ИК ҮЗГӘР БАРЛҖ БИЧТН
| Регион | 08 |
|
|
|
| ОО-н нершл |
|
|
|
|
| ОО-н код |
|
|
|
|
| Класс | 9 |
|
|
|
| Предмет | ХАЛЬМГ КЕЛН |
|
|
|
| То, сар, җил |
|
|
|
|
| Өвкин нерн |
|
|
|
|
| Эцкин нерн |
|
|
|
|
| Эврә нерн |
|
Медрл шалһлһна даалһвр күцәлһнә заавр
Хальмг келәр өггдсн медрл шалһлһна даалһвр хойр әңгәс тогтҗана. Көдлмшән ямаранчн әңгәс эклҗ болхмн, зуг эркн биш чикәр күцәтн.
Даалһвр болһниг оньган өгч умшад, ухаһан туңһаһад, чикәр болн цеврәр күцәтн!
Көдлмштн күцәмҗтә болтха!
Күүндвр торлцлһн
Күүндәнд орлцтн. 1-4 тойгта өггдсн сурврмуд умшад, дорань өггдсн хәрүһәс чикнь заатн. (Предлагается принять участие в условном диалоге. Прочитайте приведённые ниже вопросы, обозначенные номерами 1-4. Выберите из представленных ниже четырех вариантов ответов верный ответ).
Чамд ямаран түүк таасгдв?
1) Уга, би гертән хәрнәв.
2) Нанд «Һурвн зург» гидг түүк таасгдна.
3) Түүкә өдмг би идшгов.
4) Би йир икәр байрлҗанав.
2. Чи кедүдгч класст сурчанач?
1) Би йисдгч класст сурчанав.
2) Э, нанд хойр бичүр бәәнә.
3) Би йистәв.
4) Класст арвн тавн сурһульч сурчана.
3. Һазр-усн гисн юмб?
1) Би ус уухар бәәнәв.
2) Уга дала юмн керг уга.
3) Эн – өссн-боссн һазр.
4) Үвләр цасн һазр бүркгднә.
4. Чини гер холд бәәнә?
1) Уга, би медҗәхшу.
2) Герин терзәс мини школ үзгднә.
3) Бамб цецгүд кеер дала.
4) Шовуд дулан һазрур ниснә.
Текстәр көдллһн
Өггдсн текст умшад, 5-9 тойгудта сурврмудт хәрү өгтн. (Прочтите текст и ответьте на вопросы, обозначенные номерами 5 - 9).
| Үвлин цаг билә. Чингиз Санҗ хойр уульнцар йовҗ йовла. Теднд таньдг көгшә харһв. Көгшә буурлтсн, цастсн сахлан альхарн илн бәәҗ келв: «Ай, әвртә догшн киитн болҗана. Би бееләһән гертән мартчкҗв. Хойр һарм зөвәр даарад бәәв». «Аав, мини беелә автн, йир дулан», - гиҗ Санҗ келв. Эврәннь хойр бееләһән һартасн тәәләд, көгшәд бәрүлв. Көгшә терүнднь йир икәр байрлв. «Ханҗанав, йир цаһан седклтә бәәҗич. Зуг үзҗәнч, мини хойр һар ямаран ик. Чини хойр беелә мини ик һарт багтшго. Эврән шулуһар зүүҗ ав. Бийнчн һар даарх», - гиҗ көгшә көвүг һартаснь көтлв. Тегәд һурвулн герүрн ирцхәв. 5.” Әвртә” үгд өөрхн чинртә үг олҗ темдглтн: 1) сән 2) олмһа 3) күчтә 4) тоолврта 6. Көгшә юунд икәр байрлв? 1) хойр көвүн харһснд 2) беелә һартнь эс багтснд 3) Санҗин цаһан седклд 4) үвлин сәәхн өдрт 7. Санҗ ямаран көвүн гиҗ санҗанат? 1) ах күүһән күндлдг 2) көгшн улст беелә өгдг 2) бичкн беелә өмсдг 4) уульнцар йовхдан дурта болдг 8. Санҗ Чингиз хойр ямаран заңта көвүд? 1) әвртә 2) арһта 3) чидлтә 4) цаһан саната 9. Текстин учр-утхла ирлцдго үгмүд олҗ автн. 1) көгшә 2) һар 3) беелә 4) келн |
|
|
|
|
Үгмүд хүврүлтн
Өггдсн текстмуд умшад, 1-4 тойгта барун бийд ик үзгәр бичәтә үгмүдиг лексичек болн грамматическ чинрәрнь текстлә ирлцүлҗ хүврүлтн. Текст заагдсн ормднь бичтн. (Прочитайте приведённые ниже тексты. Преобразуйте слова, напечатанные справа заглавными буквами, обозначенные номерами 1–4, так, чтобы они грамматически и лексически соответствовали содержанию текста. Заполните пропуски полученными словами).
10. Нег өрүн үстүһән адһҗ йовтл, бальчгта нүкн дотр бичкн көвүн уульҗ сууҗ. Суулһсан һазрт тәвчкәд, ____________ нүкнәс татҗ һарһв.
11. Бадм бичкн болв чигн, чидлән сөрәд, бөдүн улсла бас наадна. Шатрин балһсна тал дунднь дүңәҗәх ик бәәшңгүр олн ____________ ирцхәнә.
12. Дулан һазрур нисч йовх шовудын ә маднд заңһаҗ мет келҗәнә: мадн хәрү ирхвидн. Ода намр, тег амрчана, шин чидл _____________, шин җирһлүр мадниг зөрүлжәнә!
13. Келән һолсн күн – экән һолсна әдл. Күн болһн эврә келән медх зөвтә. Би эврәннь ууул хальмг _______________ йир дуртав.
1) КӨВҮН
2) БИЧКН
3) ХУРАХ
4) КЕЛН
Текстд нер өгтн
Умшад, текст болһна нерәдлһинь олтн: текст болһнд туслцулад 1-4 тойгта нерәдлһсәс шүүҗ заатн. (Прочитайте тексты и установите соответствие между текстами и их заголовками: к каждому тексту, обозначенному цифрами 1–4, подберите соответствующий заголовок, обозначенный буквами А–Г. Используйте каждую букву только один раз).
1) Төрскән харсач
2) Мини энкр ээҗ
3) Гөрәсн теегин кеермҗ
4) Шовуд мана нәәҗнр
14. Шовуд күүнд ик олз өгнә. Тедн кесг үүрмг хорха-шивж уга кенә. Бидн болхла, шовудт дөңгән күргх зөвтәвидн. Нег үлү үвләр.
__________________
15. Мел шидрхн күртл мана таңһчд гөрәсн уга болҗ одн гив. Болв гөрәсг хадһллһнд онц төр өгснәс ищтә, эднә тонь сүл җилмүдт өсәд йовна. Хаалһар йовсн саамд олн толһа гөрәсд, теегин җирлһн мет, гүүснь үзгднә.
_________________
16. Мини элнцг аав Төрскән харсгч Алдр дәәнд зөрмг кевәр орлцад, сулдхвр, Диилвр авч ирсн улсин негнь. Мини аав үгтә-күүртә, серглң, цаһан седклтә күн бәәсмн.
__________________
17. Ээҗин чансн цә әмтәхн, келсн үгнь җөөлн, хәләцн бүләкн. Намаг уульхла, ээҗ нульмсим арчна. Өөлсн цагт әәтрүлнә, сүрдсн кемд буульна.
__________________
Билглҗ бичлһн
Өггдсн төрәр билглҗ бичлһ күцәтн.
18. Цаһан Сарин байр.
298
134 163 
