdimot (slayd)»

Сайёраламинг номлари ва уламинг Қуёшга нисбатан қиёсий ўлчами

Сайёраламинг номлари ва уламинг Қуёшга нисбатан қиёсий ўлчами

50 30 16,2 соат 165 йил 16 соат 15 2 " width="640"

Қуёш системасидаги сайёралар ҳақида маълумотлар

Сайёра

1.

Меркурий

Қуёшдан узоқлиги, млн км

2.

Диаметри,

Венера

3.

57,91

км

Ер

108,21

4878

4.

Қуёш

Ўз ўқи атрофида айланиш даври

атрофида

Марс

12100

149,6

88 сутка

5.

6.

227,94

12712

Юпитер

айланиш

225 сутка

Табиий

59 сутка

243 сутка

даври

6776

Сатурн

Йўлдош-лари

778,3

365,25 сутка

7.

-

8.

Уран

1429,3

сони

142600

687 сутка

-

24 соат

120200

Нептун

24,5 соат

2871,0

1

12 йил

2

4504,4

10 соат

52300

29,4 йил

10 соат

50100

84 йил

50

30

16,2 соат

165 йил

16 соат

15

2

Қуёшга енг яқин ва кичик бўлган Меркурий сиртини ҳаво ўраб турмайди, яъни унинг атрофи бўшлиқдан иборат. Шунинг учун ҳам бу сайёра сиртида кундузи ўртача 345°C иссиқ, кечаси еса 80°C совуқ бўлади. Қуёшдан узоқлиги бўйича иккинчи ўринда турадиган Венера сайёраси асосан карбонат ангидрид (C0 2 ) гази билан ўралган. Сайёра сиртида унинг зичлиги Ер сиртидаги ҳаво зичлигидан 90 марта катта. Бу сайёра сиртидаги температура 470°C гача иссиқ бўлади Марс сайёраси еса сийрак карбонат ангидрид (C0 2 ) ва бошқа газлар билан қопланган. Марсда йиллик ўртача температура 60°C совуқ. Унда бошқа сайёралардагига нисбатан ҳаёт учун бирмунча шароит мавжуд. Шундай бўлса-да, Марсда ҳам тирик мавжудотлар борлиги аниқланмаган.
  • Қуёшга енг яқин ва кичик бўлган Меркурий сиртини ҳаво ўраб турмайди, яъни унинг атрофи бўшлиқдан иборат. Шунинг учун ҳам бу сайёра сиртида кундузи ўртача 345°C иссиқ, кечаси еса 80°C совуқ бўлади.
  • Қуёшдан узоқлиги бўйича иккинчи ўринда турадиган Венера сайёраси асосан карбонат ангидрид (C0 2 ) гази билан ўралган. Сайёра сиртида унинг зичлиги Ер сиртидаги ҳаво зичлигидан 90 марта катта. Бу сайёра сиртидаги температура 470°C гача иссиқ бўлади
  • Марс сайёраси еса сийрак карбонат ангидрид (C0 2 ) ва бошқа газлар билан қопланган. Марсда йиллик ўртача температура 60°C совуқ. Унда бошқа сайёралардагига нисбатан ҳаёт учун бирмунча шароит мавжуд. Шундай бўлса-да, Марсда ҳам тирик мавжудотлар борлиги аниқланмаган.
Сатурн  Сатурн-қадимги Римнинг «Вақт ва тақдир худоси» номи билан аталади. Шарқда Зуҳал номи билан юритилади. 1781-йилга қадар қуёш системасининг охирги сайёраси ҳисобланиб келинган. Негаки, бу сайёра қуролланмаган кўз билан кўриш мумкин бўлган охирги сайёра ҳисобланади. Катталиги жиҳатидан Юпитердан кейин иккинчи ўринда туради. Унинг атрофида ени 60 минг километргача, қалинлиги 10-15 км гача етадиган ҳалқаси бор. Ҳалқа муз кристаллари, чанг ва ўлчами 10 м гача борадиган бошқа қаттиқ жисмлардан ташкил топган. Сатурннинг 31 та табиий йўлдоши бор.

Сатурн

  • Сатурн-қадимги Римнинг «Вақт ва тақдир худоси» номи билан аталади. Шарқда Зуҳал номи билан юритилади. 1781-йилга қадар қуёш системасининг охирги сайёраси ҳисобланиб келинган. Негаки, бу сайёра қуролланмаган кўз билан кўриш мумкин бўлган охирги сайёра ҳисобланади. Катталиги жиҳатидан Юпитердан кейин иккинчи ўринда туради. Унинг атрофида ени 60 минг километргача, қалинлиги 10-15 км гача етадиган ҳалқаси бор. Ҳалқа муз кристаллари, чанг ва ўлчами 10 м гача борадиган бошқа қаттиқ жисмлардан ташкил топган. Сатурннинг 31 та табиий йўлдоши бор.
Уран Уран сайёраси 1781-йилда В. Гершел томонидан телескоп ёрдамида топилган. 1986-йилда Уран яқинидан «Вояджер - 2» космик кемаси учиб ўтганидан сўнг унинг кўп сирлари очилди. Сайёра жуда қалин (11000 км) ва совуқ (-210°C атрофида) атмосфера билан ўралган. Таркибида водород, гелий ва метан ҳамда аммиак заррачаларидан ташкил топган сузиб юрувчи булутлари бор. 1977-1978-йилларда Уранда 11 та юпқа ҳалқа мавжудлиги аниқланган. Сайёранинг 21 та табиий йўлдоши бор.

Уран

  • Уран сайёраси 1781-йилда В. Гершел томонидан телескоп ёрдамида топилган. 1986-йилда Уран яқинидан «Вояджер - 2» космик кемаси учиб ўтганидан сўнг унинг кўп сирлари очилди. Сайёра жуда қалин (11000 км) ва совуқ (-210°C атрофида) атмосфера билан ўралган. Таркибида водород, гелий ва метан ҳамда аммиак заррачаларидан ташкил топган сузиб юрувчи булутлари бор. 1977-1978-йилларда Уранда 11 та юпқа ҳалқа мавжудлиги аниқланган. Сайёранинг 21 та табиий йўлдоши бор.
Кеплер қонунлари Биринчи қонун: Барча планеталар, Қуёш атрофида эллипс бўйлаб ҳаракатланадилар. Эллипснинг фокусларидан бирида Қуёш ётади. Планеталарнинг орбиталари айланадан кўп фарқ қилмай, эллипсларнинг эксцентриситетлари нолга яқин бўлади (айлананинг эксцентриситети е=0 бўлади). Иккинчи қонун: Планетанинг радиус-вектори тенг вақтлар ичида тенг юзалар чизади.

Кеплер қонунлари

  • Биринчи қонун: Барча планеталар, Қуёш атрофида эллипс бўйлаб ҳаракатланадилар. Эллипснинг фокусларидан бирида Қуёш ётади. Планеталарнинг орбиталари айланадан кўп фарқ қилмай, эллипсларнинг эксцентриситетлари нолга яқин бўлади (айлананинг эксцентриситети е=0 бўлади).
  • Иккинчи қонун: Планетанинг радиус-вектори тенг вақтлар ичида тенг юзалар чизади.
Кеплернинг учинчи қонуни Ихтиёрий икки планета сидерик (ҳақиқий) даврлари квадратларининг нисбати, катта ярим ўқлари кубларининг нисбатига тенг, яъни бу ерда ва - планеталар сидерик даврларини, ва лар эса уларнинг орбиталарининг катта ярим ўқларини ифодалайди.

Кеплернинг учинчи қонуни

  • Ихтиёрий икки планета сидерик (ҳақиқий) даврлари квадратларининг нисбати, катта ярим ўқлари кубларининг нисбатига тенг, яъни
  • бу ерда ва - планеталар сидерик даврларини, ва лар эса уларнинг орбиталарининг катта ярим ўқларини ифодалайди.
Кеплернинг Ньютон томонидан умумлаштирилган (ёки аниқлаштирилган) қонуни бу ерда Т 1 ва Т 2 - Қуёш атрофида айланувчи ихтиёрий икки планетанинг сидерик ёки юлдуз даврлари (яъни Қуёш атрофида ҳақиқий айланиш даврлари), М  - Қуёш массасини, m 1 ва m 2 - эслатилган уша икки планетанинг массалари, а 1 ва а 2 лар эса- уларнинг орбиталари катта ярим ўқларини характерлайди.

Кеплернинг Ньютон томонидан умумлаштирилган (ёки аниқлаштирилган) қонуни

  • бу ерда Т 1 ва Т 2 - Қуёш атрофида айланувчи ихтиёрий икки планетанинг сидерик ёки юлдуз даврлари (яъни Қуёш атрофида ҳақиқий айланиш даврлари), М  - Қуёш массасини, m 1 ва m 2 - эслатилган уша икки планетанинг массалари, а 1 ва а 2 лар эса- уларнинг орбиталари катта ярим ўқларини характерлайди.