Химиялы? реакция типтері

Саба? жоспары

К?ні:                                     П?н: Химия                                     Сынып:8 «_»

Саба?тарды? та?ырыбы: Химиялы?  реакцияны?  типтері: ?осылу, айырылу, орынбасу, алмасу. №2 зертханалы? т?жірибе

Саба?ты? ма?саты: Білімділік: ?осылу, айырылу реакциялары ж?ніндегі ??ым, оларды химиялы? те?деулері  бойынша  ажырата білу білігін ?алыптастыру.

Дамытушылы?: Химиялы? реакцияны? типтері бойынша есептер шы?ара отырып ойларын тере?дете дамыту.

Т?рбиелік: ?з еркімен ж?мыс жасау?а, ойын жеткізе білуге т?рбиелеу.

??рал– жабды?тар: Суды айыру?а ?ажетті ??рал, сынауы?тар, спиртшам,мыс, мырыш, темір, мыс (II) хлоридіні?  ерітіндісі.

Саба?ты? т?рі: аралас саба?.

Саба?ты? ?діс – т?сілі: есептер шы?ару, о?улы?пен ж?мыс.

Тірек білім мен біліктері: Зат массасыны?  са?талу  за?ы  , валенттілік  , жай ж?не к?рделі  заттар ж?ніндегі білім; затты? химиялы? формуласын, химиялы? те?деуді  ??растыра  білу біліктері .

Саба? барысы: Зат  массасыны?  са?талу  за?ына  с?йеніп, химиялы?  реакцияларды  бастап?ы ж?не  алын?ан  заттарды? белгілері  бойынша   бірнеше  т?рге  б?луге  болады. Соларды? бірі  ?осылу, айырылуы, орынбасу ж?не алмасу  реакциялары. М??алім  о?ушылар?а  реакцияны? химиялы? те?деуін  жазуды  тапсырады.

Б?л саба?та химиялы?  реакцияны?  т?рт т?рі –  ?осылу, айырылуы, орынбасу ж?не алмасу  реакциялары. талданады . М??алім  мысал ретінде мысты ауада ?ыздырып к?рсетеді. О?ушылар реакция?а тек мыс ?атысты деп ?ателесуі м?мкін. Сонды?тан с?ра?  ?ойылады: реакция?а мыстан бас?а та?ы ?андай  зат  ?атысады?

 Реакция?а мыстан бас?а ауада?ы оттегі  ?атысатынын аны?тап  ал?аннан кейін оны? те?деуін  о?ушылар м??алімні? бас?аруымен жазады. Ол ?шін мысты? валенттілігін, оттегі молекуласында  ?анша атом бар екенін еске т?сіреді. Келесі мысалды  т?жірибе  жасап , т?сіндіруге болады . К?рнекі  к?рсету: мыс хлоридіні? ерітіндісіне  мырыш т?йіршіктері  салынады. М??алім  реакция ?німі т?зілу ?шін  элемент  атомдары біріні? орнын бірі  басатынын т?жірибе н?тижесінен к?рсетеді. Одан ?рі м??алім реакция?а  т?скен  ж?не н?тижесінде  т?зілген  заттар  саныны?  т?р?ысынан жо?арыда?ы  екі те?деуді  салыстыра отырып, о?ушыларды орын басу реакциясыны? аны?тамасымен таныстырады, д?птерге жаз?ызады. Одан ?рі мыс (ІІ) оксиді мен т?з ?ыш?ылы ?рекеттестіріледі. Реакция н?ти- жесіндегі ?згерістер т?сіндіріледі. Та?та?а жазыл?ан те?деулерді о?ушыларды?   ?здері  те?естіреді:       

                             2Cu + O₂ =  2CuO                              А  +  В =  АВ

                       2H₂O = 2H₂  +  O₂                             АВ =  А  +  В

                       СuCI₂ + Zn = ZnCI₂ + Cu                  АВ  + С  =   СВ + А

                    CuO + 2HCI = CuCI₂ + H₂O              АВ  +  СД  =  СВ  + АД

      О?ушылар?а о?улы?та?ы (50бет) реакция типтеріне мысалды д?птерлеріне жазып алуды тапсыру.

1-н?с?а.                                                                 2-н?с?а

1.Т?мендегі реакция те?деулерін те?естіріп тая?ша орнына те?дік белгісін ?ойы?дар:

а) Mg + O₂ — MgO                                                      а) Fe + O₂ — Fe₂O₃

?) Ag₂O— Ag  + O₂                                                                           ?) P  +  O₂ —P₂O₅

б) N₂O₅ + H₂O — HNO₃                                                                б) KCIO₃ — KCI + O₂

в) AI  +  S  —  AI₂S₃                                                                         в) ZnO — Zn + O₂

г) CuO + AI — AI₂O₃ + Cu                                             г) Fe₃O₄ + AI — AI₂O₃ + Fe

д) CH₄ + O₂ — CO₂ + H₂O                                             д) Na + H₂O — NaOH + H₂

2. Реакция те?деулеріне тиісті коэффициент ?ойып, ?ай типке жататынын аны?та?дар:

а)МgCO₃ = MgO + CO₂                                                               а) KCIO₃ = KCI + O₂                                                                        

?) Mg  + HCI = MgCI₂ + H₂                                         ?) AI  + HCI = AICI₃ + H₂

б) Na + O₂  =  Na₂O                                                    б) N₂ + H₂  =  NH₃               

в) KOH + H₂SO₄ = K₂SO₄ + H₂O                                  в) AI₂O₃ + HBr = AIBr₃ + H₂O

3.Мына оксидтерді? айырылу реакциясыны? те?деулерін ??ры?дар:

а)  Hg₂O =  ?   +    ?                                               a) CuO = ?   +   ?                          

?)   HgCI₂ + Cu =  ?   +   ?                                     ?) FeS   +   HCI  =   ?    +   ?

б)  MgO  +  HCI =  ?   +    ?                                  б)  CuO  +   H₂   =    ?    +    ?

?йге тапсырма беру:  §19.  Темірболатова есептер жина?ы