Хэшээл 8-дахи анги

Хэшээлэй сэдэб: Юрын мэдүүлэл.

Хэшээлэй түхэл: Бэхижүүлгын хэшээл.

Хэшээлэй янза: Стандартна бэшэ. Хэшээл - практикум.

Хэшээлэй хэрэгсэлнүүд: 8-дахи классай «Буряад хэлэн» гэhэн ном, элдэб янзын бэхижүүлгын даабаринууд, уран сэдьхэмжын бином, зурагууд, интерактивна самбар, маркернууд, интернет- ресурс.

Хэшээлэй зорилго: Предметнэ: Юрын мэдүүлэлэй илгарал, хэрэглэлгэ тогтомол гуримтай системэтэй болгон тобшолхо. Һурагшадай юрын мэдүүлэл аман ба бэшэмэл хүдэлмэридөө зүбөөр хэрэглэжэ hypaxa дадал бэхижүүлхэ.

Метапредметнэ: Юрын мэдүүлэл, тэдэнэй илгарал, хэрэглэлгэ Джанни Родариин «Грамматика фантазии» гэһэн технологи хэрэглэн харуулха, аман ба бэшэмэл хэлэлгэдээ зүбѳѳр хэрэглэхые шэглүүлхэ

Личностнэ: Хүүгэдые бэе бэетэеэ харилсаха, һанал бодолоо хэнһээшье аягүйрхэн хэлэхэ арга олгуулха, сагаа зүбѳѳр хэрэглэхэ, саг- засаг гэhэн гүнзэгы удха ерээдүй байдалдаа хэм соонь тааруулан ябаха мэдэрэл үргэдхэхэ.

    I. Эмхидхэлэй үе

- Сайн байна! Һуугты.

-хэнэй абари зан мүнөөдэр хүхюутэй, hайхан байнаб, баруун гараа дээшэнь үргэгты.

-класс соогоо хэн олон нүхэдтэйб, альгаа шангаар ташагты.

- мүнөө хэшээлдээ  hайнаар хүдэлжэ шадахаб гэhэн хүнүүд хоёр гараа үргэгты.

- эрхим сэгнэлтэ абаха hурагшад альгаа шангаар ташагты.

- урда урдаhаа энеэбхилэн харагты даа. Заа, ямар бэрхэнүүд гээшэбта.

- Онсо hайнаар хүдэлхэмнай болтогой!

СЛАЙД № 1-2

- Мүнөө экран руу анхаралаа хандуулагты даа. Танай урда гурбан зураг. Эдэ зурагууд танда ямар бодол түрүүлнэб?

СЛАЙД №3.

- Зүб даа, эдэ зурагуудые саг холбоно.

СЛАЙД №4.

- Энэ зураг 1990-ээд онуудта манай hургуули дүүргэгшэ, мэдээжэ уран зурааша Солбон Ринчинов зураhан байна. Энэ зураг дээрэ юрын хүбүүн, юу хэнэб? (Һурагшадай харюу: Тэнгэри өөдэ харана. Сэдьхэлээрээ амарна. Һанал бодолдо абтанхай. Ерээдүй тухай бодомжолно)

- Энэ хүбүүнэй орондо, танай үеын хүбүү табяад үзэе. Энэ мүнөө үеын сагай хүбүүе зураглая. (Һурагшадай харюу:колонкотой, наушниктай, телефонтой, планшедтэй…)

- Тэрэ сагта гар утаһан үгы байгаа, гарай утаһаүйгөөр байжа шадахагүйбди гэхэдэ алдуу болохогүй. Таанад мүнөө гарай утаһаар харилсанат, дүрэ зурагуудаараа андалданат. Ехэнхидээ сүлөө сагаа хаана үнгэргэнэбтэ? Хаана харилсанабта? (интернет соо)

- Мүнөө танай ходо хэрэглэдэг инстаграмм соо хүбүүдэй хөөрэлдөө харая Бидэ тэрэ сагай үеын, мүнөө сагай хүбүүдые харабабди.

СЛАЙД № 5.

- 20-дохи зуун жэлэй хүбүүн ямар нютагайб?

-21-дэхи зуун жэлэй хүбүүн Баргажанай хүбүүнэй амархые ямар үгөөр сэгнэнэб?

- Эдэ хоёр хүбүүд ямар мэдүүлэлнуудээр hанал бодолоо дамжуулнаб? Хоёр хүбүүдэй харилсаа хараад, ямар тобшолол хэхээр бэ? (хуряангы, юрын) Зүб, харагты даа. 21-дэхи зуун жэлэй герой нэгэ нэгэ үгөөр харилсана.

Саг хубилшоо. Саг түргэн ябана, уһан шэнги урдана. Хүнүүдэй байдал, хараа бодол хубилна, ондоо болоно. Харилсахадаашье, тэрэ үеын хүн дэлгэрэнгыгээр өөрынгөө һанал дамжуулна, хэлэнэйнгээ баялиг хүсэд хэрэглэнэ.

II. Үзэһэн сэдэбээ дабталга, эрдэм мэдэсэ, дадал бэхижүүлгэ

- 1-дэхи даабари: мүрэй үзэг бүхэндэ тааруулан, үгэнүүдые һаная (Гурба гурбан). Тус даабарияа дүүргэхэдээ, таанад уран сэдьхэмжэеэ харуулха, гаргаха ёһотойт.

С-

А-

Г-

Слайд № 6-8.

- 2 – дохи даабари:

- Энэ даабари дүүргэхэдээ, урда хэшээлнуудтэ гараһан эрдэм мэдэсэеэ хэрэглэн, нэгэ нэгэ мэдүүлэл зохёохо. Ямар сэдэб гараабибди? (Юрын мэдуулэл)

-Мэдуулэл–удхаараа: һанал бодол тэмдэглэнэ, угуулбэреэрээ: шангадхаһан ба шангадхаагүй, хэлэгдэһэн зорилгоороо: юрэ хөөрэһэн, асууһан, идхаһан; (слайд)

-нэрлуулэгшэ+хэлэгшэ-хуряангы,

-Элирхэйлэгшэ +нэрлуулэгшэ+нэмэлтэ+ушарлагша+хэлэгшэ-дэлгэрэнгы

 Һурагшад: Табиһан асуудалда харюусана. Даабари абаһанай удаа харюунуудые бэлдэнэ. Тэрэнээ хамгаална. Тобшолол гаргана.

Слайд № 9.

- 3-дахи даабари: Уран сэдьхэмжын бином

- Бином - тоо бодолгын томьёо, тулган зэргэсүүлгэ (противопоставление).

- Саг гэжэ гэдэ тулган зэргэсүүлhэн зураг шэлэгты. Бином эрьюулээд, 3 зурагуудые шэлэжэ, зураг бүхэндэ 1-1 мэдуулэл зохёохо.

   III. Тобшолол

    Багша. Слайд №10

- Үхибүүд, бидэ мүнөөдэр хэшээлдээ юу хээбибди?

Һурагшад:

    Бүлэг бүхэнэй тобшо һанамжа

  IҮ. Дүн гаргалга

    Багша: Бүхы дээрээ хэһэн ажалдаа сэгнэлтэ үгэнэ. Хэһэн ажалай дүн гаргалга, һурагшадые магтан саашадаа үрэ дүнтэйгөөр хүдэлхые уряална.

   Һурагшад: Юрын мэдүүлэл тухай ойлгоһоноо, дабтаһанаа, бэхижүүлһэнээ, ямар шэнэ юумэ абаһанаа, хэр зэргэ хүдэлһэнөө сэгнэнэ.

    Ү. Гэрэй даабари

Үрдихэбди...

Үшөө саг бии ха юм даа:

Үглөөдэр гэжэ бии...

Нүгөөдэр...

Хойто жэл...

Иигэжэ этигэнэбди заримдаа

Энэ һайхан элдин сагтаа найдажа.

Саг-засаг.

Заяандаа

Садахагүйш, шамарлажа голохогүйш!

Алаха эрхэгүйш…. (Цыдып Жамбалов)

- Энэ шүлэгэй удхаар багахан зохёолго бэшэхэ.(Юрын мэдүүлэлнүүдые хэрэглэн).